Wilders kan zich vrijheid nauwelijks herinneren

"Ik zeg altijd: het went nooit, maar je leert ermee omgaan", zei Geert Wilders vorig jaar over zijn strenge persoonsbewaking. Het was precies tien jaar na de dag die zijn leven zou veranderen: donderdag 4 november 2004. Ook toen was het een schietpartij die de zaken op scherp zette.

Na zijn vertrek uit de VVD-fractie in september dat jaar kreeg Wilders al beveiliging, maar twee dagen na de moord op Theo van Gogh wordt zijn leven definitief op zijn kop gezet. Op de pc van de man die Van Gogh vermoordde, Mohammed B., zijn namelijk plannen gevonden voor een aanslag op Wilders.

De beveiligers die hem die donderdagavond thuis in Venlo hadden afgezet, zouden hem eigenlijk maandag pas weer komen ophalen. "10 minuten later stonden ze alweer voor de deur, maar met mitrailleurs in hun handen en kogelvrije vesten aan", herinnerde Wilders zich afgelopen november in een interview met de NOS.

"Ze zeiden: je moet nu weg. Ze wisten niet waarheen of waarom." Nadat ze een paar keer van auto hadden gewisseld, belandde Wilders op een militaire kazerne in Bergen op Zoom.

Geen privacy

In de jaren die volgden, verbleven Wilders en zijn vrouw in verschillende kazernes, maar ze sliepen bijvoorbeeld ook in de gevangenis van kamp Zeist. De beveiligers waren er 24 uur per dag, zeven dagen per week.

Privacy had het echtpaar eigenlijk niet meer. "Ze zijn overal bij; van de meest intieme momenten als begrafenissen tot campagnevoeren. Altijd. Dat is niet altijd even makkelijk", zei hij in een interview met EenVandaag.

Vermomming

Later werden de twee ook in flats ondergebracht, wederom samen met de beveiligers, die wel een eigen kamer hadden. Aan EenVandaag vertelde Wilders dat hij zich destijds moest vermommen, zodat de buren niet doorhadden dat hij het was.

Hij had een pruik, een bril en een plaksnor op, zei hij. "Ik weet nog goed dat dat heel erg jeukte, want dan ging ik op weg naar de Tweede Kamer en moest ik mijn snor afdoen en dan zag je nog van die rode plekken tijdens debatten van het aceton waar ik de lijm mee afveegde."

Nauwelijks bewegingsvrijheid

Inmiddels woont hij in een zogenoemd safehouse, dat zo goed beveiligd is dat hij daarbinnen vrij kan rondlopen. Maar zodra hij een stap buiten de deur zet, staat er een peloton beveiligers om hem heen.

In november zei Wilders dat hij zich nauwelijks meer kon herinneren hoe het was om vrij te zijn. "Tien jaar is een heel lange tijd. Hoe het was om in mijn eigen auto te stappen om boodschappen te gaan doen, alleen of met mijn vrouw spontaan wat te gaan wandelen in een park. Ik weet dat eigenlijk al niet meer."

Dreiging

Ook tijdens zijn huidige tournee door de Verenigde Staten heeft Wilders voortdurend bodyguards bij zich. Bij het evenement in Texas, waar twee mensen het vuur openden op een agent, was een zwaarbewapend SWAT-team aanwezig.

Dat de dreiging nog steeds reëel is, in binnen- en in buitenland, blijkt wel uit de schietpartij van vannacht. Het was het ernstigste geweldincident dat Wilders in die tien jaar meemaakte. De PVV-leider staat al een tijd op een dodenlijst van terreurbeweging al-Qaida. Daarop staan ook de schrijver Salman Rushdie en cartoonist Kurt Westergaard.

Wilders kijkt dan ook uit naar de dag dat het strenge regime waaronder hij leeft voorbij is, zei hij eerder tegen de NOS. "Ik heb nooit gedacht dat het zo lang zou duren, maar ik ben niet naïef. Ik weet ook wel dat het niet morgen of overmorgen voorbij zal zijn en het iets is waarmee ik zal moeten leren leven."