Bedrijven vrezen meer belasting, minder samenwerking door vertrek uit waterschap
Bedrijven maken zich zorgen over het verdwijnen van hun vaste zetels in de besturen van waterschappen. Het vervallen daarvan is het gevolg van een wetswijziging die eind vorig jaar inging. Na de waterschapsverkiezingen van komende maand wordt duidelijk wat het effect ervan zal zijn.
De waterschapsverkiezingen vallen samen met de Provinciale Statenverkiezingen op 15 maart. Bestuurder Lambert Zwiers van waterschap Noorderzijlvest, dat in delen van Groningen, Drenthe en Friesland ligt, noemt de nieuwe situatie een slechte zaak voor het bedrijfsleven.
Zwiers is ook voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Waterschapsbestuurders namens Bedrijven. "Er moet wel iemand zijn die in een waterschap opkomt voor bedrijven", zegt hij. "Straks wordt ons geluid niet meer gehoord."
De gegarandeerde vertegenwoordiging van bedrijven was in zijn ogen rechtvaardig, omdat die een flink deel van de waterschapsbelasting opbrengen. "Afhankelijk van het waterschap komt tussen de 10 en 25 procent van de inkomsten van bedrijven", stelt Zwiers. "Als niemand meer opkomt voor het bedrijfsbelang kan dat ertoe leiden dat er meer kosten bij bedrijven terechtkomen."
Volgens een andere vertegenwoordiger van bedrijven zal het leiden tot minder samenwerking en meer strijd tussen waterschappen en bedrijven. "Wat mij duidelijk is geworden, is dat wij financieel denken toevoegen", zegt Gerard Aaftink die in het bestuur van waterschap Amstel, Gooi en Vecht zit.
Hij denkt dat waterschappen steeds politieker zullen worden omdat partijen zich willen profileren. "Zo wil de PvdA dat je tot een inkomen van 130 procent van het minimumloon geen waterschapsbelasting hoeft te betalen, is de PvdD heel druk met biodiversiteit en profileert Water Natuurlijk (dat gesteund wordt door GroenLinks en D66) zich vooral op thema's als duurzame energie. En de VVD is onzichtbaar in het bestuur. In dat spanningsveld proberen wij naar de financiële realiteit te kijken en dingen goed te regelen."
'Samenwerking hard nodig'
Het bedrijfsleven is volgens hem meer van de samenwerking. "Dat is in de toekomst hard nodig om de problemen van klimaatverandering op te lossen. Maar ik verwacht meer polarisering en juist op dit bestuursniveau moet je dat niet hebben. Sommige bedrijven beslaan grote oppervlaktes, bijvoorbeeld de RAI of Arena. Soms moeten die maatregelen nemen om water vast te houden. Maar als je daarvoor straks niet goed meer kunt samenwerken met het waterschap, gaat het misschien wel via de rechter."
Ook Zwiers denkt dat bedrijven mogelijk minder gaan samenwerken met waterschappen. "Productiebedrijven kunnen bijvoorbeeld het water dat ze gebruiken zelf zuiveren of dat uitbesteden aan het waterschap. Maar dan is van belang dat bedrijven weten dat er mensen in het bestuur zitten die letten op bedrijfsbelangen."
Nieuwe bedrijfspartijen
In een deel van de waterschappen hebben bedrijfsvertegenwoordigers nu maar een partij opgericht om via de verkiezingen alsnog invloed te behouden. Zoals Nan Zevenhek, die nu nog namens bedrijven in het bestuur van waterschap De Dommel in Noord-Brabant zit. Ze doet als lijsttrekker van de nieuwe partij Bedrijfsbelangen mee aan de verkiezingen.
"Er zijn echt wel belangen in het geding, waarvan ik uit ervaring heb gezien dat die moeilijk bij andere partijen gewaarborgd worden", aldus Zevenhek. "Zo zijn er partijen die bedrijven meer belasting willen laten betalen. En dan gaat het niet alleen om grote bedrijven, maar ook kleinere zoals bakkerijen en andere buurtwinkels. Voor politieke partijen is het wel heel makkelijk om te zeggen: 'we willen de tarieven voor inwoners laag houden'. Maar als lokale winkels ervoor opdraaien, dan kunnen ze dat straks niet bolwerken. Zeker met de hoge energiekosten nu."
