De Tweede Kamer praat na het meireces, over drie weken, verder over het stikstoffonds, waarmee het kabinet boerenbedrijven wil uitkopen en laten verduurzamen. Het debat van vandaag liep zo ver uit, dat minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof) niet meer aan het woord is gekomen.
Het debat begon om 11.30 uur, maar negen uur later hadden alleen de Kamerleden nog maar hun zegje gedaan. Als doorgegaan was met de eerste termijn van het kabinet, was het zonder twijfel nachtwerk geworden. Een meerderheid vond dat niet verstandig en daarom wordt het debat nu over het meireces getild.
Dat gebeurde op voorstel van het CDA, dat aandrong op meer tijd voor een zorgvuldige wetsbehandeling. De andere coalitiepartijen waren het daarmee eens, net als de BBB en een aantal andere oppositiepartijen.
Vandaag werd wel duidelijk dat er nog lang niet voldoende steun is voor de komst van het fonds, waar ruim 24 miljard euro in moet komen. Voor een meerderheid in de Eerste Kamer hoopt het kabinet op steun van oppositiepartijen.
'Duizenddingendoekje'
Maar BBB-leider Caroline van der Plas maakte duidelijk dat ze de wet die dit 'transitiefonds' mogelijk maakt "in deze vorm" niet zal steunen. Ze vindt dat er veel te veel geregeld moet worden met de miljarden; niet alleen de aanpak van het stikstofprobleem, maar ook de vermindering van broeikasgassen en de verbetering van waterkwaliteit hangen er vanaf.
Daarmee wordt het fonds in de ogen van Van der Plas een "duizenddingendoekje" en dat wil ze niet. Bovendien is veel te veel geld gereserveerd voor de eventueel gedwongen uitkoop van boeren.
Dat uitkopen is volgens de BBB helemaal niet doelmatig. Als het kabinet voor iedere veehouder een hypermodern stalsysteem koopt, is dat voordeliger en levert het meer stikstofwinst op, rekende Van der Plas voor.
Volgens andere partijen is dat een kortetermijnoplossing die niets oplevert voor het klimaat en de waterkwaliteit. Zij pleiten voor een integrale aanpak om de landbouw te verduurzamen.
Doelen duidelijker
Als het kabinet 'over links' een meerderheid wil bereiken over het fonds, zal het duidelijker moeten maken welke plannen er precies mee betaald gaan worden. Partijen als GroenLinks en de PvdA vinden dat er te makkelijk geld wordt uitgegeven, terwijl niet duidelijk is welke doelen precies gehaald moeten worden.
Daarover zitten de coalitiepartijen ook niet meer op één lijn. D66 denkt nog steeds dat het om de natuurdoelen te halen nodig is om de stikstofuitstoot in 2030 te halveren, zoals ook in het coalitieakkoord is afgesproken.
Voor met name het CDA is dat jaartal niet meer heilig, Die partij wil over enige tijd heronderhandelen over het coalitieakkoord.
Zoals het er nu naar uitziet gaat het debat over het stikstoffonds verder op woensdag 10 mei. Kamervoorzitter Bergkamp wil er dan de hele dag voor uittrekken.
