Trump mag op stembiljet Colorado blijven staan, oordeelt Hooggerechtshof
De Amerikaanse oud-president Trump mag meedoen aan de voorverkiezingen voor het presidentschap in Colorado. Dat heeft het federale Hooggerechtshof geoordeeld. De rechters waren unaniem, al voerden ze verschillende redenen aan. Trump vocht een beslissing van het hoogste hof van de Amerikaanse staat Colorado aan om hem daar van het stembiljet te verwijderen.
Het hof oordeelt dat het niet aan een staat is om op grond van de Grondwet af te dwingen om iemand te weren van het presidentschap. Volgens de rechters kan die beslissing alleen bij het Congres liggen.
"Een grote overwinning voor Amerika", schreef Trump direct na de uitspraak op sociale media. Op een bijeenkomst in Florida zei Trump tevreden te zijn met het oordeel. "In wezen kun je iemand niet uit een race halen omdat een tegenstander dat graag zou willen." Hij zegt te hopen dat de beslissing zal leiden tot vereniging van het land, maar hekelde direct daarna zijn politieke tegenstanders en openbaar aanklagers in andere rechtszaken.
Het hof in Colorado oordeelde in december vorig jaar dat de oud-president niet op het stembiljet van die staat mag staan bij de Republikeinse voorverkiezingen. Hij zou zich "gediskwalificeerd" hebben voor het presidentschap door zijn pogingen de uitslag van de presidentsverkiezingen van 2020 ongedaan te maken.
Wetsartikel uit 1868
In Colorado werd Trump van het stembiljet geweerd op grond van een oud grondwetsartikel uit de periode van vlak na de Amerikaanse Burgeroorlog. In dat artikel, sectie 3 van het 14de amendement, staat dat een overheidsdienaar (officer of the United States) die betrokken is geweest bij een opstand of rebellie geen publieke functie (office) mag bekleden. Het wetsartikel uit 1868 was nog nooit gebruikt om een presidentskandidaat te weren.
De bestorming van het Capitool was in juridisch opzicht duidelijk een opstand en Trump was daarbij betrokken, zei een van de meest vooraanstaande grondwetdeskundigen eerder. Dat Trump daarbij niet fysiek aanwezig was, zou de oud-president niet vrijpleiten, volgens die deskundige.
De staat Maine kwam tot een soortgelijk oordeel. De hoogste functionaris die toezicht houdt op de verkiezingen in de staat sloot Trump uit van deelname. En in de staat Illinois mocht hij ook niet meedoen. Maar een definitief oordeel van deze twee staten hing af van de uitspraken van het federale Hooggerechtshof.
Beroep bij hoogste rechters
De oud-president tekende beroep aan bij het federale hof in Washington. De unanieme uitspraak van de negen hoogste rechters van de VS geldt dus voor het hele land en komt een dag voor Super Tuesday. Dat is de dag dat veel mensen naar de stembus gaan voor de voorverkiezingen in vijftien staten.
Die staten leveren ruim een derde van de gedelegeerden op die uiteindelijk de Republikeinse presidentskandidaat kiezen. De verwachting is dat Trump in de meeste staten zal winnen van zijn Republikeinse rivaal Nikki Haley, waarmee hij waarschijnlijk zijn kandidatuur zeker stelt. Trump won eerder in zo goed als alle staten waar voorverkiezingen werden gehouden. Haley won alleen in de hoofdstad Washington.
Andere zaak bij hof
Het Hooggerechtshof buigt zich de komende tijd over nog meer zaken die de oud-president aangaan. Zo gaat het hof in de week van 22 april bekijken of Trump vervolgd kan worden voor zijn handelen tijdens zijn ambtsperiode.
Trump vindt dat hij onschendbaar is voor vervolging, maar lagere rechters oordeelden eerder dat dat alleen geldt tijdens de ambtsperiode en niet levenslang.
