'Opstelten is gestruikeld over zijn eigen stelligheid'
Minister Opstelten heeft genoeg momenten gehad om te zeggen: 'Beste Tweede Kamer, het zit toch anders dan gezegd', zegt politiek verslaggever Joost Vullings. "Hij lijkt gestruikeld over zijn eigen stelligheid."
Vullings noemt het gek dat een minister struikelt over een deal die 15 jaar geleden gesloten is, wat je ook van die deal vindt. "Maar Opstelten is altijd heel stellig geweest. Als het bonnetje opduikt, zou dat niet bij hem zijn."
En juist dat gebeurde gisteren. Op het ministerie werd een 'schermprint' gevonden waarop stond dat naar drugscrimineel Cees H. in 2001 een bedrag van 4,7 miljoen gulden is overgemaakt, veel meer dan de minister in eerste instantie aan de Kamer had gemeld.
Rol PvdA
Het meest opmerkelijke in de affaire is volgens Vullings dat uit onderzoek in juni vorig jaar al bleek dat het bedrag dat met de deal gemoeid was, wel hoger moest zijn. "Dat geeft het beeld dat hij de tijd heeft gehad om het anders te doen, maar toch is blijven hangen in zijn eigen verhaal."
De PvdA heeft niet aangedrongen op het vertrek van Opstelten. Gisterochtend tijdens het coalitieoverleg tussen VVD en PvdA was al duidelijk dat het ministerie het bonnetje had gevonden, maar de PvdA heeft zich er volgens Vullings verder niet mee bemoeid. "Het was een ministerscrisis, geen kabinetscrisis."
Aan het eind van de middag werd binnen de VVD de conclusie getrokken dat het niet meer kon, zegt Vullings. "Voor het kabinet is het wel een enorme dreun."
Verkiezingen
Of het gevolgen heeft voor de verkiezingen volgende week durft Vullings niet te voorspellen. Hij wijst erop dat sinds het RTL-debat met de lijsttrekkers van de grote partijen de liberalen in de peilingen juist stijgen. En toen speelde deze kwestie rond Teeven ook al.
"Het is een constante afweging: 'Wat levert de meeste schade op?'", duidt de verslaggever. Na het vinden van het bewijs was de situatie onhoudbaar geworden. "De schade was enorm geweest als je het debat in was gegaan."
Opvallend noemt Vullings ook de strijdbaarheid van staatssecretaris Teeven. Die was het liefst gebleven en verdedigde de deal met Cees H. nogmaals op de persconferentie gisteravond. "Hij blijft er kennelijk van overtuigd dat die deal rechtmatig was, waar veel mensen toch aan twijfelen", zegt Vullings. "Daar zal vandaag ongetwijfeld verder over worden gedebatteerd."
Namen opvolgers
Politiek verslaggever Xander van der Wulp zegt dat Opstelten en Teeven "geen heren zijn die zo maar de handdoek in de ring gooien." Het besluit van de twee om op te stappen, kwam in die zin dan ook nog onverwacht.
De kern is volgens Van der Wulp dat Opstelten vindt dat er te lang onduidelijkheid is blijven bestaan over de deal die toenmalig officier van justitie Fred Teeven met drugscrimineel Cees H. sloot. Daarom stapte hij op.
De politiek verslaggever zegt dat er opvallend weinig namen worden genoemd als opvolgers van de twee bewindspersonen. "Het is een belangrijke post. De minister is onder meer verantwoordelijk voor de bestrijding van het jihadisme", verduidelijkt Van der Wulp.
Klap voor Rutte
Volgens hem gaat de VVD op zoek naar twee nieuwe gezichtsbepalende figuren. Duidelijkheid over deze zwaargewichten komt pas na de verkiezingen van volgende week. Volgens hem is vandaag waarschijnlijk een debat over de kwestie met premier Rutte, daarna is het weer volop campagnetijd.
Voor Rutte is het vertrek een grote klap, zeggen de politiek verslaggevers. Opstelten was in Den Haag de politieke mentor van de premier. De afgelopen dagen verdedigde Rutte hem. Hij zei dat de minister "een sterk verhaal" had en dat het niet zo relevant zou zijn als het bonnetje werd gevonden.
Vullings noemt de uitspraken "merkwaardig". Opstelten wachtte na het vinden van het bonnetje het debat niet eens af en stapte op. "Het leek de afgelopen dagen wel of ze bij de VVD het verhaal van Nieuwsuur over de deal tussen Teeven en Cees H. niet wilden of konden geloven."
