Hongaarse politicus Magyar hoopt zich te bewijzen als echte uitdager van Orbán

• 

  Christiaan Paauwe

  correspondent Midden- en Oost-Europa

In Boedapest zijn tienduizenden Hongaren afgekomen op een bijeenkomst van Peter Magyar. Als de politicus in de middag het podium betreedt, doet hij dat samen met een nieuwe aanhanger die vorige week nog bij een demonstratie van Fidesz was, de partij van de Hongaarse premier Orbán. "Nu is hij met ons", roept Magyar. "Elke dag melden zich Fidesz-aanhangers zich bij onze partij."

Magyar komt zelf uit de gelederen van premier Orbán, maar vaart nu een eigen koers. In korte tijd heeft hij zich ontpopt tot het belangrijkste gezicht van de Hongaarse oppositie. Die heeft daarmee voor het eerst in jaren weer iemand die een serieuze uitdager van premier Viktor Orbán kan worden. Bij de Europese verkiezingen, morgen, is hij voor het eerst verkiesbaar.

Magyar wil met zijn partij Tisza - een afkorting voor respect en vrijheid in het Hongaars - hét alternatief worden voor Orbán. Vier maanden geleden kende nog niemand op het Heldenplein van Boedapest hem. Bij de Europese verkiezingen kan hij de tweede partij worden, met naar verwachting ruim een kwart van de stemmen. Fidesz zit volgens peilingen op zo'n 50 procent.

'Kan in korte tijd veel bereiken'

De gepensioneerde Robert (67) stemde ooit op Orbán, maar is al jaren teleurgesteld in zijn regering. "Er bestaat geen partij in de geschiedenis van Hongarije die het land meer heeft verraden dan Fidesz", zegt hij. Nu hoopt de voormalig docent dat Hongarije met Magyar weer vrienden wordt met landen in West-Europa en de verandering door gaat maken die het land volgens hem nodig heeft. "Magyar heeft laten zien dat hij in korte tijd veel kan bereiken."

De demonstratie ziet er anders uit dan andere oppositieprotesten van de afgelopen jaren. Met de vele Hongaarse vlaggen, symbolen en nationalistische muziek lijkt het bijna op een Fidesz-bijeenkomst. Daarin zit ook de kracht van de man waar het vandaag allemaal om draait. Magyar laat een rechts-nationalistisch geluid horen en haalt tegelijkertijd voortdurend uit naar Orbán. Daarmee weet hij zowel linkse als rechtse stemmers aan zich te binden.

'Inspirerend'

Student Botond Feltein (20) stemde bij de laatste verkiezingen op de verenigde oppositie. Nu gaat hij zeker op Magyar stemmen. "Het is inspirerend hoe groot de opkomst is", zegt hij. "We zijn klaar met dit regime en we geloven dat Magyar het echte werk is. Hij kan mensen verenigd de straat op krijgen."

Hongaren hebben genoeg van zowel de regering als de andere oppositiepartijen, vult een 19-jarige vriendin aan met wie hij naar de demonstratie is gekomen. "De oppositie kon samen al die jaren niets voor elkaar krijgen. Magyar krijgt in een paar maanden tijd al deze mensen op de been." Morgen gaat ze voor het eerst stemmen.

'Magyar heeft momentum'

Politiek journalist Zsolt Kerner noemt het Hongaarse politieke landschap met de opmars van Magyar chaotisch. Kerner werkt voor 24.hu, de grootste onafhankelijke nieuwssite van Hongarije.

Tot begin dit jaar leek het nog een makkelijke verkiezing te worden voor Orbán, maar nu meldt zich voor het eerst in veertien jaar een serieuze uitdager. Het lukte Fidesz tot nu toe om de oppositie links en rechts van zich klein en verdeeld te houden. "Magyar heeft nu momentum en daarom kijken mensen nu naar hem."

Een deel van zijn succes in de aanloop naar de Europese verkiezingen dankt Magyar aan timing. Zijn ex-vrouw en voormalig minister van Justitie Judit Varga moest in februari samen met de president aftreden toen bekend werd dat ze gratie hadden gegeven aan een man die veroordeeld was voor het verdoezelen van een misbruikschandaal.

Magyar, een onbekend figuur die vanwege de positie van zijn vrouw binnen de partij allerlei baantjes namens Fidesz had gekregen, sprak zich in een YouTube-interview uit over de situatie en haalde fors uit naar de corruptie en het nepotisme onder Orbán. Later deelde hij een opname van een heimelijk opgenomen gesprek met zijn vrouw, waarin zij leek toe te geven dat er op hoog niveau sprake was van corruptie in de regering.

Snel bleek dat Magyar goede politieke instincten had. Hij sloot zich aan bij de kleine partij Tisza en begon met campagne voeren. De afgelopen maanden bezocht hij met een pick-uptruck bijna 200 plekken in Hongarije, waar hij in toespraken tekeer ging tegen de regering.

'Lastercampagne'

Dat Fidesz zich zorgen maakt om de groeiende populariteit van Magyar, blijkt uit de campagne die ze tegen hem zijn begonnen. In door de staat aangestuurde media wordt hij weggezet als een psychopaat die Hongarije in oorlog met Rusland wil laten storten.

Zijn ex-vrouw Varga gaf in april een emotioneel interview aan een regeringsgezinde tv-zender, waarin ze zei dat Magyar haar tijdens het huwelijk fysiek en emotioneel mishandelde. Terwijl Magyar zaterdag een demonstratie hield, gingen 50.000 aanhangers van Orbán het land rond om een miljoen kiezers te spreken. Zo'n grote actie hebben ze nog niet eerder georganiseerd.

Maar dat lijkt Magyars opmars vooralsnog niet te stoppen. De grote vraag bij de verkiezingen is hoeveel stemmen hij van Fidesz weet weg te kapen, of dat hij vooral de andere oppositiepartijen opslokt.

"De regering gaf veel geld uit aan een lastercampagne tegen mij", verkondigt Magyar vanaf het podium, terwijl hij uitkijkt op de menigte die is afgekomen op het protest. "Maar kijk wat ze hebben bereikt. We zijn groter dan ooit!"