Een slagveld. Anders kun je het tafereel op de smalle Bretonse wegen rond Pontivy, maandagmiddag, niet noemen. Achter elke bocht dreigde gevaar, op elke hoek lagen renners op de grond en in de berm. Geschaafd, geschonden en met de schrik in de ogen kwamen ze over de finish.
Welkom in de Tour de France, de grootste wielershow op aarde.
"Ik sta hier met plaatsvervangende kwaadheid", was de eerste reactie van wieleranalist en oud-renner Stef Clement na afloop van de etappe. "De ploeg van Groupama-FDJ heeft de organisatie gevraagd om de tijd al op te nemen op vijf kilometer van de streep, want die laatste achttien kilometer waren al zo gevaarlijk. Maar ze hebben het niet voor elkaar gekregen."
"Het routeboek is al maanden bekend en iedereen wist dat dit een te gevaarlijke finish zou worden voor een Tourpeloton in de eerste week. En dan gebeurt het toch nog. Sorry, maar dat is onbegrijpelijk."
Niets gedaan met bezwaren tegen gevaarlijke parcours
Net als in de eerste etappe, toen een toeschouwer met een kartonnen bordje vrijwel de voltallige ploeg ten val bracht, was de schade vooral bij Jumbo-Visma groot. Kopman Primoz Roglic gleed in de slotkilometers hard onderuit en Robert Gesink moest na een valpartij eerder op de dag de Tour verlaten met een gebroken sleutelbeen.
Sportief directeur Merijn Zeeman moest op zijn lip bijten toen de omvang van de schade duidelijk werd. "Je weet dat er valpartijen komen op zo'n gevaarlijk parcours", mokte Zeeman. "Je kunt alleen hopen dat jouw renners er niet bij liggen."
"Ik zeg het met een beetje schaamte, want het is een repeterend verhaal", verklaart Zeeman. "Uiteindelijk is het een samenspel van heel veel: het is het parcours, het zijn beslissingen van de UCI en de jury, en het zijn de renners en de ploegen en de coaches. Blijkbaar krijgen we het niet voor elkaar om het veiliger te krijgen."
Dat de laatste twintig kilometer van de derde etappe heel gevaarlijk was, wisten ze bij Jumbo-Visma al maanden. "En dat hebben we ook aangegeven, zeker. Maar er is niets mee gedaan."
'Een verschrikkelijke dag'
"Dit was geen beste beurt voor ons vandaag", zei Frans Maassen, ploegleider van Jumbo-Visma eufemistisch. "We hadden alles goed verkend en wisten dat het op achttien kilometer voor de finish superhectisch zou worden op die smalle wegen. Maar dit hadden we niet voorzien. Dit was voor ons gewoon een verschrikkelijke dag."
Over de gevolgen van de valpartij van zijn kopman Roglic kon Maassen nog niet veel zeggen. "Ik ben natuurlijk geen dokter. Maar Roglic is flink beschadigd, echt niet best. En Kruijswijks vinger moet gehecht worden, daar kwam flink wat bloed uit. Maar Primoz is zorgelijker."
Of een vijfkilometerregel vandaag een slagveld had kunnen voorkomen, wist Maassen ook niet. "De val van Primoz was natuurlijk al eerder. En ook die val van Gesink natuurlijk. Het was gewoon een hectische etappe. En dat wordt het morgen weer waarschijnlijk."
Colbrelli: 'Val Roglic niet mijn schuld'
De val van de Sloveense kopman werd veroorzaakt door een incident met Italiaans kampioen Sonny Colbrelli. Op de beelden is niet goed te zien wat er precies gebeurde. Volgens Colbrelli haakten de sturen van beide renners in elkaar.
Roglic werd na de etappe onderzocht in het ziekenhuis en kwam later met een reactie via de ploeg. "Gelukkig heb ik niets gebroken, maar ik lig overal open. Het is altijd vervelend, want we trainen zo hard. Zolang we in koers zijn, zullen we blijven vechten."
