Ervaring met boze boeren heeft de nieuwe minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) Henk Staghouwer in ieder geval al. De monumentale deur van het Groningse provinciehuis sneuvelde in oktober 2019 toen een groep woedende agrariërs met een tractor naar binnen kwam. Ze wilden gedeputeerde Staghouwer spreken die - in tegenstelling tot gedeputeerden in andere provincies - niet van plan was de strenge stikstofregels te versoepelen.
De beelden van de inzet van de politie met wapenstok werden landelijk nieuws, de gehavende deur hét symbool van het boerenverzet tegen de aangescherpte natuurregels. "Ik heb wel twee gezichten", zegt de ChristenUnie-politicus in een gesprek met het partijblad van de afdeling Delfzijl. "De ene kant van een zachte gezinsman, aan de andere kant kan ik wel stevig met de vuist op tafel slaan."
Nog voor zijn aantreden zei Staghouwer dat hij wil werken aan langetermijnperspectief voor de boeren en vissers in ons land. "Ik ga lekker aan de slag, er moet nog veel gebeuren."
Staghouwer was sinds 2013 gedeputeerde in Groningen. Hij maakte zich sterk voor de biologische en kringlooplandbouw en heeft veel dossierkennis. Zijn politieke carrière begon hij in 2002 als statenlid voor de CU in Groningen.
Bij de ChristenUnie zagen ze de 59-jarige Staghouwer als een geschikte kandidaat voor de ingewikkelde functie. In het regeerakkoord staat dat de bewindspersoon op het "boerenerf het gesprek moet gaan voeren" over onder meer verplaatsing en omschakeling naar de verduurzaming van de landbouw.
Eén telefoontje
In het persbericht over zijn benoeming benadrukte CU-leider Gert-Jan Segers dat Staghouwer al volop bezig is om samen te werken aan die omslag. "Er is op dat vlak heel veel te doen. Henk Staghouwer weet dat als geen ander en gaat zich met hart en ziel inzetten voor een sector die hem heel na aan het hart ligt."
Staghouwer komt uit een bakkersfamilie, werkte vanaf zijn zestiende jaar in de zaak van zijn vader en zette zeven bakkerijzaken op die hij in 2011 verkocht. Lange tijd leek Staghouwer geen ambities te hebben om vanuit het noorden naar de landelijke politiek te gaan. Wel had hij korte lijntjes met Den Haag. In één telefoontje met zijn partijgenoot en voorganger als minister Carola Schouten kon hij snel iets voor zijn provincie geregeld krijgen, zei hij in het openbaar.
Verbijsterde oppositie
Deze warme banden met de Haagse ministers brachten hem in november trouwens wel stevig in de problemen. Staghouwer zou op verzoek van VVD-minister Blok een brief hebben geschreven waarin hij instemde met het van tafel halen van voorstellen om gedupeerden van aardbevingsschade te helpen. De minister vond het financieel onuitvoerbaar, dus Staghouwer ook.
Het gevolg was een zeven uur durend debat, waarin de gedeputeerde uitleg moest geven aan een verbijsterde oppositie. Werkte Staghouwer nu voor Groningen of voor Den Haag? Een motie van wantrouwen haalde het uiteindelijk niet.
Valk voor zijn aantreden in Dn Haag ontkende hij nog eens dat de brief op verzoek was verstuurd. "Dat is een mooi frame, maar in werkelijkheid was het een brief namens het overlegorgaan waar ook de burgemeesters in zitten en die hebben ook ondertekend. Ik heb er verantwoording voor afgelegd en de Staten hebben daar genoegen mee genomen." Staghouwer heeft de gedupeerden "zeker niet" in de kou laten staan met zijn actie.