Kalm, zeker van zijn zaak en scherp in zijn bewoordingen. Zo sprak Joe Biden, de komende president van de Verenigde Staten, het Amerikaanse volk toe.
Kalm, als de oude, frêle man die hij zichtbaar is. Zeker, omdat gisteren de kiesmannen in alle vijftig staten de uitslag van de verkiezingen bekrachtigden: Biden wint. En uitzonderlijk scherp over de manier waarop de huidige president Trump met dat gegeven omspringt.
De toespraak was het sluitstuk van een historische maandag: de dag waarop de eerste Amerikanen het vaccin tegen corona kregen toegediend.
Artsen en verpleegkundigen op intensive-careafdelingen door het hele land kregen een prik. "Wij worden iedere minuut aan het virus blootgesteld, het voelt alsof ik een miljoen heb gewonnen in de loterij," zei een geëmotioneerde verpleegkundige nadat ze was gevaccineerd.
Het was ook het sluitstuk van de dag waarop het aantal coronadoden in de VS de 300.000 passeerde. Of, zoals Biden het zei in zijn toespraak: 300.000 families "die de Kerst ingaan met een zwart gat in hun hart, voor de persoon die er niet meer is".
Vrij en eerlijk
Biden ging de afgelopen weken stoïcijns te werk. Sinds hij werd uitgeroepen tot winnaar de verkiezingen sprak hij nauwelijks over de aanhoudende beweringen van president Trump dat er fraude was gepleegd en dat Trump eigenlijk de rechtmatige winnaar was.
In zijn toespraak gisteravond sloeg Biden een heel andere toon aan en haalde hij hard uit: "Tachtig rechters oordeelden dat er geen bewijs is. Hertellingen veranderden niets aan de uitslag en nog gaan de verdachtmakingen van Trump door", zei hij. Hij noemde Trumps pogingen de verkiezingsuitslag aan te vechten "een aanval op onze democratie, zoals we die niet eerder hebben meegemaakt".
Biden roemde uitgebreid het werk van lokale partijactivisten die toezicht hielden op het stemproces. "Zij zagen dat het vrij en eerlijk was en hebben zich niet laten intimideren om er iets anders van te maken", zo verwees hij naar de vele Republikeinse leden van kiescommissies die onder grote druk stonden van partijgenoten. "Onze democratie heeft het dankzij hen overleefd."
Per post naar Washington
Het bekrachtigen van de stemmen door de kiesmannen verliep opvallend rustig, na het chaotische juridische proces en het giftige klimaat van de afgelopen zes weken. In de hoofdsteden van alle vijftig staten kwamen de kiescolleges bij elkaar. Het voorlezen van de uitslagen werd live uitgezonden op televisie.
Formeel is Biden er nog steeds niet; hij wordt pas op 20 januari beëdigd. Maar de stappen die nu nog komen, kunnen hem het presidentschap niet meer ontnemen. De uitslag die de leden van het kiescollege hebben bevestigd, gaat per post vanuit de staten naar Washington, waar hun stemmen op 6 januari nog eens worden geteld door de Senaat.
Senatoren of leden van het Huis van Afgevaardigden kunnen dan nog bezwaar aantekenen en gezien de sfeer in de Republikeinse partij is de kans groot dat dat gaat gebeuren. Maar dat heeft alleen effect als er een meerderheid voor is in zowel het Huis van Afgevaardigden als de Senaat. Dankzij de Democratische meerderheid in het Huis zal een eventuele poging Biden het presidentschap te ontnemen daar stranden.
'Temperatuur moet omlaag'
Met zijn presidentschap nagenoeg zeker, is Biden toch nog niet uit de problemen. Het is zeer de vraag of zijn boodschap van gisteravond ook de bijna 75 miljoen kiezers heeft bereikt die op Trump hebben gestemd. Een overgrote meerderheid van hen denkt door Trumps verbeten campagne over stembusfraude dat Biden niet de legitieme winnaar is van de verkiezingen.
"Ik ga aan het werk voor alle Amerikanen", zei Biden, zich richtend tot de Trump-stemmers. "We moeten samenwerken. De temperatuur moet omlaag. We moeten elkaar weer zien, want we delen de liefde voor dit land en z'n oneindige mogelijkheden."
Ook is nog niet bekend wat de Republikeinse leiders gaan doen nu de uitslag formeel is vastgesteld.
Mitch McConnell, de leider van de Republikeinen in de Senaat, ontweek aan het einde van de dag de vraag of hij Bidens winst nu erkent. De invloedrijke senator Lindsey Graham antwoordde op die vraag van een journalist met een 'yeah', maar noemde de naam van Biden niet.
