Chemiesector laks met regels
Hugo van der Parre
Researchredacteur
Er is nogal wat mis met het veiligheids- en milieubesef bij gevaarlijke bedrijven. Uit wetenschappelijk onderzoek van de criminologe Marieke Kluin blijkt dat tweederde van de onderzochte bedrijven zich niet aan de voorschriften houdt.
Kluin heeft voor haar proefschrift onderzoek gedaan bij vijftien chemische bedrijven in de regio Rotterdam-Rijnmond. De vijftien variëren in grootte, leeftijd en procestechniek. Samen vormen ze een representatieve steekproef uit de ruim 140 gevaarlijke bedrijven in die regio.
De onderzoeker keek drie jaar lang mee over de schouders van de inspectiediensten. Zodoende kreeg ze een betrouwbaar beeld van hoe bedrijven omgaan met de regels omtrent milieu en arbeidsomstandigheden. Ze schrok van haar bevindingen.
We gaan alleen iets doen als dat door jullie wordt gevraagd of opgelegd.
Maar liefst elf van de vijftien bedrijven schieten tekort. Vier daarvan gedragen zich 'calculerend': deze bedrijven doen willens en wetens niets meer aan veiligheid en milieu dan strikt nodig is. Ze komen alleen in actie als ze er door de inspecteurs op gewezen worden.
Verder geven ze er zo min mogelijk geld aan uit en hebben ze lak aan de autoriteiten. De onderzoekster vermeldt niet welke bedrijven dit zijn, wel dat ze behoren tot de grote bedrijven met meer dan 250 werknemers.
Roekeloos
Zes bedrijven vallen in de categorie ‘roekeloos’: ze kennen de regels niet, zijn onbekwaam of zien het belang niet in van veiligheidsregels.
Één bedrijf mist de juiste kennis en middelen om aan de regels te voldoen. Slechts vier bedrijven doen het goed en gedragen zich maatschappelijk verantwoord.
Representatief
Of dit beeld geldig is voor de hele sector durft Kluin niet te zeggen. Wel is ze ervan overtuigd dat haar steekproef representatief is voor Rotterdam-Rijnmond, in Nederland met afstand de regio met de meeste zogeheten BRZO-bedrijven.
Dat zijn zo’n 400 gevaarlijke bedrijven die moeten voldoen aan de strengste veiligheids- en milieu-eisen. Het is voor het eerst dat er op een wetenschappelijke manier is gekeken naar het gedrag van chemische bedrijven.
Branchevereniging
De Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie juicht het toe dat er onderzoek wordt gedaan naar de naleving van de regels. De branchevereniging heeft het proefschrift nog niet gelezen en kan daarom nog niet inhoudelijk reageren.
Marieke Kluin is vanmiddag gepromoveerd aan de TU Delft.