Oekraïense energiebedrijven hebben steeds meer moeite om voldoende elektriciteit te leveren als gevolg van de aanhoudende Russische bombardementen op energie-infrastructuur van het land.
Sinds ruim een week zijn er overal weer regelmatig stroomonderbrekingen, net als in oktober en november 2022.
In heel Oekraïne, inclusief hoofdstad Kyiv, wordt nu per wijk op gezette tijden voor enkele uren per dag de stroom afgesloten. "Omdat de vraag groter is dan het aanbod", zegt Johan Vermij, analist van de Oekraïense energiesector bij een internationale kredietbeoordelaar.
Kouder
In april hadden de energiebedrijven de situatie nog redelijk onder controle, omdat de buitentemperatuur gunstig was. Maar half mei werd het plotseling kouder, waardoor het stroomverbruik omhoog schoot en er nu dus tekorten zijn.
De Oekraïense premier Denys Schmyhal heeft vandaag een resolutie aangekondigd die ertoe moet leiden dat "de roosters van stroomonderbrekingen voor consumenten rationeel en rechtvaardig zijn, zodat de stroom gelijk verdeeld wordt". Bedrijven hebben al langer te maken met beperking van stroomverbruik.
Twee jaar geleden ontstond er een tekort aan elektriciteit, toen de Russen de distributie van stroom volop probeerden te raken. Ze bestookten onder meer verdeelstations met raketten en drones. Sinds maart is die tactiek veranderd en worden de energiecentrales zelf gebombardeerd.
Hoger tempo
Oekraïne is daardoor niet meer in staat om voldoende stroom op te wekken. De import van stroom uit buurlanden kon voor enkele weken het verlies aan opwekkingscapaciteit compenseren, maar dat lukt nu niet meer. De Russen vernietigen de centrales in een hoger tempo dan de Oekraïners ze kunnen repareren.
Energieanalist Vermij legt uit dat de Russen de verouderde centrales zelf hebben gebouwd, ten tijde van de Sovjet-Unie. "Ze kennen iedere vierkante millimeter in Oekraïne." Mede daardoor zijn de bombardementen zo effectief, zeker nu de Oekraïense luchtverdediging uitgeput raakt.
Vermij vindt "het moeilijk in te schatten" hoe de energievoorziening in Oekraïne zich verder zal ontwikkelen.
Stenen tijdperk
"We begrijpen allemaal, helaas, dat de aanvallen niet zullen stoppen", zei de Oekraïense energieminister Herman Haloeschenko.
"Als er nog meer aanvallen komen, zal dat bij de huidige verliezen een negatief effect hebben op onze capaciteit. We zullen hard ons best moeten doen om de stabiliteit van het systeem te waarborgen. Het doel van de Russen is duidelijk. Ze willen komende winter onze energiesector volledig lamleggen," aldus Haloeschenko.
Het doel van de minister is om de komende winter net zo door te komen als de vorige. "Maar dat zal moeilijk worden, ook met stroomonderbrekingen. Die proberen we minimaal te houden."
"Het is erop en eraf", zegt Arno Kleibroek, een Nederlander die in Kyiv woont, over de stroom in de hoofdstad. De onderbrekingen zijn nu nog alleen in de nacht, zegt hij, van 01.00 uur tot 07.00 uur. Op een website staat wanneer en hoe lang de onderbrekingen zijn. Kleibroek: "Wij hebben niet zoveel last met een generator en zonnepanelen. Maar dat is anders als je in een flat woont."
Maksim Kostenko woont eveneens in Kyiv. Hij heeft in de afgelopen vijf dagen twee keer geen stroom gehad, vier uur lang. "Dat is geen probleem", zegt hij. "Ik heb 2022 meegemaakt. Maar als het dagen gaat duren, gaan we terug naar het stenen tijdperk."
