Rouw, emoties en spanningen in Rotterdamse Zuidwijk: 'Niet alles goed gegaan'

• Sharyfah Bhageloe

  Redacteur online

De chemische brandlucht is nog te ruiken op de Schammenkamp in Rotterdam-Zuid. Voor het verwoeste pand staat een grote gele sloopkraan. Drie mannen van de forensische dienst tillen een brancard met een gesloten blauwe zak naar de witte tent verder de straat in.

Maandag was er een explosie in een garage onder een appartementencomplex in Zuidwijk. Drie mensen raakten vermist. De lichamen van de slachtoffers Kamran en Ilyas werden de afgelopen dagen gevonden.

Het lichaam dat de politie gisterochtend onder het puin vandaan haalde, is vermoedelijk van de 33-jarige man die nog vermist werd. Dat zegt de politie "met enige zekerheid", maar er wordt nog DNA-onderzoek gedaan om het helemaal zeker te weten. De politie gaat ervan uit dat er nu geen slachtoffers meer onder het puin liggen.

Op de plek des onheils was deze week niet alleen rouw te zien, er waren ook spanningen. Woensdagavond liepen die zodanig op dat de Mobiele Eenheid (ME) in actie kwam.

Nabestaanden en omwonenden hadden zich verzameld voor de hekken die om het zwaargehavende pand waren geplaatst. Er ontstond onrust. "Wij zijn moslims, wij moeten onze lichamen begraven", zei een familielid van de vermisten. Voor moslims is het belangrijk dat een overledene binnen 24 uur wordt begraven. Uiteindelijk werd de ME ingezet en werden er mensen aangehouden die langs de hekken op het afgesloten terrein probeerden te komen.

"Ik twijfel natuurlijk niet aan de beste bedoelingen van de hulpverleners", zegt Nourdin El Ouali. Hij is directeur bij Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond (SPIOR) en oud-leider van de partij NIDA. "Ik denk wel dat je kunt concluderen dat het niet helemaal goed is gegaan."

SPIOR bemiddelde in de bewuste avond en nacht tussen de politie en de nabestaanden van de slachtoffers. Wat volgens El Ouali kan helpen, is meer begrip bij hulpdiensten voor de religieuze en culturele gevoeligheden die kunnen meespelen.

Het was een onoverzichtelijke situatie en emoties liepen hoog op, zegt hij. "Dat had ook te maken met dat het zo lang duurde. Mensen wilden hun overleden dierbaren bergen en er waren toen al twee dagen verstreken. Wat denk ik nodig is, is dat we nu de juiste vragen stellen, zodat we er lering uit kunnen trekken."

Ook geestelijk verzorger Suat Erdemsoy was erbij toen mensen hun emoties niet konden bedwingen. Hij begeleidt mensen met levensvragen vanuit een religieus uitgangspunt. Familieleden hadden volgens Erdemsoy na de explosie beter opgevangen en geïnformeerd kunnen worden.

"Sommigen dachten dat er misschien nog leven mogelijk was en dat er overlevenden uit het puin gehaald konden worden", zegt hij. "Hier waren we ook niet allemaal goed geïnformeerd. We zijn dus in gesprek gegaan om duidelijk te maken dat dat niet mogelijk was. En je jezelf niet in gevaar mag brengen. Dat is vanuit onze godsdienst ook niet toegestaan."

De Rotterdamse burgemeester Aboutaleb, die momenteel in Zuid-Amerika is, wil tegenover de NOS niet reageren.

Belang van snelle berging

Volgens Erdemsoy is het belangrijk voor moslims om de overledene zo snel mogelijk te begraven "omdat de overledene zo snel mogelijk naar de plek van bestemming moeten kunnen gaan". Ook wordt het lichaam gewassen voor de uitvaart, zegt hij. "Het is voor de rouwverwerking belangrijk om het lichaam intact te houden. Als er ledematen missen, dan wordt dat moeilijker. Daar waren de mensen denk ik ook wel bezorgd over."

Erdemsoy ondersteunt inmiddels ook de nabestaanden van het derde slachtoffer, dat gisteren werd gevonden, en koppelde de familie aan de politie. "Zo blijven de lijntjes kort. Vandaag gaan de familieleden nog gebeden uitspreken en doen wat nodig is."