Zo stond Nederland stil bij de Nationale Herdenking

In heel Nederland hebben mensen vandaag de oorlogsslachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog en daarna herdacht. Koning Willem-Alexander en koningin Máxima legden kort voor 20.00 uur de eerste krans op de Dam bij de Nationale Herdenking. Na de kranslegging volgden twee minuten stilte, om iedereen te herdenken die sinds het begin van de Tweede Wereldoorlog in Nederland en het buitenland is omgekomen in oorlogssituaties en bij vredesoperaties.

Beelden van de twee minuten stilte op de Dam in Amsterdam.

Ook op andere plekken in het land werden de doden herdacht. Bij een kranslegging bij het Rotterdamse oorlogsmonument De Boeg hield burgemeester Aboutaleb een toespraak. "De Tweede Wereldoorlog was in zijn omvang, precisie en gedachtengoed zo uniek, dat die nauwelijks te vergelijken is met andere oorlogen in de wereld", zei hij.

"En toch heeft het zich afgespeeld op wat wij het beschaafde continent noemen", ging hij verder. "Opletten en erbij blijven, anders vergeet je iets wezenlijks wat uiteindelijk ons deel van de wereld heeft gemaakt tot wat het is."

Ook op de voormalige fusilladeplaats Waalsdorpervlakte bij Wassenaar zijn slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog herdacht. In het duingebied werden tussen 1940 en 1945 tussen de 250 en 280 verzetsstrijders geëxecuteerd.

Ieder jaar wordt op 4 mei op de Waalsdorpervlakte een stille tocht gehouden ter nagedachtenis aan deze verzetsstrijders. Terwijl de imposante Bourdonklok luidde, liepen mensen in een stoet langs het oorlogsmonument op de vlakte.

Bij de verschillende herdenkingen werd stilgestaan bij de slachtoffers van de oorlog in Oekraïne. Ook Tweede Kamervoorzitter Vera Bergkamp vroeg hier aandacht voor in haar speech bij de kranslegging in de Tweede Kamer. "Het gedonder van bommen, de overscherende vliegtuigen, de verwoesting en de vernietiging, en wat dat doet met onschuldige burgers", zei ze. "Het geeft deze 4-mei-herdenking vandaag een extra lading."

Op het Nationaal Ereveld in Loenen legden opperrabbijn Binyomin Jacobs en de Duitse ambassadeur in Nederland vanmiddag samen een krans. Minister Hanke Bruins Slot woonde de plechtigheid ook bij en stond in haar toespraak stil bij de gesneuvelde militairen. Zo sprak ze onder meer over militair Mark Leijsen, die in 2009 in Afghanistan stierf bij een aanslag met een bermbom.

"Vanavond zijn we allemaal twee minuten stil. Hier en in de rest van het koninkrijk", zei Bruins Slot. "Dan denken we aan Mark Leijsen en aan al die anderen aan wie we onze vrijheid danken."

De NS en ProRail hebben omgekomen spoormedewerkers herdacht in het Moreelsepark in Utrecht. Bij het Monument voor Gevallen Spoorwegpersoneel werden kransen gelegd en de aanwezigen hielden twee minuten stilte.

In de Tweede Wereldoorlog kwamen 477 spoormedewerkers om het leven tijdens het uitoefenen van hun werk, schrijft de NS.

De Oekraïense Santa en de Russische Alla legden vanavond samen een rouwboeket bij het Homomonument in Amsterdam, waar ieder jaar lhbt'ers worden herdacht die werden en worden vervolgd vanwege hun seksuele geaardheid of genderidentiteit.

Santa en Alla zijn naar Nederland gevlucht omdat zij zich als lhbt'ers onveilig voelden in hun land van herkomst. "Ze komen allebei uit landen waar lhbt'ers geen bestaansrecht hebben", zegt Sandro Kortekaas, voorzitter van LGBT Asylum Support, een belangenvereniging die in contact staat met honderden lhbt'ers die naar Nederland zijn gevlucht.