Vijftien procent van de gemeenten met één of meerdere coffeeshops heeft plannen om te starten met gereguleerde hennepteelt. Dat blijkt uit een enquête van Nieuwsuur. Als belangrijkste reden geven zij aan dat ze de gezondheid van gebruikers willen beschermen. Ook speelt de aanpak van georganiseerde criminaliteit en het terugdringen van illegale hennepteelt een rol.
Onderzoek gemeentewiet
Van de 57 gemeenten met ten minste één coffeeshop die de enquête invulden, gaven bovendien 15 gemeenten aan dat er een motie door de gemeenteraad is aangenomen waarin het college van burgemeester en wethouders wordt opgeroepen om de mogelijkheden van regulering van hennepteelt te onderzoeken. Eén van die gemeente is de gemeente Heerlen. Daar wordt in opdracht van de gemeenteraad onderzocht of de gemeente zelf wiet kan telen voor de drie coffeeshops in de stad.
Heerlen ‘hennephoofdstad’
Nederland In Heerlen worden jaarlijks per inwoner de meeste hennepkwekerijen opgerold. Ook vorig jaar was Heerlen weer koploper, met 136 opgerolde henneptelers. Volgens Paul Depla, de burgemeester van Heerlen, zorgen illegale kwekerijen voor veel overlast en onveiligheid in woonwijken. Het oprollen van illegale hennepkwekerijen is daarom een prioriteit voor de gemeente.
De belangrijkste redenen voor gemeenten om te starten met gereguleerde hennepteelt zijn:
1. Het beschermen van de gezondheid
2. Het aanpakken van georganiseerde criminaliteit
3. Het terugdringen van illegale hennepteelt
Politieteam
Elke week gaat een speciaal team van de politie Limburg op pad om binnengekomen tips over illegale hennepkwekerijen in Heerlen te onderzoeken. Nieuwsuur ging met zo’n team mee. Deze aanpak zorgt ervoor dat er in Heerlen veel illegale hennepkwekerijen worden opgerold.
Politieke patstelling
De lokale initiatieven stuiten op veel weerstand in Den Haag. Ivo Opstelten, minister van Veilgheid en Justitie is fel tegenstander van het reguleren van de hennepteelt. Dat liet hij vorig jaar al weten toen 54 gemeentelijke bestuurders het ‘wietmanifest’ Joint Regulation presenteerden. Ze riepen in dit manifest Opstelten op om de teelt van softdrugs te reguleren. “Het merendeel van de in Nederland geteelde hennep is bestemd voor export en niet voor binnenlands gebruik via coffeeshops”, zo liet Opstelten vorig jaar al weten.
Een exacte schatting van hoeveel van in Nederland geproduceerde wiet bestemd is voor het buitenland is zeer lastig. Een recent rapport van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) zegt dat de 85% ‘de meest aannemelijke schatting’ is.
Einde van de coffeeshop
Volgens hoogleraar criminologie Brice de Ruyver is juist het voort laten bestaan van het huidige coffeeshopbeleid, de oorzaak van de problemen in de woonwijken. “Het coffeeshopbeleid is kapot gegaan aan de criminele organisaties die zich er op gestort hebben. Die hebben gezien dat hier een grote winstmarkt ligt. Het commerciële aspect moet verdwijnen. Dus weg met de coffeeshop. Maar ja, dat is een harde keuze voor sommigen”, zegt De Ruyver, die het Nederlandse drugsbeleid al sinds de jaren 70 volgt.
Lees de conclusies van de enquête van Nieuwsuur onder gemeenten over de regulering van de hennepteelt hier.
Gemeenten strijden door
Ondanks het verzet van minister Opstelten blijven gemeenten plannen ontwikkelen om hennepteelt te reguleren. De gemeente Amsterdam gedoogt bijvoorbeeld sinds december 2014 de eerste Nederlandse Cannabis Social Club. Hier wordt wiet alleen geteeld voor leden. En de gemeente Heerlen presenteert zeer binnenkort het businessplan voor de eigen geteelde gemeentewiet.
Het OM Amsterdam heeft de cannabis sociaal club gisteren illegaal verklaard.
Europese aanpak
Een lokale ingreep lost het probleem rondom illegale hennepteelt niet op, zegt Brice de Ruyver. “Het is een internationaal probleem. Je kunt als Nederland geen beleid voeren dat haaks staat op dat van uw buurlanden. Daarom moet Nederland, samen met België en Duitsland, het voortouw nemen en durven op de Europese agenda plaatsen.“ Vanuit een Europese aanpak moeten de criminele organisaties dwars gezeten worden. “Anders hebben de criminele bendes vrij spel. Je kunt het niet zo maar laten. Dan is de sky the limit.”