Rotterdamse havendirecteur in Beiroet: haven mooier maken dan hij was

• Daisy Mohr

  Correspondent Midden-Oosten

Hij had zich goed ingelezen, foto's en filmpjes bekeken maar niets kon René van der Plas voorbereiden op de enorme schade die hij in de haven van Beiroet zou aantreffen. "Dit is op een schaal, daar kan je je eigenlijk geen voorstelling van maken," zegt de directeur van de internationale tak van Havenbedrijf Rotterdam, terwijl hij uitkijkt over de wrakstukken.

"Je schrikt er ongelooflijk van. Er zijn zoveel distributiecentra compleet geruïneerd. Schepen die aan de kade lagen, liggen nu op hun kant op de bodem van het havenbekken. En dan heb ik het nog niet eens over de krater en de grote graansilo's die hier staan en volledig verwoest zijn. Het is enorm indrukwekkend en ook triest."

Van der Plas is een paar dagen in Beiroet om een eerste indruk op te doen, te kijken wat er concreet nodig is en hoe Nederlandse expertise straks zo goed mogelijk ingezet zou kunnen worden. "Er is een aantal kortetermijnacties nodig: het herstel van de transportketens en kijken hoe de havenbekkens die nog wel in operatie kunnen zijn, weer zo efficiënt mogelijk gebruikt kunnen worden."

Dat de containerterminal deels alweer operationeel is, maakt indruk op de directeur. "Het lijkt erop dat de grootste zorg niet daar ligt. En met bijvoorbeeld extra baggerwerk kan je op de plek van de krater straks ook weer grotere schepen ontvangen, wat ook heel waardevol kan zijn."

Ali Baba

Van der Plas voerde gesprekken met de autoriteiten, de publieke en private sector en ook voor de lange termijn ziet hij hier kansen: "Ik denk dat het voor deze haven belangrijk is om een visie te ontwikkelen. De manier waarop ze het aansturen, controleren en de governance." De haven wordt ook wel 'de grot van Ali Baba en de veertig rovers' genoemd vanwege de levendige havencorruptie, vriendjespolitiek en omkoping die zich daar heeft afgespeeld.

Direct na de explosie stelde minister Kaag voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking 1 miljoen euro via het Rode Kruis beschikbaar. Een paar dagen later kwam daar nog 3 miljoen euro bij. Dat geld gaat nu via Nederlandse ngo's naar hun partnerorganisaties in Libanon. Daarmee wordt hulp geboden voor voedsel, water, onderdak en medische zorg. Bij de hulp wordt zoveel mogelijk samengewerkt met internationale organisaties zoals de Wereldbank.

Lifeline

"Nederland heeft wat te bieden als het gaat om expertise over hoe je een haven inricht", zegt Hester Somsen, die de afgelopen weken leiding gaf aan het crisisteam in Beiroet. Ze vertelt dat het besef er meteen was, hoe belangrijk de haven is.

"Moet je je voorstellen dat bij ons de haven Rotterdam er half uit zou liggen, en wat daar dan de impact van zou zijn. Zeker in een land als Libanon waar de haven een lifeline is. Zowel voor het importeren van voedsel, brandstof en allerlei andere eerste levensbehoeften als om de economie draaiende te houden en verdere schaarste te voorkomen."

Verbetering

Volgens Somsen staat de stabiliteit van Libanon voorop: "Als Libanon een stabiel land is en blijft, dan is dat goed voor de veiligheid in de regio. Dat betekent dat Libanezen hier kunnen blijven. Stabiliteit in Libanon willen betekent dat je moet bijdragen aan de economische activiteiten die hier zijn."

Ook Koeweit, China en de Verenigde Arabische Emiraten hebben belangstelling getoond voor de reconstructie van de haven. René van der Plas komt met zijn havenhart graag terug naar Beiroet. "Ik hoop oprecht dat wij vanuit de Nederlandse maritieme sector een hele goede bijdrage kunnen leveren aan het herstel en de herontwikkeling van de haven en hopelijk kunnen we hem mooier en beter maken dan hij was. Dat zou heel erg mooi zijn. Ik hoop echt voor de mensen dat dit een kans op verbetering is."