De Russische aanval op Oekraïne, een nieuwe oorlog op het Europese continent, het roept allerlei vragen op. Waar ligt voor Poetin de grens? Wat wil hij bereiken? Kan hij worden gestopt of is dit het begin van de Derde Wereldoorlog? We legden enkele veel gestelde vragen voor aan Ruslandkenner Laura Starink, oud-correspondent in Moskou en een van de oprichters van het platform Raam op Rusland.
Wat zijn de kansen voor Oekraïne?
"De meeste analisten dachten dat Poetin niet zo gek zou zijn om Oekraïne binnen te vallen. Het is een gigantisch land, met 44 miljoen inwoners, ter grootte van Frankrijk. Dat bezet je niet zomaar. Oekraïense militaire analisten hebben altijd gezegd dat Rusland niet in staat is Oekraïne te bezetten. Ze dachten dat Rusland zich zou verslikken in Oekraïne: de Krim was te doen, maar dit is een te groot brok."
"Daar komt bij dat de bevolking anti-Russisch is. De afgelopen acht jaar, sinds de annexatie van de Krim, zijn de Oekraïners totaal vervreemd geraakt van de Russen. Er waren eerst heel nauwe banden met de Russen, historisch, cultureel en op het gebied van taal en geloof. Maar als je nu sociale media volgt, dan hoor je: 'Dit gaan we de Russen nooit vergeven'."
"Maar hoe dit scenario zich ontwikkelt, niemand die het weet. Men is strijdvaardig en verschrikkelijk kwaad, maar ook wanhopig. De regering heeft de wapenverkoop vrijgegeven, zodat iedereen die een wapen kan vasthouden zich kan aansluiten. Dat kan een partizanenstrijd worden."
"De ontwikkelingen gaan heel snel. Ik had het voor mogelijk gehouden dat ze met artillerie de luchtmacht zouden uitschakelen, maar Rusland gaat verder dan dat. Het is moeilijk te zeggen hoe hierop wordt gereageerd."
Nederlanders maken zich ook zorgen over de situatie in Oekraïne:
Kan deze strijd zich uitbreiden?
"Voorlopig zal Rusland wel zijn handen vol hebben aan Oekraïne, maar het is omineus dat Poetin vannacht in zijn speech het Westen waarschuwde. 'Als jullie je ermee bemoeien, dan krijgen jullie iets te zien wat in de geschiedenis nog nooit te zien was.' Dat is bijna een impliciete dreiging met kernwapens."
"De Amerikanen hebben niet voor niets altijd gezegd dat ze niet gaan vechten in Oekraïne, net als de NAVO en de EU-landen. Ze steunen met wapens en adviseurs, maar ze snappen heel goed dat als ze gaan vechten een kernoorlog niet uit te sluiten valt."
Kan het Westen iets doen wat hout snijdt?
"Het Westen spreekt er schande van en praat over sancties, maar we weten ook dat Rusland zich heeft voorbereid. De militaire kas is zeer goed gevuld en ze kunnen het een tijdje uitzingen. Het is dus onwaarschijnlijk dat die sancties effectief zijn en deze invasie kunnen stoppen. Als het Westen niet wil gaan vechten, blijft er weinig over dan solidariteit tonen en vluchtelingen opvangen. Oekraïne heeft bij Europa op de deur geklopt, maar staat nu in de kou. Niemand helpt ze, er zijn alleen maar mooie woorden."
Zo ontwaakte Oekraïne vanmorgen in een andere wereld:
Wat wil Poetin bereiken?
"Met deze actie wil Poetin twee dingen bereiken. Ten eerste probeert hij een 'historisch onrecht' ongedaan te maken. Oekraïne was heel lang onderdeel van het Russische tsarenrijk, totdat na de Oktoberrevolutie in 1917 Lenin dat imperium opdeelde in Sovjetrepublieken, waarvan Oekraïne er een werd. Zo kon Oekraïne bij het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991 voor het eerst onafhankelijk worden. Poetin wil de klok terugdraaien. Oekraïne is de bakermat van de Slavische cultuur, dus hij ziet het als integraal onderdeel van Rusland."
"Daarnaast heeft hij het in zijn hoofd gezet dat de NAVO, met name de VS, bezig is om van Oekraïne een militair gebied te maken. Dat is eigenlijk een selffulfilling prophecy: doordat hij de Krim annexeerde en Oost-Oekraïne binnenviel, kwam de NAVO in actie tegen de dreiging uit Rusland. Vooral in de Oost-Europese lidstaten herinneren ze zich zich nog het juk van de Sovjet-Unie, dus stuurde de NAVO extra troepen. Maar de NAVO was niet bezig met offensieve acties, dat zijn hersenspinsels van Poetin."
"Maar regime change, waar Poetin op uit is, is geen kleinigheid."
Heeft Poetin een punt in zijn harde kritiek op de Oekraïense regering?
"Poetin zegt dat hij Oekraïne wil bevrijden van een neonazi-bewind dat door een coup onder leiding van de VS aan de macht is gekomen. Dat is dan president Zelensky, nota bene zelf Joods, die is gekozen door 75 procent van de bevolking."
"Poetin sprak ook over een genocide op de Russischtalige bevolking in het oosten van Oekraïne als rechtvaardiging voor de invasie. Totale kul. Zelensky heeft gisteren nog in een Russischtalige opname gezegd dat ze niet met bombardementen op de Donbas bezig zijn. Hij vertelde dat hij als komiek nog in Donetsk had opgetreden, met die mensen in de kroeg had gezeten. Maar die boodschap komt niet door op de Russische tv."
Bekijk hier het hele vraaggesprek met Laura Starink:
