Tijdens het Kamerdebat over de gaswinning afgelopen donderdag waren ze er weer: boze Groningers. Zij demonstreerden op het Binnenhof tevergeefs tegen de maatregelen die minister Henk Kamp eerder deze week aankondigde. In zijn derde gasbesluit in een jaar tijd, draaide Kamp de gaskraan weer een beetje verder dicht, maar op termijn hield hij alle opties open. De ingehouden woede van Groningers die commissaris van de koning Max van den Berg eerder deze week constateerde, zal er niet minder op zijn geworden.
Nieuwsuur spreekt met vier cultuurdragers uit de geplaagde provincie over aardgas, bevingen, scheuren, verzakkingen en nut en noodzaak van protest.
Imca Marina
In de week dat minister Kamp de gaskraan weer een beetje verder dichtdraaide, maar misschien op termijn ook weer niet, komt zangeres Imca Marina met een strijdlied. In de week dat vanwege de toegestane hoeveelheid gasboringen voor het eerst het woord kabinetscrisis viel, schalt de protestsong van de zangeres van het levenslied – woonachtig te Midwolda, in het Oldambt– over het Groningse platteland.
Marina, gehuisvest in een kapitale boerderij met krassen en scheuren vanwege ‘grondverzakking’, doet in het lied Allemaal scheuren (nu al een evergreen) een oproep aan de minister van economische zaken ruim in de buidel te tasten voor de slachtoffers van dit door externe factoren veroorzaakte huiselijk geweld.
Beven op een skippybal
Het zal maar je lot zijn: opgroeien op de gasbel. Het overkwam schrijver Auke Hulst. Beven op een skippybal; zo omschrijft de hoofdpersoon van zijn autobiografische roman 'Kinderen van het ruige land' zijn jeugd bij Slochteren. Zoiets als dansen op een vulkaan, maar dan in een Groningse context.
'Kinderen van het ruige land' verscheen in augustus 2012, tevens de datum van de moeder aller recente aardbevingen in Groningen. Het epicentrum van de beving bij Huizinge (3,6 op de schaal van Richter) schudde Nederland wakker en deed in Groningen de alarmbellen rinkelen.
Vrachtwagen
Marjoleine de Vos, dichter en journalist van NRC Handelsblad, hoorde en voelde die beving ‘als een vrachtwagen’ op haar huis in Toornwerd afrazen. Het dorp trilde even op zijn grondvesten – een surrealistische en beangstigende ervaring. Vanaf dat moment leeft de stoïcijnse De Vos er in het besef geen vaste grond meer onder de voeten te hebben.
Marcel Mensema
Acteur Marcel Hensema is geboren in Winschoten en getogen in Hoogezand-Sappemeer. In de snackbar van zijn ouders leerde hij luisteren naar – en ontwikkelde hij een even gevoelig als exact oor voor – de verhalen en het taalgebruik van de klanten. Hensema is daarmee wellicht de enige acteur in Nederland wiens inspiratiebron direct valt te herleiden tot die parel van de vaderlandse keuken: het patatje mét.
Wie Groningen zegt, praat nu eenmaal al snel over aardappelen, een biologisch ën geologisch verantwoord exportproduct. Wie wil weten hoe Groningers praten, denken en voelen mag de show 'Mijn Tweede' van Hensema niet missen. Het goede nieuws is dat je er niet eens de Randstad voor uit hoeft. Eind maart speelt Hensema 'Mijn Tweede' in Amsterdam.
Schittering van woorden
Schrijvers in Amerika zijn er al decennia naar op zoek, maar Groningen heeft het. Of beter: heeft ze. Drie native sons van de provincie leverden Grote Romans af waarin het Noordelijke levensgevoel trefzeker wordt beschreven. 'De eeuwige jachtvelden' van Nanne Tepper, 'Het boek Ont' van Anton Valens en 'Kinderen van het ruige land' van Auke Hulst vormen het bewijs dat een afgelegen gebied – ja, een provincie die volgens journalist De Vos in Amsterdam niet of nauwelijks bestaat – flonkerende literatuur oplevert. Een schittering van woorden.
