Britten geïsoleerd: 'Schrikbeeld van no-deal-brexit zie je in de praktijk'
De Britse krantenkoppen liegen er niet om: het Verenigd Koninkrijk is geïsoleerd en gaat een vreselijke Kerst tegemoet, nu Europa de deur naar de Britten heeft dichtgegooid vanwege een daar opgedoken mutatie van het coronavirus.
Correspondent Tim de Wit spreekt in het NOS Radio 1 Journaal van een "totaal bizarre situatie", waarbij je als particulier op geen enkele manier meer van het Britse eiland af kunt komen. "Niet meer vliegen, niet meer met de trein. Passagiers worden geweigerd bij de veerboot. En als je met de auto via de Kanaaltunnel wil, is dat ook niet meer mogelijk."
Op sociale media leggen veel mensen een verband met de brexit. De onderhandelingen over een handelsakkoord tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU zijn (weer) in een cruciale fase beland, nu de onderhandelaars gisteravond laat een deadline hebben gemist. Als er vóór 1 januari geen akkoord is bereikt, is de kans op een no-deal-brexit groot.
Is het huidige isolement van het Verenigd Koninkrijk een generale repetitie voor zo'n no-deal, wat hier en daar wordt gesuggereerd? "Dat zou dan een hele vervelende generale repetitie zijn", zegt EU-correspondent Thomas Spekschoor.
"Het schrikbeeld dat steeds is opgeroepen van zo'n no-deal - lange files, vrachtwagens die niet meer kunnen doorrijden - zie je nu in de praktijk. Een generale repetitie suggereert dat iets niet echt is, maar dit is wel echt."
De oorzaak is alleen niet een no-deal-brexit, maar een gemuteerd coronavirus. "We hebben nu dus onverwachts te maken met een situatie die we ons voorheen alleen bij de brexit konden voorstellen", zegt Spekschoor.
Hij kan zich voorstellen dat dat invloed heeft op de brexit-onderhandelaars. "Misschien zien de Britten de chaos in eigen land en worden ze toegeeflijker. Maar het kan ook zijn dat de Europeanen denken: zo willen wij het ook niet, we moeten eruit zien te komen."
Crisisoverleg
In EU-verband is op dit moment een crisisoverleg gaande over de maatregelen rond het gemuteerde coronavirus. Veel EU-landen zijn dit weekend onafhankelijk van elkaar tot actie overgegaan.
Maar het kan zijn dat er bijvoorbeeld een gezamenlijke einddatum wordt afgesproken voor de maatregelen voor personenvervoer, zegt Spekschoor. Of dat de landen die nog geen maatregelen hebben genomen worden meegetrokken. Als mogelijke einddatum zingt 6 januari rond.
Mogelijk worden de reisbeperkingen voor vrachtverkeer vandaag weer versoepeld:
Nederland was een van de landen die dit weekend meteen tot actie overgingen, met een vliegverbod voor reizigers uit het Verenigd Koninkrijk. Hoewel de nieuwe, mogelijk besmettelijker variant van het coronavirus begin deze maand ook al in Nederland is opgedoken, hoopt het kabinet de verdere verspreiding van die variant met dit reisverbod maximaal te beperken.
Hoogleraar moleculaire virologie Eric Snijder, die al meer dan dertig jaar onderzoek doet naar coronavirussen, vindt de maatregel op zijn minst opmerkelijk. "In het voorjaar, toen het virus uit Noord-Italië onze kant op begon te bewegen, was de situatie veel ingrijpender", zegt hij.
"Aan de andere kant is dat ook achteraf praten, men kon het risico toen niet goed inschatten. Eerst was het een coronavirus in China, ver weg. Toen in Noord-Italië, ook ver weg. En zelfs toen het virus in Brabant opdook, vond een deel van Nederland het nog ver weg. Zo gaat dat soms: onderschatting. Het verspreidingsbereik van een virus is ook gewoon moeilijk te voorspellen."
Topje van de ijsberg
De virusvariant die nu in het Verenigd Koninkrijk aan een opmars bezig is (en dus ook al in Nederland is vastgesteld), is overigens voor ruim 99,8 procent gelijk aan het virus dat vorig jaar in Wuhan opdook, zegt Snijder. "Er wordt nu over gesproken alsof het compleet nieuw en eng is, maar er is sprake van twintig mutaties." Volgens de hoogleraar valt dat aantal in het niet bij het totaal aantal mutaties.
Wel denkt Snijder dat het ene bekende geval in Nederland het topje van de ijsberg is. Volgens minister De Jonge wordt dat nu onderzocht. Hij verwacht vandaag een advies te krijgen van het Outbreak Management Team over "wat ons nu te doen staat".
Verder is het nu alle hens aan dek, zegt De Jonge:
