"Het waren natuurlijk bijna persoonlijke aanvallen", zegt premier Schoof na het chaotische en heftige debat over de regeringsverklaring. Tijdens zijn eerste wekelijkse vraaggesprek in NOS Met het Oog op Morgen blikt hij openhartig terug op het debat. "Het kwam af en toe wel heel dicht op je huid."
Schoof heeft vrijdag al allerlei vragen beantwoord over zijn visie op het debat. Hij zegt dat hij niet had gerekend op de stevige kritiek van bijvoorbeeld PVV-leider Wilders en dat hij het een pittiger debat vond dan verwacht.
Hij had zich voorbereid op harde aanvallen van de oppositie. De dagen voor het debat had hij kennismakingsgesprekken gevoerd met de meeste fractievoorzitters. "Daar proefde ik het al. Persoonlijk was het leuk, maar het was scherp op de inhoud." De oppositie neemt het hem kwalijk dat hij een kabinet met de PVV mogelijk heeft gemaakt.
Mijn vriendin dacht gisteren tijdens het debat: wat gebeurt daar in hemelsnaam?
Er schoot hem tijdens zijn eerste politieke optreden in de Tweede Kamer van alles door het hoofd. Zijn vriendin werkt niet in het Haagse politieke circuit. "Die dacht gisteren tijdens het debat: wat gebeurt daar in hemelsnaam?"
Schoof snapt dat en denkt dat meerdere mensen zo naar het debat hebben gekeken. "Ik denk als ze zo met mijn vriendin waren omgegaan, ik ook had gedacht: blijf met je handen van die vrouw af. Het waren natuurlijk bijna persoonlijke aanvallen."
Goedgemutst
In het debat heeft de nieuwe premier zichzelf moeten voorhouden dat het niet om hem ging. "Het gaat om het ambt van minister-president, om een politieke samenstelling die men niet wil, een beleid dat men niet wil."
Uren later kwam de kersverse premier goedgemutst thuis. "Uiteindelijk dacht ik wel: ik stond er wel, met een kabinet, ik voelde die morele support. Ik voelde opluchting: we kunnen aan de slag."
Hekel
Schoof heeft zich ten doel gesteld om de polarisatie in Nederland af te vlakken. Het debat donderdag heeft daar niet bij geholpen, erkent hij. "Ze moeten niet het gevoel krijgen dat we in de Tweede Kamer zo'n ontzettende hekel aan elkaar hebben." Het was niet het politieke debat waarop hij had gehoopt.
Als wij dingen voor elkaar kunnen krijgen, denken mensen misschien: dat kunnen wij ook
Als de polarisatie toeneemt, legt Schoof uit, zal de weerbaarheid van de Nederlandse samenleving in toch onzekere tijden ingewikkeld worden. Hij hoopt de polarisatie met de samenwerking van PVV, VVD, NSC en BBB tegen te kunnen gaan.
Uitblazen op het Catshuis
Schoof denkt dat de samenwerking van deze vier partijen als voorbeeld kan dienen voor andere burgers. "Als wij, vier partijen waarvan mensen een jaar geleden nog dachten dat dat onmogelijk was, dingen bereiken die voor mensen belangrijk zijn, dan denk ik dat mensen misschien nog wel denken: dat kunnen we thuis, in de buurt of in de wijk ook."
Al met al wil Schoof met veel energie aan zijn nieuwe klus beginnen. Hij gaat binnenkort ook eens proefslapen in het Catshuis, de ambtswoning die zijn voorganger Rutte nooit als slaapplek heeft gebruikt, om te kijken hoe het bevalt. Vooral de grote tuin van het Catshuis trekt aan. "Mijn vriendin en ik hebben allebei een huis met een relatief klein balkon", vertelt hij. "Misschien dat we af en toe eens een weekendje gaan uitblazen op het Catshuis."
Kijk hier naar een aantal fragmenten van het debat van donderdag:
