De Jonge begrijpt vragen zorgorganisaties over vaccinaties, 'complexe puzzel'
"Het vaccin is binnen handbereik en daarmee staan we aan de vooravond van een nieuwe fase", zei minister De Jonge gistermiddag. Als alles meezit, kunnen rond 4 januari de eerste mensen in Nederland worden gevaccineerd, voegde hij daaraan toe.
Een mooi bericht, dat veelbelovend klonk. Totdat verschillende zorgorganisaties in verweer kwamen. Zij vrezen dat 4 januari te kort dag is om alles goed op poten te zetten.
"Er zijn nog veel vragen en weinig antwoorden op dit moment", stelde ouderenzorgorganisatie Actiz gisteren. "Je moet oppassen dat je niet te hoge verwachtingen wekt", zei de voorzitter van de Landelijke Huisartsen Vereniging Ella Kalsbeek vandaag.
De NOS sprak minister De Jonge en zet vijf vragen en antwoorden over het vaccinatieprogramma op een rij:
Hoe zeker is het dat op 4 januari kan worden begonnen met vaccineren?
Dat is niet zeker. Minister De Jonge schreef gisteren een brief aan de Tweede Kamer. Daarin zei hij dat het Europese medicijnagentschap (EMA) denkt dat het, "als alles goed verloopt", uiterlijk op 29 december goedkeuring kan geven voor het vaccin van Pfizer/BioNTech.
Dat betekent, schreef de minister van Volksgezondheid, dat alles erop gericht is om in Nederland in de eerste week van januari, de week die begint op maandag 4 januari, te beginnen met vaccineren. Maar, zei hij daar uitdrukkelijk bij: "Het is van belang te benadrukken dat bovenstaande het gunstigste scenario betreft."
Wat moet er allemaal nog gebeuren voor het zover is?
De vaccins die nu in ontwikkeling zijn, moeten dus nog worden goedgekeurd. Er is al mee getest, maar nog niet genoeg. Er moet nu onder meer nog worden onderzocht of ze geschikt zijn voor verschillende doelgroepen. Werken ze bijvoorbeeld goed bij ouderen?
Met twee vaccins is het EMA nu heel ver: behalve het middel van Pfizer/BioNTech, dat mogelijk eind december wordt goedgekeurd, gaat het om een vaccin van farmaceut Moderna. Het medicijnagentschap verwacht daar rond 12 januari groen licht voor te kunnen geven.
Minister De Jonge zegt dat er logistiek inmiddels al veel is voorbereid om eventueel in de eerste week van het nieuwe jaar aan de slag te gaan. Het gaat dan om het contracteren van de vaccins, zodat we die straks ook kunnen krijgen, maar ook om heel praktische dingen als het regelen van koelkasten en naalden.
Daarnaast moeten er goede afspraken worden gemaakt met de organisaties die straks moet zorgen dat mensen die ervoor in aanmerking komen, hun prik ook kunnen krijgen. Met hen is de minister naar eigen zeggen voortdurend in overleg.
Wie krijgen als eersten een prik (en wanneer ben ik aan de beurt)?
Het is de bedoeling om eerst de kwetsbaarste groepen, "de oudste ouderen", te vaccineren, zegt De Jonge. Maar of dat kan, is nog de vraag. Juist over het vaccin van Pfizer/BioNTech, dat waarschijnlijk als eerste op de markt komt, wordt gezegd dat het misschien niet geschikt is voor ouderen. In dat geval kan er volgens De Jonge bijvoorbeeld voor worden gekozen om eerst de verzorgers van de kwetsbaarste groepen te vaccineren.
De vraag wie wanneer aan de beurt is, is op dit moment niet te beantwoorden. "Ik snap dat iedereen een vakje op de kalender wil kunnen inkleuren", zegt De Jonge. Maar zover zijn we nog niet. Gisteren meldde De Jonge dat we dit jaar, vooruitlopend op de goedkeuring, ruim een miljoen vaccins van Pfizer/BioNTech zullen ontvangen. Daarmee kunnen naar schatting 450.000 mensen worden gevaccineerd. In het eerste kwartaal van 2021 volgen er nog eens ruim 1,6 miljoen doses.
De levering van het vaccin van Moderna volgt iets later: het is de bedoeling dat we hier in de eerste maanden 400.000 doses van krijgen. Het duurt nog wel even voordat alle 17 miljoen Nederlanders aan de beurt zijn geweest.
Hebben de zorgorganisaties gelijk met hun kritiek?
Sinds de datum van 4 januari is genoemd, klinkt er kritiek van zorgorganisaties. Zij vinden het om verschillende redenen te snel gaan en denken dat het niet kan lukken. "Ik zie dat niet zo", zegt minister De Jonge. "Ik heb hier ook over gesproken met deze organisaties en men staat juist klaar om de schouders eronder te zetten."
Wel is het zo dat ze een aantal praktische bezwaren hebben, zegt hij. "En dat snap ik ook, want er is nog veel te doen. Het is natuurlijk ook gewoon een complexe operatie, een complexe puzzel, waar je eigenlijk telkens tijdens het leggen een puzzelstukje krijgt aangereikt. En zo was het ook met het puzzelstukje dat het EMA ons aanreikte."
Waarom is het Verenigd Koninkrijk al veel verder?
Het Verenigd Koninkrijk heeft het coronavaccin van Pfizer/BioNTech inmiddels goedgekeurd en wil volgende week beginnen met vaccineren. Dat kan omdat de Britten niet meer in de Europese Unie zitten en zelf over de goedkeuring gaan. Nederland heeft met de andere EU-lidstaten afgesproken om netjes op de goedkeuring van het EMA te wachten.
