Hoekstra wil opnieuw praten over regeerakkoord, Kaag wil niet aan afspraken tornen

Dat de oorlog in Oekraïne ook grote gevolgen heeft voor de Nederlandse politiek, wordt steeds duidelijker. Alom klinkt de roep om meer geld voor defensie, en ook de verwachte vluchtelingenstroom gaat veel geld kosten. De vraag is wat dat betekent voor de afspraken die nog maar een paar maanden geleden zijn gemaakt in het regeerakkoord.

Minister Hoekstra van Buitenlandse Zaken, ook vicepremier en CDA-leider, gaf vanmorgen een schot voor de boeg. "We zijn de afgelopen dagen ingehaald door de werkelijkheid en zullen de bakens moeten verzetten. We moeten terug naar de tekentafel", zei hij.

Hoekstra is bereid het regeerakkoord open te breken, als defensie meer prioriteit en extra geld moeten krijgen. "Geopolitiek houdt zich niet aan het Nederlandse coalitieakkoord." Hij wil "in de volle breedte" kijken naar de gemaakte afspraken.

Daarmee lijkt hij te suggereren dat er ook met geld geschoven kan worden, en dat de investeringen in defensie ook ten koste kunnen gaan van andere zaken, zoals het budget voor klimaatbeleid. Om de gevolgen van de klimaatverandering terug te dringen wordt er 35 miljard euro in een fonds gestopt, zo staat in het regeerakkoord.

Daar iets van afhalen om te investeren in defensie is op het eerste gezicht in strijd met wat de Tweede Kamer wil. Maandag werd nog een breed gedragen motie aangenomen voor extra geld naar de krijgsmacht, maar zonder dat dat ten koste gaat van andere investeringen.

Wil Hoekstra, in het vorige kabinet nog minister van Financiën, dan bezuinigen? Op die vraag gaat hij niet in. "Dat is niet voor nu", zegt hij. "Ik constateer dat we terug moeten naar de tekentafel, zonder dat ik nu de oplossing uit de mouw schud."

Hoekstra's opvolger op Financiën, D66-leider Kaag, ziet het allemaal een tikje anders. Zij hamert op "rustige besluitvorming, om te doen wat we beloofd hebben, zoals het terugdringen van de klimaatverandering en beter onderwijs. De overheid moet ook betrouwbaar zijn."

"Natuurlijk voeren we regelmatig met elkaar overleg of we nog op de goede weg zitten. En natuurlijk moet je kijken waar de nood de wet moet breken. Maar 'terug naar de tekentafel' suggereert dat je een totaal nieuwe tekening gaat maken, en dat lijkt me niet de bedoeling", zegt ze.

Voor D66 is met name de klimaatparagraaf in het coalitieakkoord erg belangrijk. Als het aan Kaag ligt, wordt daar geen geld weggehaald om te stoppen in een defensiefonds. "Gezien de situatie van het klimaat lijkt het me onverantwoord als je zou zeggen: we doen het één voor het ander."