De provincies vinden dat de landelijke overheid meer moet doen tegen stikstofuitstoot in natuurgebieden. Zij willen niet langer de verantwoordelijkheid dragen voor het leeuwendeel van de stikstofopgave in Nederland.
Dat schrijven de twaalf provincies in een gezamenlijk stuk over hun inzet op het gebied van natuur en stikstof. Zeker de helft van de noodzakelijke stikstofdaling moet voortkomen uit Haags beleid, schrijven de twaalf provincies.
Gespannen voet
Die wens staat op gespannen voet met het stikstofbeleid van verantwoordelijk demissionair minister Christianne van der Wal (VVD). Die zette anderhalf jaar geleden juist nadrukkelijk de provincies aan het werk bij het oplossen van het stikstofprobleem. Maar de provincies zeggen nu dat ze verwachten dat een landelijke stikstofaanpak effectiever zal zijn.
"Het is niet dat wij de bal nu weer terugkaatsen", legt Berend Potjer uit in het NOS Radio 1 Journaal. Hij is gedeputeerde in Zuid-Holland en vice-voorzitter van de landelijke gebiedscommissie van de samenwerkende provincies.
"Het is zo dat we samen aan de lat staan, maar er is maar zoveel wat je kan doen zonder landelijk beleid. Daarnaast hebben we ook middelen zoals geld en bevoegdheden nodig om een rol te kunnen spelen in de provinciale gebiedsprocessen."
Chagrijn bij provincies
De afgelopen tijd nam het chagrijn bij de provincies al toe. De provincie Overijssel dreigde in december te stoppen met de stikstofaanpak en ook andere provincies gaven aan bezorgd te zijn. Reden was dat het stikstoffonds van Van der Wal met daarin 24 miljard euro op zich laat wachten, terwijl het voor boeren, en dus ook voor de provincies, van essentieel belang is dat ze weten welke kant de overheid op wil.
"Wij zijn druk in gesprek met boeren, natuurorganisaties, ondernemers en andere organisaties om plannen te maken. Die liggen klaar, maar daar is geld voor nodig en dat hebben we nog niet gekregen", zegt Potjer. "Dan stokken op gegeven ook de processen. We kunnen niet door voordat er geld uit Den Haag komt."
Ondertussen kan de natuur niet langer wachten, klinkt het bij critici. Voor heel Nederland moet de stikstofuitstoot in 2030 50 procent minder zijn, maar het is nu onduidelijk hoe dit moet gebeuren.
Nieuw kabinet
De val van Rutte-IV heeft hier niet bij geholpen. Daar komt bij dat de partijen die nu aan de formatietafel zitten stikstof een minder groot probleem vinden dan het demissionaire kabinet.
De PVV vindt dat er geen stikstofprobleem bestaat. Bij BBB, NSC en VVD ligt dat genuanceerder, maar ook bij die partijen staat het terugdringen van stikstof niet bovenaan hun prioriteitenlijst. Zij kijken liever naar hoe Nederland van het stikstofslot kan.
