Schilder huilt niet na Europese titel: 'Anders is watertekort in één klap opgelost'
In de catacomben van het immense Olympiastadion van München stond maandagavond een in oranje gehulde Europees kampioene kogelstoten die zichzelf bewust van de domme hield. Jessica Schilder weigerde stil te staan bij wat ze even daarvoor op het middenterrein had gepresteerd.
"Want dan stromen er zoveel tranen dat Nederland in één klap geen watertekort meer heeft."
Die emotionele ontlading na haar winnende stoot van 20,24 meter bewaarde ze liever voor de veilige beschutting van haar hotelkamer, zo klonk het. Dat ze zich daar zou laten gaan was even zeker als dat op deze memorabele avond, waarop Jorinde van Klinken zich met 18,94 meter ook nog verzekerde van een bronzen medaille, een doorwaakte nacht zou volgen. "Ik weet zeker dat ik straks geen oog dicht doe."
De adrenaline gierde in de gang onder de tribunes nog altijd door Schilders lijf. Dat ze al in haar tweede poging de beslissing forceerde, maakte de avond er voor haar niet eenvoudiger op. Ondanks haar ongekende uithaal balanceerde de 23-jarige atlete lange tijd tussen hoop en vrees.
'Enorm getwijfeld'
Ze wist dat ze met de beste Europese prestatie van dit seizoen de beste papieren in handen had om het goud te pakken. Ze wist evenwel ook dat de negen jaar oudere Portugese Auriol Dongmo in theorie de kogel verder kon stoten.
"Ik heb enorm getwijfeld", bekende ze. "Het is niet leuk om te wachten of zo'n stoot goed genoeg is voor goud. Ik wist dat Dongmo tot een betere prestatie in staat was. Gelukkig deed ze dat niet."
Een Europese titel, dat kon er ook nog wel bij. Voor Schilder was 2022 tot deze memorabele maandagavond toch al weinig minder dan een droomjaar. Ze plukt dit seizoen de vruchten van haar overgang van geboorteplaats Volendam naar nationaal topsportcentrum Papendal, waar ze sinds eind vorig jaar onder de vleugels van trainer Gert Damkot tot wasdom is gekomen.
Van aanglijtechniek naar draaitechniek
Ze maakte in de bossen nabij Arnhem de overschakeling van klassieke aanglijtechniek naar de draaitechniek, waarbij de atletes voor het uitstoten van de vier kilogram zware kogel om de eigen as draaien. Een mentaal begeleider leerde haar bovendien zich af te sluiten van de prikkels in het stadion die haar voorbereiding op een belangrijke wedstrijd in het verleden vaak danig verstoorden.
In maart kreeg ze voor het eerst een tastbaar aandenken aan die verhuizing in handen. Tijdens de wereldkampioenschappen indoor in Belgrado ontving ze een bronzen medaille door de kogel in de Stark Arena naar een afstand van 19,48 meter te stoten, een nationaal record.
In de open lucht verging het haar deze jaargang nog beter. Sinds ze op 12 maart de kogel naar een afstand van 18,89 meter stootte en daarmee ook outdoor voor een Nederlands record tekende, rekte ze die grens in 156 dagen tijd in acht stappen op tot 20,24 meter, een verbetering van 1,35 meter. Daarmee schaarde ze zich bij het elitaire gezelschap dat de magische kaap van twintig meter heeft gerond.
Het goud van München was de bevestiging van Eugene. Daar, aan de westkust van de Verenigde Staten, voelde eind juli tijdens de wereldkampioenschappen het brons achter de ongenaakbare Amerikaanse Chase Ealey en haar Chinese achtervolger Gong Lijao bijna als een overwinning.
De 19,77 meter die ze in Oregon stootte was op dat moment niet alleen haar zesde nationale record van dit seizoen. Met die afstand werd ze tevens de eerste Nederlandse kogelstootster ooit die een WK-medaille behaalde.
Lichaamsgewicht tekort
Als beste Europese atlete van die mondiale titelstrijd stapte Schilder met hooggespannen verwachtingen het Olympiastadion binnen. En dat terwijl ze een witte neushoorn is in de wereld van stevig gebouwde atletes, die vrijwel zonder uitzondering het adagium 'massa is kassa' hanteren.
In vergelijking met wereldtoppers van het kaliber Ealey en Lijiao komt de Volendamse naar eigen zeggen vijftien tot twintig kilogram lichaamsgewicht tekort. De vraag is evenwel of het nodig is om dat er de komende jaren aan te eten. Ze weegt vijf kilo minder dan toen ze zich bijna een jaar geleden op Papendal meldde, maar stoot de kogel inmiddels wel bijna een meter verder.
Haar nieuwe, verfijnde techniek leverde haar dus zelfs de Europese titel op. Maar ook met het goud van München 2022 om de nek blijft er genoeg te dromen over. Naast nog meer blingbling in de prijzenkast is dat bijvoorbeeld het benaderen van het 35 jaar oude wereldrecord. Het is het maximale in een discipline die tot in lengte van jaren zucht onder het juk van het d-woord. Doping, dus.
Verbetering van die mondiale topprestatie lijkt een utopie. Want al bijna driekwart eeuw worden er bij het kogelstoten voor vrouwen vraagtekens gezet achter wereldrecords.
Sinds de Sovjet-atlete Tatjana Sevriokova in 1948 de kogel naar een nimmer vertoonde afstand van 14,59 meter stootte, is 's werelds beste prestatie in handen geweest van dertien vrouwen. Grote gemeenschappelijke deler: alle vrouwen groeiden op achter het toenmalige IJzeren Gordijn.
Met 22,63 meter, gestoten op 6 juli 1987, staat Natalja Lisovskaja al ruim 35 jaar te boek als houdster van het wereldrecord. Hoewel er in het huidige tijdsgewricht met een veel effectievere techniek gestoten wordt, blijft de wereldtop mijlenver verwijderd van die afstand.
Nooit positief
Dat de atlete uit de Sovjet-Unie nimmer positief testte tijdens een dopingcontrole, laat onverlet dat er sinds die memorabele dag in Moskou gerede twijfels bestaan over de legitimiteit van dat record.
Zelfs benadering van het kampioenschapsrecord, sinds 1998 met 21,69 meter in handen van de Oekraïense Vita Pavlish, zit er voor de huidige generatie vooralsnog niet in.
Het was veelzeggend dat Schilder bekende dat het overschrijden van de grens van 20 meter haar misschien wel meer deed dan het behalen van de Europese titel. "Ik denk alleen dat mijn trainer me een klap geeft als ik dat zeg. Dat neemt niet weg dat ik heel, heel, heel blij ben dat ik me Europees kampioene mag noemen."
