Turkse agenten en troepen die na de verwoestende aardbevingen naar het rampgebied werden gestuurd, hebben zich daar schuldig gemaakt aan ernstige mishandelingen. Dat schrijven hulporganisaties Amnesty International en Human Rights Watch (HRW). Volgens de ngo's werden mensen die verdacht werden van plunderingen onder meer geslagen en geschopt. Lang niet altijd was duidelijk of zij iets hadden misdaan.
Na de aardbevingen in Turkije werden op sommige plekken woningen en winkels geplunderd. De autoriteiten grepen daarop hard in, concluderen de organisaties. "Handhavers gebruiken de noodtoestand als een vrijbrief om te martelen, te mishandelen en zelfs te doden", schrijven zij.
Volgens Amnesty en HRW werden verdachten onrechtmatig vastgezet en geslagen en werd er in sommige gevallen bewust niet ingegrepen, wanneer het tot openbare vechtpartijen kwam. Een persoon zou na de mishandelingen in de cel zijn omgekomen.
'Ongefundeerd'
Amnesty en HRW zeggen dat zij de aantijgingen aan het Turkse ministerie van Binnenlandse Zaken hebben voorgelegd. Dat liet in reactie weten dat mishandelingen door agenten en troepen onder geen enkele voorwaarde geoorloofd zijn, maar deed de aanklachten wel af als ongefundeerd.
De twee niet-gouvernementele hulporganisaties (ngo's) komen tot hun conclusies na gesprekken met ruim dertig ooggetuigen, onder wie mensen die zelf stellen dat ze zijn mishandeld. Ook analyseerden de organisaties beelden van de misstanden die rondgingen op sociale media.
Het gaat om in ieder geval dertien zaken, maar mogelijk om nog meer gevallen. Volgens de organisaties was sprake van zowel fysieke mishandelingen, als van bedreigingen en willekeurige opsluiting.
Zwaargetroffen provincie Hatay
De meeste misstanden vonden volgens de ngo's plaats in Antakya, in de zwaar getroffen provincie Hatay. Slachtoffers verklaarden dat ze ter plaatse werden aangehouden door handhavers en niet naar een bureau werden gebracht, maar werden geschopt, geslagen en soms werden uitgescholden. Een deel van de slachtoffers gaf aan de misstanden niet te hebben gemeld, uit angst voor represailles.
De man die overleed in de cel werd samen met zijn broer opgepakt, zo verklaarde die laatste. Hoewel ze zich niet verzetten, schoten de agenten in de lucht en bedreigden ze de broers. De twee werden in een politiebusje gestopt en tijdens de rit naar het bureau vrijwel constant op hun hoofd, armen en benen geslagen.
De organisaties erkennen dat de Turkse autoriteiten voor een grote uitdaging stonden in de nasleep van de aardbevingen. Zo schreef de Turkse staatspers eind februari al dat bijna honderd mensen waren opgepakt in verband met plunderingen. Toch willen de ngo's dat Turkije nu uitgebreid onderzoek gaat doen naar de voorvallen en de mogelijke daders.
De aantijgingen zijn overigens niet nieuw. Eerder circuleerden op sociale media al beelden van vermoedelijke mishandelingen in Hatay. Het Duitse DW News schreef in februari over mogelijke misstanden in de provincie. Getuigen verklaarden bijvoorbeeld aan het Duitse medium dat veiligheidsdiensten hen op straat aanhielden met de mededeling dat zij verdacht werden van plunderingen. Daarop werden ze geslagen. Een aantal vrijwilligers die naar de provincie Adıyaman waren gekomen, zouden hetzelfde hebben meegemaakt.
