Zo ontwijkt Starbucks belasting

• Arjan Noorlander

  EU-correspondent

De Europese Commissie publiceerde vandaag een document met de verdenkingen tegen een belastingconstructie van Starbucks in Nederland. Nederland wordt verdacht van het verlenen van staatssteun. Uit die documenten zou blijken dat Starbucks in Nederland miljoenen euro’s belasting weet te ontlopen.

Starbucks probeert zo weinig mogelijk belasting te betalen door het opknippen van het bedrijf in kleine bv's. Die bedrijven verkopen goederen aan elkaar, betalen rekeningen aan elkaar en kunnen daardoor de hoogte van belastingen drukken.

Deze constructie heeft Starbucks voor een groot deel in Nederland ondergebracht met goedkeuring van het Nederlandse ministerie van Financiën. Het organogram ziet er zo uit:

We beginnen links onderaan. Een Zwitserse bv van Starbucks verkoopt koffiebonen aan Starbucks Manufacturing BV in Nederland. Dat bedrijf roostert de bonen en verkoopt ze door aan de Starbucks-filialen in heel Europa.

De omzet die Starbucks Manufacturing daarmee haalde, was de laatste jaren aanzienlijk. Tussen 2009 en 2011 steeg de omzet van 142 miljoen naar 286 miljoen euro. De winsten in die jaren bedroegen respectievelijk 3,5, 14 en 8 miljoen.

Over die winst zou belasting betaald moeten worden. Maar het valt de Europese Commissie op dat Starbucks Manufacturing elk jaar geld overmaakt aan het Engelse Alki. Dat is een brievenbusfirma, die volledig in handen is van het Amerikaanse hoofdkantoor van Starbucks.

De geldstroom van Starbucks Manufacturing naar Alki bestaat uit royalties. De koffiebranders betalen een vergoeding voor het roosterrecept voor het maken van 'echte' Starbucks-koffie. De hoogte van de royalties volgt de ontwikkeling van de winst: 1,1 miljoen, 12,3 miljoen en 5,8 miljoen.

Over royalties hoeft geen belasting te worden betaald. Starbucks Manufacturing trekt die bedragen van de winst af. Het gevolg is dat, ondanks een omzet van honderden miljoenen, officieel amper winst wordt geboekt en er dus ook amper belasting in Nederland wordt betaald.

De Europese Commissie vindt deze constructie een vorm van staatssteun. De commissie vindt het té toevallig dat de hoogte van de royalties zo sterk samenhangt met de winst. De Commissie vraagt zich af of het roosterrecept voor koffiebonen echt miljoenen euro’s waard is.

Daar komt bij dat Alki in Engeland geen belasting betaalt. Zo blijven de royalties, of de winst die bij Starbucks Manufacturing is 'verdwenen', altijd onbelast.

Het lijkt hier te gaan om belastingontwijking van miljoenen euro’s. In een vergelijkbare zaak van Apple in Ierland zou het zelfs gaan om honderden miljoenen euro's. De Europese Commissie hoopt in het voorjaar van 2015 een definitieve beslissing te nemen over de Starbucks-zaak.