Iran als splijtzwam

• Hans Brom

  Buitenlandredacteur

Door buitenlandredacteur Hans Brom

Ze willen allebei hetzelfde, president Obama en premier Netanyahu: verhinderen dat Iran een kernbom kan maken. Maar over de manier waarop dat moet gebeuren, verschillen ze van mening. Obama wil zo lang mogelijk blijven praten, Netanyahu wil liever snel krachtig optreden.

De Israëlische premier wijst op de dreiging die uitgaat van Iran. Vooral de vorige Iraanse president Ahmadinejad liet zich regelmatig zeer vijandig uit jegens Israël.

De Joodse staat moet van de kaart worden geveegd, zei Ahmadinejad. Dat is inderdaad bedreigend, zeker als Iran de beschikking zou krijgen over kernwapens.

Argumenten

Om zijn argumenten voor harde maatregelen nogmaals over te brengen, is Netanyahu naar Washington gekomen. Hij gaat proberen om Amerikaanse volksvertegenwoordigers van zijn gelijk te overtuigen. De kern van zijn betoog is dat Iran niet te vertrouwen is. Afspraken over inspectie en het afbouwen van de Iraanse nucleaire installaties zijn zinloos en daarom zelfs gevaarlijk, aldus Netanyahu.

Obama wil die afspraken en de bijbehorende inspecties in ieder geval een kans geven. Het IAEA, het atoomagentschap van de Verenigde Naties, moet daarin een sleutelrol gaan spelen. Want, zegt Obama, verhinderen dat Iran een atoommacht wordt, is niet een zaak van Israël alleen. Het is een zaak die de hele wereld aangaat.

Vriendschap

Ondanks de licht ruziënde toon dezer dagen tussen Amerika en Israël wordt er tegelijkertijd nadrukkelijk gewezen op de oude en onwrikbare vriendschap. Daarbij komt dat Amerika uiteindelijk wel tot elke prijs wil voorkomen dat nog een land de beschikking krijgt over een kernbom. En zeker geen land in het Midden-Oosten. Er zijn nu negen kernmachten; Washington zal niet dulden dat het er tien worden.

Bombardementen

Van Amerika hoeft Iran niet zijn hele kernindustrie op te doeken. Het opwekken van kernenergie voor vreedzame doeleinden moet mogelijk blijven. Iran beweert zelf altijd al dat energievoorziening het enige doel is. Maar er zijn aanwijzingen en vermoedens dat er ook gewerkt wordt aan een nucleair wapen.

Voor Israël zijn die aanwijzingen genoeg om een totale stopzetting van het kernprogramma te willen forceren. Netanyahu zou zelfs een aantal jaren geleden door de Amerikanen met moeite zijn afgehouden van bombardementen op vermeende Iraanse nucleaire installaties.

Het overleg tussen Iran en de Verenigde Staten wordt intussen op hoog niveau voortgezet. Deze week ontmoeten de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Kerry en zijn Iraanse collega Mohammad Javad Zarif elkaar in het Zwitserse Montreux.

Een doorbraak daar is twijfelachtig. Maar Iran weet heel goed wat er op het spel staat. Als het overleg mislukt, dan zal het Amerikaanse Congres ogenblikkelijk nog strengere boycotmaatregelen afkondigen tegen Iran. Met de volle instemming van president Obama.