De ingewikkelde vraag wie met wie kan gaan onderhandelen in de formatie, lijkt nog niet beantwoord. Informateur Hamer ontving vandaag de zes partijen die het meest voor de hand liggen. Ze sprak steeds met twee partijleiders, die inhoudelijk ver van elkaar afstaan. Na afloop zeiden ze allemaal dat er niets was veranderd in hun positie.
VVD-leider Rutte sprak onder leiding van Hamer met PvdA-leider Ploumen. Na afloop liet hij weten dat hij nog steeds wil doorpraten over een coalitie van vier partijen. Dat zijn dan, naast zijn eigen partij, CDA en D66. Verder kan wat hem betreft de PvdA of GroenLinks aanschuiven. Maar niet samen, zoals de linkse partijen zelf graag willen.
Voor een meerderheidscoalitie is er nog maar één partner nodig, zei Rutte. VVD, D66 en CDA hebben samen 73 zetels in de Tweede Kamer. Met alleen ChristenUnie, Volt, JA21, PvdA of GroenLinks zijn dat er rond de 80. Dus met twee linkse partijen samen doorpraten, is wat hem betreft geen optie.
CDA-leider Hoekstra, die vandaag met GroenLinks-leider Klaver bij de informateur zat, denkt er net zo over. Hij noemde de verschillen met GroenLinks echt heel fors. "Tegelijkertijd heb ik nooit gezegd dat we in geen enkel geval met GroenLinks als vierde partij zouden willen doorpraten." Maar dan dus zonder de PvdA.
'Progressieve stem laten horen'
Klaver en Ploumen blijven elkaar vooralsnog vasthouden. "Ik heb het beloofd in de campagne", zei Ploumen na afloop van haar bijeenkomst met Rutte " En het is misschien een beetje wennen, maar ik wil me aan die belofte houden." Zij vindt het belangrijk om in de nieuwe coalitie "de progressieve stem zo luid en duidelijk mogelijk te laten horen".
D66-leider Kaag zat vandaag met ChristenUnie-leider Segers in de Stadhouderskamer. Ook zij kwamen niet dichter bij elkaar. Kaag benadrukte na afloop dat de klok wat betreft een aantal medisch-ethische kwesties als 'voltooid leven' en meerouderschap de afgelopen jaren heeft stilgestaan, omdat hier afspraken over waren gemaakt met de kleinste regeringspartij.
Maar inmiddels zijn er verkiezingen geweest, zei Kaag, en heeft D66 een flinke winst geboekt. "En dan moet je ook gaan leveren. Het was een verkiezingsbelofte om op medisch-ethisch gebied vooruitgang te boeken. Daar hebben mensen voor gestemd. Dat geven we niet zomaar weg."
ChristenUnie ziet eerder rol in oppositie
De ChristenUnie zelf houdt de boot nog altijd af. Segers vindt het belangrijk dat er zo langzamerhand snelheid wordt gemaakt in de formatie. "Maar ik voel me daar minder verantwoordelijk voor, als ik maar vijf zetels heb en de tiende partij ben." Hij ziet zichzelf eerder een constructieve rol spelen in de oppositie.
Overigens sprak Hamer vandaag vooral over de inhoud. Het ging onder meer over de economie, veiligheid, het klimaat en migratie, en de partijleiders zeiden na afloop allemaal dat er grote verschillen zijn, maar ook veel overeenkomsten. Klaver vond het "echt heel leuk" om over de inhoud te praten. "Dat smaakt naar meer", zei hij na afloop
