Feestvreugde en ongeloof onder Syriërs in binnen- en buitenland

De plotse val het regime-Assad leidt tot een stortvloed aan emotionele reacties. Foto's en video's van feestvierende burgers en rebellen in Syrië gaan de wereld over. Standbeelden van de dictator en zijn vader worden omvergetrokken. Ook op plekken in het buitenland, waaronder Nederland, klinkt gejuich op straat.

In Syrische steden worden gedetineerden massaal vrijgelaten uit de cel. De rebellen zeggen dat alleen politieke gevangenen in vrijheid worden gesteld, maar dat valt niet te controleren. Ook is nog onduidelijk of rebellengroep HTS zijn beloftes waar zal maken: een gematigde koers varen en de macht delen.

'Ik had moeten worden geëxecuteerd'

"Ik zweer bij God dat hij en ik vandaag een halfuur geleden hadden moeten worden geëxecuteerd", zegt een man verheugd in een video op sociale media. Hij is net met anderen vrijgelaten uit een gevangenis in Damascus.

Andere vrijgelaten gevangenen wisten niet eens dat het regime was gevallen, zo is te zien op deze video uit Damascus:

Onder het jarenlange bewind van Assad waren marteling en executies wijdverspreid. In 2014 werden vele duizenden foto's gepubliceerd van verminkte, uitgemergelde en gedode gevangen in Syrië.

Vrijlatingen uit 'slachthuis'

Vele tienduizenden tegenstanders van het regime worden nog vermist. Het verklaart de hevige emoties bij de mensen die nu zijn vrijgelaten uit het zogenoemde 'slachthuis', de bijnaam voor de beruchte Saydnaya-gevangenis.

Van de stad Latakia aan de kust tot in het noordoostelijke Kamishli en Suweida in het zuiden: op pleinen komen mensen samen om het einde van het regime te vieren. Bashar al-Assad en zijn vader Hafez zijn bij elkaar ruim zestig jaar aan de macht geweest. Standbeelden van de twee presidenten worden neergehaald en door de straten gesleept.

Bekijk hier foto's en video's:

Niet alle Syriërs reageren zo uitbundig. Het land bestaat uit diverse bevolkingsgroepen en onder bepaalde groepen zijn er zorgen over de nabije toekomst. Er is bijvoorbeeld angst onder de alawieten, de moslimminderheid waartoe Assad behoort en die hem grotendeels is blijven steunen.

Verder zijn sommige christelijke inwoners van Aleppo gevlucht uit die stad toen die werd ingenomen door HTS. Het islamistische HTS had oorspronkelijk banden met al-Qaida. De laatste jaren presenteert de rebellengroep zich als meer gematigd. De organisatie heeft een oproep aan alle bevolkingsgroepen gedaan om zich aan te sluiten bij de opstand. Er zou worden gewerkt aan de vorming van een overgangsregering.

'Ben de hele nacht opgebleven'

Vandaag telt vooral de val van dictator Assad. Dat nieuws leidt ook in Nederland tot emotionele reacties. "We zijn heel blij om dit te horen. We hebben hier al veertien jaar op gewacht", zegt Akram Aljnidi van stichting Vrije Syriërs in Nederland. "Ik ben de hele nacht opgebleven om de situatie te volgen."

Aljnidi: "De vrijlating van veel gevangenen nu is een vrij groot moment. Elke minuut is spannend, wat er nu gaat gebeuren en wie die gevangenen zijn. Iedereen zit hierop te wachten."

Getoeter

Op het Domplein in Utrecht klinkt gejuich. De bijeenkomst van de Syrische gemeenschap stond al gepland voor de snelle opmars van de rebellen, maar wordt het aangegrepen om feest te vieren. Op andere plekken in Utrecht rijden auto's met Syrische vlaggen toeterend rond. In Zwolle lopen Syriërs met vlaggen door het centrum.

Ook Rami Masri, die tien jaar geleden naar Nederland vluchtte, is verheugd. "Ik heb mijn ouders gesproken, die in Damascus zijn, en ze zijn ontzettend blij. Het is klaar. Ik ben blij, ik dacht dat dit nooit zou gebeuren."

Vanwege de burgeroorlog zijn miljoenen Syriërs het land ontvlucht. Met name in buurland Turkije verblijft een grote gemeenschap Syriërs. Een deel van hen geeft aan nu terug te willen keren, hoort NOS-correspondent Mitra Nazar bij een manifestatie in Istanbul: