Verontruste reacties op klimaatrapport: van 'code rood' tot 'acute noodsituatie'
Internationaal wordt verontrust gereageerd op het nieuwe rapport van het IPCC, het internationale klimaatpanel van de VN. Dat is vanochtend gepresenteerd. In het rapport wordt gewaarschuwd dat enkel met drastische en grootschalige maatregelen het nog mogelijk is de gemiddelde temperatuur op aarde hooguit 1,5 graad te laten stijgen.
VN-secretaris-generaal Antonio Guterres concludeert op basis van het rapport dat de fossiele brandstofindustrie ten dode is opgeschreven. Een belangrijke verklaring voor de opwarming is de uitstoot van broeikasgassen die vrijkomen bij het gebruik van fossiele brandstoffen en volgens Guterres moet er een einde komen aan de winning van kolen, olie en gas. Het rapport komt neer op een waarschuwing van het kaliber 'code rood', aldus de VN-chef.
Niet te laat
Eurocommissaris Timmermans, die verantwoordelijk is voor het klimaatbeleid van de Europese Commissie, spreekt van de dringende noodzaak om in te grijpen. "Het is niet te laat om het tij te keren, maar alleen als we nu daadkrachtig en gezamenlijk optreden."
Oud-president van de Malediven Nasheed, die 48 armere landen vertegenwoordigt, legt de verantwoordelijkheid bij het rijke Westen. "Wij betalen met ons leven voor de kooldioxide die anderen hebben uitgestoten. We zullen snel maatregelen nemen om dit onaanvaardbare onrecht te keren."
In november is er in Glasgow een nieuwe klimaattop, door de Britse premier Johnson omschreven als 'cruciaal'. Hij noemt het IPCC-rapport een wake-upcall en zegt te hopen dat landen al voor de klimaattop met ingrijpender maatregelen komen.
Veel vaker hoog water
In het rapport wordt verder uitgelegd dat het stijgen van de zeespiegel door de opwarming van de aarde onomkeerbaar is. Hoofdauteur van het deel over de zeespiegelstijging is de Nederlandse wetenschapper Aimée Slangen van het Koninklijk Nederlands Instituut voor het Onderzoek der Zee (NIOZ).
Ze geeft aan dat de cijfers in deze editie niet wezenlijk verschillen van het vorige IPCC-rapport uit 2013, maar dat de bevindingen wel veel nauwkeuriger zijn. "Zo kunnen we nu concreet maken wat de verwachte bijdrage van het smelten van Antarctica is voor verschillende broeikasgas-scenario's, terwijl dit in het vorige rapport nog niet kon."
Hoe sterk de zeespiegel stijgt, verschilt namelijk sterk per regio: zo is voor Noord-Europa het smelten van Antarctica relevant, omdat het smeltwater daarvandaan door het effect van de zwaartekracht tot extra zeespiegelstijging leidt in het deel van de wereld waar ook Nederland ligt. Het NIOZ verwacht dat er mede daardoor in Nederland veel vaker hoog water zal voorkomen, elke twee tot tien jaar.
Eilandstaten vrezen toekomst
De klimaatambassadeur van Antigua en Barbuda, Diann Black-Layne, die namens kleine eilandstaten onderhandelt, vreest voor de toekomst: "Het grimmige feit is dat als de opwarming tot 1,5 graad beperkt blijft, de zeespiegel nog steeds een halve meter stijgt."
Ook zij wijst op de verantwoordelijkheid die de fossiele brandstofindustrie heeft voor de opwarming. Ze wijst erop dat de zeespiegel bij een opwarming van 2 graden tot 3 meter kan stijgen. De toekomst van de kleine eilandstaten hangt daar vanaf, aldus Black-Layne
Ook klimaatactiviste Greta Thunberg wijst erop dat het rapport geen hard nieuws bevat. "Er wordt bevestigd wat we al wisten uit duizenden eerdere studies en rapporten - dat we in een acute noodsituatie verkeren. Het is een degelijke (zij het behoedzame) samenvatting van de beschikbare kennis", schrijft ze op Twitter.
Actiegroep Greenpeace ziet in het rapport een aansporing voor het nieuwe kabinet om ambitieuzere klimaatdoelen te stellen. Milieudefensie vindt dat Nederland veel meer kan doen om de klimaatverandering tegen te gaan, omdat het "een wereldspeler in olie, steenkool, bio-industrie, kapitaal en nog veel meer" is. Maar het klimaatbeleid hier is alleen gericht op de emissies in eigen land, vindt de milieuclub.