Of de Tourorganisatie een vijfkilometerregel had moeten invoeren of anderszins blaam treft, daar wilde Roglic zijn vingers niet aan branden. "Ik ben niet degene die zich daarover moet uitspreken. Ik weet niet eens wat er allemaal gebeurd is, ik zag alleen maar her en der renners liggen."
Pogacar pleit wél voor vijfkilometerregel
Tadej Pogacar, landgenoot en grote rivaal van Roglic, kwam wel heelhuids uit het inferno. "Het was heel gevaarlijk", vond de Sloveen. "Het ging van links naar rechts en bergafwaarts. Het was echt waanzinnig."
Of het té gevaarlijk was, daarover wilde Pogacar zich niet uitspreken. "Maar het zou minder gevaarlijk zijn als er een vijfkilometerregel zou zijn. Ik had gedacht dat die ingevoerd zou worden, maar dat is niet gebeurd. Het zou minder stress opleveren."
'Op deze manier gaan er doden vallen'
De scherpste veroordeling kwam van Marc Madiot, de grote man achter Groupama-FDJ. Zijn dringende appèl aan de Tourorganisatie voorafgaand aan de rit werd genegeerd. En vervolgens zag hij zijn drie belangrijkste renners (David Gaudu, Arnaud Démare en Valentin Madouas) tegen de grond smakken.
"Ik ben een vader", brieste Madiot op de Franse tv-zender France 2. "Er zijn veel families die naar de Tour de France kijken op televisie. Er zijn veel kinderen die naar de Tour kijken, veel moeders die naar de Tour kijken. Na vandaag zou ik niet willen dat mijn kind profwielrenner wordt."
"Dit is geen wielrennen meer", oordeelt Madiot, zelf jarenlang profwielrenner en onder meer winnaar van Parijs-Roubaix en een Touretappe. "Op deze manier kunnen we niet doorgaan. We moeten dingen gaan veranderen. Als we dat niet doen, gaan er doden vallen. Het is wielrennen onwaardig. Ik heb geen zin om dat nieuws straks aan de families te gaan vertellen. En dat is de schuld van iedereen."
UCI-voorzitter reageert: 'Ligt niet aan parcours'
Die boodschap ontlokte weer een reactie aan UCI-voorzitter David Lappartient, zelf geboren in finishplaats Pontivy. "Dit gebeurt altijd. Wielrennen blijft wielrennen, ook al doet mij ook pijn om renners te zien vallen. Marc Madiot zegt vaak dat hij er niet van houdt om in de woestijn te fietsen. Als hij wil dat etappes eindigen in het centrum van een stad of dorp, dan moet je accepteren dat het wat technischer is."
"Roglic valt in eerste instantie zelf, Ewan valt zelf", vervolgde Lappartient bij Ouest France. "De meerderheid van de valpartijen komen door een gebrek aan waakzaamheid, onoplettendheid. [...] Ik geloof niet dat je dit aan het parcours kunt wijten."
Van der Poel ongeschonden in geel
Tussen alle ellende scheen voor een ploeg nog wel de zon. Geletruidrager Mathieu van der Poel kwam ongeschonden uit de strijd en hielp zijn ploeggenoot Tim Merlier in de laatste kilometer zelfs nog aan de tweede ritzege van zijn ploeg op rij.
"Dit was weer een perfecte dag", zei Van der Poel. "Het kan echt niet beter. Ik ben blij dat ik ook een duit in het zakje heb kunnen doen voor mijn ploegmaat."
"Het was superhectisch, op zeventig kilometer van de streep al. Vooral het einde was gevaarlijk", vond ook Van der Poel. "Ik heb iets te veel met mijn neus in de wind gereden, maar ik ben blij dat ik het vandaag gedaan heb."
Ondanks de euforie had de ploeg van Van der Poel ook oog voor de collega's die het er minder goed vanaf gebracht hebben, zo blijkt uit onderstaande tweet.
