De winkelleegstand in Nederland blijft groeien. Vooral in kleine en middelgrote steden vallen steeds meer gaten in de winkelstraten. Zo'n vijftienduizend winkels in Nederland lopen het risico failliet te gaan.
"Met heel veel winkellocaties in Nederland komt het niet meer goed. We noemen dat kansloze winkellocaties, die kunnen beter opgeven", vertelt Gerard Zandbergen van winkelonderzoeksbureau Locatus.
Nieuwsuur kijkt naar de leegstandsproblemen in Zeist waar de gemeente met een nieuw bestemmingsplan het centrum weer aantrekkelijk wil maken voor consumenten.
Gatenkaas
Vooral de economische crisis laat zijn sporen na in de detailhandel. Maar ook het internet zorgt voor een grote toename van leegstand in de Nederlandse winkelstraten. Steeds meer klanten winkelen digitaal. De situatie is volgens Zandbergen bijzonder ernstig. "We hebben 7,5 procent leegstand en elk jaar komt daar een procent bij. Dus het gaat nog veel erger worden."
In de Steynlaan in Zeist is de winkelleegstand goed te zien. "Er lopen te weinig mensen in de winkelstraat voor winkeliers om genoeg geld te verdienen. Het probleem van Zeist is dat winkels te verspreid liggen. Het is een gatenkaas aan het worden. Dat is niet gezellig winkelen", aldus Zandbergen.
De winkels die nog wel overeind staan, hebben veel last van de leegstand van omringende zaken. Door de lege ramen van andere winkels worden de straten steeds onaantrekkelijker en lopen de overgebleven zaken ook minder.
Windowdressing
Om de straten nog enigszins aantrekkelijk te maken voor consumenten, worden ramen beplakt met foto's van een winkel. Ook worden complete nep-etalages geplaatst.
Volgens Marcel Evers van brancheorganisatie InRetail is dat een oplossing voor de korte termijn. "Windowdressing is alleen maar symptoombestrijding voor de grote structurele problematiek die we hebben in het winkellandschap."
De kernoplossing is dat overgebleven winkels zich moeten concentreren, stelt Zandbergen. "Winkeliers moeten bij elkaar gaan zitten en een compact, gezellig centrum vormen. De lege panden die achterblijven moeten een andere bestemming krijgen."
Het plan van Zeist zit goed in elkaar, maar winkels moeten wel verhuizen.
De gemeente Zeist trekt de komende jaren miljoenen uit om het winkelgebied weer aantrekkelijk te maken. Winkels worden geconcentreerd in een aantal straten midden in het centrum. Maar de gemeente kan de winkeliers niet dwingen te verhuizen. "Dat is een keuze van de ondernemer zelf, we kunnen het hooguit faciliteren", zegt Marcel Fluitman, wethouder in de gemeente Zeist.
Volgens Zandbergen is het cruciaal dat de winkeliers verhuizen. "Het plan van Zeist zit goed in elkaar, maar winkeliers moeten verplaatsen om het tot een succes te maken."
Op 17 maart biedt de brancheorganisatie minister Henk Kamp van Economische Zaken een plan aan om winkelleegstand verder tegen te gaan.