Het beeld van huwelijksmigratie werd lange tijd vooral bepaald door Nederlanders van Turkse en Marokkaanse afkomst die vrouwen uit hun geboorteland halen. Maar terwijl deze vorm van huwelijksmigratie juist afneemt, wordt de groep autochtone Nederlanders die met een partner uit het buitenland trouwt steeds groter.
In bijna 30 procent van de huwelijksmigratie, ook wel gezinsvormende migratie genoemd, die tussen 2007 en 2011 heeft plaatsgevonden, is sprake van een autochtone partner. Dit blijkt uit het rapport "Huwelijksmigratie in Nederland" van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) dat vandaag verschijnt.
Nederlandse mannen trouwen vooral met een vrouw uit de voormalige Sovjet-Unie, de Filipijnen en Thailand. Bijna 80 procent van de Thaise en Filipijnse gezinsvormers kwamen in de periode 2007-2011 naar Nederland om te trouwen met een autochtone Nederlander. Door de globaliserende wereld ontmoeten mensen elkaar steeds vaker door reizen en werk. Maar ook internet speelt een grote rol.
Datingsites
Internationale datingsites spelen in op deze trend: zij zijn gespecialiseerd in vrouwen van een specifiek land of werelddeel. Zo prijzen ze Thaise vrouwen aan als "lief, zorgzaam en slank" en Russische vrouwen als "zelfstandig, sterk, huiselijk en niet afwijkend qua uiterlijk en cultuur". De huwelijksbureaus die westerse mannen met vrouwen in niet-westerse landen in contact brengen, worden ook wel international marriage brokers (imb's) genoemd.
De categorie autochtone Nederlanders met een niet-westerse partner is steeds belangrijker, maar tot nu toe blijft de problematiek rondom deze huwelijken onderbelicht.
Veel imb's bieden servicepakketten aan om het huwelijk en de visumregelingen af te handelen. Ook worden er bridal tours aangeboden, waarbij groepen mannen naar een buitenlandse stad vliegen om potentiële bruiden te ontmoeten. Deze reizen vormen de voornaamste inkomstenbron voor de imb's. Het afgelopen decennium is de mob-industrie (mail order bride-industrie) exponentieel gegroeid door het toegenomen gebruik van internet over de hele wereld.
Keerzijde
Leen Sterckx van het Sociaal Cultureel Planbureau waarschuwt dat er ook een keerzijde zit aan huwelijksmigratie. "De categorie autochtone Nederlanders met een niet-westerse partner is steeds belangrijker, maar tot nu toe blijft de problematiek rondom deze huwelijken onderbelicht. Alle aandacht ging steeds naar Marokkaanse en Turkse immigranten en hun problemen met re-integratie. Er werd vanuit gegaan dat immigranten met een autochtone partner minder problemen hebben."
Het tegenovergestelde is waar. Uit het onderzoek van het SCP blijkt dat immigranten met een autochtone partner net zoveel moeite hebben om te re-integreren en om een baan op niveau te vinden als Marokkaanse en Turkse immigranten. Buitenlandse vrouwen die trouwen met een autochtone partner zijn vaak hoogopgeleid. Maar omdat het ook voor hen moeilijk is om een baan te vinden, zijn ze niet alleen afhankelijk van hun partner voor hun verblijfsvergunning, maar zijn ze ook economisch en emotioneel afhankelijk.
Ik ben als een kind afhankelijk van mijn man. Ik word depressief van het thuiszitten. Ik wil met mensen praten en dingen leren.
De Russische Sacha Swyatkyna kwam vier jaar geleden naar Nederland en is getrouwd met een Nederlandse man. Ze vonden elkaar via een datingsite. Ondanks dat zij hoogopgeleid is, lukt het haar niet om werk te vinden. "Ik ben als een kind afhankelijk van mijn man. Ik word depressief van het thuiszitten. Ik wil met mensen praten en dingen leren", zegt ze. Timi Stoop-Alcala komt uit de Filipijnen en ontmoette haar man via online gaming. Zij had op de Filipijnen een goede baan bij een communicatiebureau, maar in Nederland telde deze werkervaring niet. Er zat niks anders op dan weer te gaan studeren. Op die manier heeft ze via haar stage een baan als zzp'er gevonden.
Ook voor de Nederlandse partner is het moeilijk om opeens zoveel verantwoordelijkheden te hebben, zegt Leen Sterckx: "Het is alsof hij opeens een kind heeft en dat leidt tot conflicten en stress. Je kan niet uit elkaar, want dan verliest zij haar verblijfsvergunning. Dit alles is een explosieve cocktail en het escaleert tot mogelijk huiselijk geweld. Huwelijksmigranten zijn kwetsbaar."
Nederlandse vrouwen
Nederlandse vrouwen vinden ook vaker in het buitenland een partner. Dit komt volgens het SCP-rapport doordat vrouwen vaker in hun eentje reizen en steeds grotere reizen maken en zo hun partner ontmoeten. Ook ontmoeten veel vrouwen via (vrijwilligers)werk in het buitenland hun toekomstige echtgenoot. Sommige vrouwen gaan ook bewust in het buitenland op zoek naar een huwelijkspartner.
Toch zijn het vooral mannen die hun vrouw vinden in het buitenland. Van de 40.000 mensen die tussen 2007 en 2011 naar Nederland kwamen om te trouwen, waren er 28.000 vrouw. Hoelang deze huwelijken stand houden is niet bekend. Het Centraal Bureau voor de Statistiek en het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum werken op dit moment aan een onderzoek om de echtscheidingscijfers te achterhalen.