Chaos bij voorverkiezing Iowa is 'gigantische blamage' voor Democraten
Presidentskandidaten die 24 uur moesten wachten op eerste uitslagen en een gniffelende president Trump: de aftrap van de Amerikaanse voorverkiezingen in Iowa is "een hele slechte start voor de Democraten", zegt correspondent Arjen van der Horst.
Door ict-problemen bij de Democraten was de hele dag niet duidelijk welke kandidaat daar de meeste stemmen heeft gekregen. "Alle ogen waren gericht op Iowa. Het is een hele kleine staat, het kiesgewicht is laag, maar omdat in Iowa de eerste voorverkiezingen zijn, is het belang groot."
De voorverkiezingen in Iowa waren afgelopen nacht. De andere staten volgen de komende maanden. De winnaar van de Democratische voorverkiezingen neemt het in november op tegen president Trump. Iowa moest dus het startschot zijn, zegt Van der Horst. "Maar het is uitgedraaid op een gigantische blamage."
App is boosdoener
De Democratische Partij in Iowa had op voorhand beloofd de uitslag van de voorverkiezingen transparanter te maken. Omdat hier het systeem ingewikkeld is, met meer dan 1600 zogeheten caucus-bijeenkomsten en twee stemrondes, wilden partijbestuurders meer gegevens vrijgeven. Niet alleen de einduitslag, maar ook het aantal stemmen voor elke kandidaat in de eerste en tweede ronde.
Daarvoor was een speciale app ontwikkeld, en die haperde gisteravond. Afgelopen weken werd de app diverse keren getest en ook toen al ging het regelmatig mis, hoorde Van der Horst via een van de organisatoren van zo'n caucus-bijeenkomst. Toch is besloten om de app wel te gebruiken.
Nog even over zo'n caucus-bijeenkomst: daarbij wordt per locatie bekeken welke kandidaat de meeste steun heeft. Dat gebeurt op een bijzondere manier, zegt correspondent Marieke de Vries in deze 'all you need to know'-video:
Het was de bedoeling dat diezelfde app over een paar weken zou worden gebruikt bij de voorverkiezingen in Nevada. Inmiddels heeft de partij besloten daarvan af te zien.
"Wat de uitslag ook zal zijn in Iowa, er zit een smet op", zei de correspondent voordat de uitslagen alsnog kwamen. Hij verwacht dat de stemming in de volgende staat, New Hampshire, belangrijker wordt - als daar tenminste alles goed gaat. De verkiezingen in New Hampshire zijn op 11 februari.
Elke vier jaar is er discussie over het startschot van de voorverkiezingen in Iowa. De uitslag krijgt bovenmatig veel aandacht; bovendien vinden critici het caucus-systeem veel te ingewikkeld. Ook is de opkomst met 15 à 16 procent iedere keer relatief laag. "Ik vermoed, juist omdat het zo is mis gegaan, dat de discussie gevoerd zal worden waarom Iowa altijd de eerste is", zegt Van der Horst. En over de vraag of dat wel zo moet blijven.
Trump tevreden
Bij de Republikeinen, die ook konden stemmen op hun kandidaat voor het presidentschap, is de uitslag al uren bekend. Donald Trump kreeg 97 procent van de stemmen. "De beste uitslag ooit", twitterde hij. Ook merkt Trump tevreden op dat "de Democratische Partij er een zooitje van heeft gemaakt".
De Democratische Partij verwacht komende nacht de uitslag bekend te kunnen maken. Op dit moment is er volgens Van der Horst overleg tussen de campagneteams van de kandidaten en de partij over de vraag 'hoe nu verder?'. "En reken maar dat de advocaten van de kandidaten op het vinkentouw zitten."