Hij wordt de zevende chef-dirigent van het Koninklijk Concertgebouworkest (KCO) in Amsterdam: de Italiaan Daniele Gatti. In september 2016 volgt hij de Letse dirigent Mariss Jansons op, die om gezondheidsredenen moet stoppen. Het orkest, dat gerekend wordt tot de beste orkesten ter wereld, is blij met de benoeming.
"Not too much accent!" Daniele Gatti zit op de bok en gebaart naar de violisten. De aanstaande chef-dirigent repeteert de derde van Mahler met ‘zijn’ nieuwe orkest, in aanloop naar de concerten eind deze week. Het Koninklijke Concertgebouworkest geldt als een van de beste ter wereld.
Als alles eindelijk klinkt zoals Gatti bedoelde, gebaart hij heftig: "Perfect, bravissimo!" Bijna valt hij in zijn enthousiasme voorover van de bok.
Vanavond een interview met Daniele Gatti door Twan Huys in het Concertgebouw.
Muzikaal brein
De benoeming van deze nieuwe chef-dirigent is goed gevallen bij de orkestleden. "Wij verheugen ons erop, het is een geniale man", zegt concertmeester Vesko Eschkenazy. "Gatti kan tot in de kleinste details alles uitwerken en ook uit zijn hoofd dirigeren, hij is een muzikaal brein. Ook al ken ik de derde symphonie van Mahler goed, ik heb tijdens deze repetities allemaal nieuwe dingen gehoord."
- Nieuwsuur
Daniele Gatti aan het werk - Nieuwsuur
Twan Huys en Daniele Gatti - Nieuwsuur
Het Concertgebouworkest
Elke keer creëer je een eigen interpretatie van een stuk, het is jouw idee en je probeert het op die manier uit te leggen.
Het is niet de eerste Mahler die Daniele Gatti met het orkest speelt. Al in 2004 maakte hij op flamboyante wijze zijn debuut bij het Concertgebouworkest. Sindsdien geldt Gatti als een van de opmerkelijkste onder de gastdirigenten. Inmiddels heeft hij al ruim 70 optredens met het orkest gedaan.
Kippenvel
"Dat Daniele Gatti en het orkest elkaar goed kennen, is een enorm voordeel", vertelt Jan Raes, directeur van het Concertgebouworkest. "Zoveel hoogbegaafde dirigenten van dit niveau zijn er niet wereldwijd, en zijn relatief jonge leeftijd van 52 sluit goed aan bij het recent verjongde orkest."
Raes: "Twee jaar geleden speelde Gatti de negende van Mahler met het KCO. Als ik eraan terugdenk krijg ik er nog kippenvel van. Na afloop bleef het publiek ook extreem lang stil voordat het losbarstte in applaus. Ik denk dat hij toen echt ontdekte wat er allemaal mogelijk is met dit toporkest."
Zelf zegt Gatti erover: "Elke keer creëer je een eigen interpretatie van een stuk, het is jouw idee en je probeert het op die manier uit te leggen. Maar elke musicus kan weer een hele andere interpretatie geven, zo leer je van elkaar."
"Alleen al het feit dat hij zonder partituur speelt is opzienbarend", zegt Jan Raes. "Daarmee neemt Gatti juist wel een risico en creëert hij spanning. Hij is geen pleaser, hij heeft lef."
Zonder partituur
In de pauze praat Gatti met orkestleden persoonlijk, iets wat niet iedere dirigent doet. Vaak is de afstand tussen dirigent en orkest groot. Vesko Eschkenazy: "Hij is open, dat is zo fijn. Over alles wat ik wil zeggen over klank en balans is hij bereid om in gesprek te gaan met ons."
Ondanks alle lovende woorden is er ook kritiek op de benoeming. Men zou met de keuze voor Gatti ‘op safe’ spelen en traditie boven toekomst verkiezen. Tegelijkertijd wordt Gatti geprezen om de risico’s die hij durft te nemen.
Donderdag en vrijdag staat Gatti in een uitverkocht Concertgebouw. Hij verheugt zich erop. "Het is voor mij het juiste orkest op het juiste moment. Alsof je tijdens een zware bergtocht opeens per helikopter naar de top wordt gebracht."