De Algemene Rekenkamer heeft een zeer kritisch oordeel over de invoering van het nieuwe systeem voor de uitbetaling van de persoonsgebonden budgetten (pgb's). De dienst ziet nog zoveel knelpunten dat het onderzoek gaat doen naar de problemen ermee bij de Sociale Verzekeringsbank (SVB).
Dat werd duidelijk op Verantwoordingsdag in politiek Den Haag, waarbij Rekenkamer-president Stuiveling terugkeek op de inkomsten en uitgaven over het afgelopen jaar.
Vanavond zou de Tweede Kamer voor de zesde keer praten met staatssecretaris Van Rijn over de problemen met het pgb-systeem, maar dat gaat niet door. De PvdA wil meer tijd om het rapport van de Algemene Rekenkamer te bestuderen en heeft daarom het debat ingetrokken met steun van de VVD. In Nieuwsuur vanavond een verslag van Dominique van der Heyde en een gesprek met econoom Marcel Canoy.
Het nieuwe pgb-systeem is zelf een nieuw probleem geworden.
Ik ben er niet gerust op dat staatssecretaris Van Rijn de problemen met de pgb's kan oplossen.
Niet zorgvuldig
Volgens de Rekenkamer is de invoering van het nieuwe systeem voor de pgb's niet zorgvuldig verlopen. "De gegevensoverdracht die cruciaal is om tot een juiste uitbetaling aan pgb-gerechtigden over te gaan, is niet goed voorbereid", zei Stuiveling.
Niet alleen het ministerie van Volksgezondheid onder leiding van staatssecretaris Martin van Rijn heeft steken laten vallen, maar nadrukkelijk ook het ministerie van Sociale Zaken en de SVB zelf, vindt Stuiveling.
Volgens de Rekenkamer is de onzorgvuldigheid ontstaan doordat besluiten laat zijn genomen; de gegevensoverdracht niet goed is voorbereid en het ministerie van VWS, het ministerie van SZW en de SVB hun afzonderlijke rollen niet goed hebben ingevuld.
Nieuw probleem
Het nieuwe systeem is nu geen oplossing voor de fraudeproblemen met pgb's, zoals de bedoeling was, "maar is zelf een nieuw probleem geworden", concludeert de Rekenkamer.
Minister Schippers van Volksgezondheid vindt dat de kwalificatie 'onzorgvuldig' van de Rekenkamer geen recht doet aan de inspanningen om de risico’s in beeld te brengen en te beheersen. De uitvoering is doorlopend getoetst, net als het ICT-systeem van de SVB en er loopt nog een uitvoeringstoets die leidt tot een verbeterplan, heeft zij de Rekenkamer laten weten.
Maar ondanks alle inspanningen waar de bewindspersonen op wijzen, is de realiteit dat mensen met een pgb en hun zorgverleners hinder hebben gehad van de onzorgvuldige invoering van het nieuwe systeem, concludeert Rekenkamer-president Stuiveling.
Ingewikkeld maar nodig
De Rekenkamer vindt het verstandig dat het kabinet met steun van de Tweede Kamer heeft besloten om het oude betalingssysteem voor de pgb's te vervangen. Daarbij kregen mensen hun pgb op hun eigen rekening uitbetaald en daarmee werd ook gefraudeerd.
En bij het nieuwe systeem zijn veel partijen betrokken, erkent de Rekenkamer: twee ministeries, de SVB en soms de Belastingdienst. Die hebben allemaal hun eigen verantwoordelijkheid en dat maakt het ingewikkeld om samen te werken, maar dat had wel gemoeten, vindt de dienst van Stuiveling.
Tijd voor uitvoering
Volgens de Rekenkamer is er in bredere zin te weinig aandacht voor de uitvoering van alle politieke plannen die worden gemaakt. "Ons onderzoek naar het achter ons liggende jaar 2014 geeft een veelheid aan signalen dat er over een breed front sprake is van fricties tussen politieke ambities aan de ene kant en beschikbare tijd, mensen en middelen aan de andere kant", stelt Stuiveling.
