Ambities en onervarenheid recept voor mislukking Fyra

"We zagen een overheid en een spoorwegbedrijf die torenhoge ambities hadden en zonder enige ervaring heel veel nieuwe dingen wilden doen", zegt politiek verslaggever Hans Andringa. Hij maakt de balans op van de openbare verhoren van de Fyra-enquêtecommissie, die vandaag na vier weken werden afgerond.

Het mislukken van de Fyra kostte de NS bijna 800 miljoen euro. De commissie, die ook de aanleg van de hogesnelheidslijn (hsl) meenam in de berekening, kwam zelfs op een bedrag van 11 miljard.

Aanbesteding

De problemen ontstonden al bij de openbare aanbesteding van de exploitatie van de hsl. "De overheid had daar totaal geen ervaring mee", zegt Andringa. "Dus toen dat belachelijk hoge NS-bod van 178 miljoen euro op tafel kwam, terwijl de nummer twee Arriva rond de 100 miljoen bood, wist men niet dat er iets was misgegaan."

Normaal gesproken zou de aanbestedingsprocedure volgens Andringa zijn stilgelegd en opnieuw zijn gedaan. "Maar dat is dus niet gebeurd." Er waren af en toe wel mensen die in het hele proces kritische geluiden lieten horen, maar naar hen werd niet geluisterd.

Italianen

De Nederlandse Spoorwegen wilden vervolgens koste wat kost doorgaan met het project. "Maar ze hadden eigenlijk geen idee wat voor hogesnelheidstrein ze wilden hebben. Er was alleen een vaag beeld hoe hij eruit moest zien en hoe hard hij moest kunnen. Verder moest bouwer AnsaldoBreda het allemaal zelf doen."

Daarnaast waren er flinke communicatieproblemen. "Ministers konden NS-bestuurders niet luchten of zien. Of ministers onderling die zich niet verantwoordelijk voelden", zegt Andringa.

Tot overmaat van ramp waren er cultuurverschillen tussen de Nederlanders, de Belgen en de Italiaanse treinbouwers. "Nederlanders kunnen blijkbaar toch niet echt goed met Belgen praten en met Italianen is het nog een stuk lastiger."