Vanaf zaterdag, als de Britten echt Brussel hebben verlaten, is het vol gas vooruit voor de onderhandelingen tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk. Binnen een jaar moet een handelsovereenkomst worden gesloten. Maandag laat de Europese Commissie weten waar ze op gaat inzetten.
Deze inzet moet nog wel worden goedgekeurd door de 27 lidstaten, maar onderhandelaar Michel Barnier is al druk bezig met de voorbereidingen. Hij heeft de ambassadeurs al bijgepraat.
De gesprekken vinden de komende tijd niet alleen in Brussel plaats, maar ook in Londen. Dat is nieuw, maar niet onlogisch. Het Verenigd Koninkrijk is vanaf 31 januari geen lid meer van de EU. Vanaf dat moment zijn de Britten wat ze in het Brussels jargon 'een derde land' noemen, en als de EU spreekt met derde landen onderhandelen ze daar ook. Regelmatig zijn Europese ambtenaren in Vietnam, Japan, Mexico en de Verenigde Staten om over de handelsrelaties te praten.
Barnier wil haast maken. Hij heeft een strak schema opgesteld met een week onderhandelen, daarna een week om alle hoofdsteden (en parlementen) bij te praten, en vervolgens een week om de nieuwe onderhandelingsronde voor te bereiden. Hij hoopt op die manier iedereen aan boord te houden.
Grote vraag is: wat willen de Britten? Nemen ze de regels en standaarden van de EU over, of willen ze andere afspraken? In dat laatste geval worden het moeizame gesprekken.
De bedoeling is om op 31 december 2020 klaar te zijn, maar of dat gaat lukken is zeer de vraag. Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, heeft al laten weten dat dit waarschijnlijk niet gaat lukken. Om te voorkomen dat de Britse premier Boris Johnson aan zijn parlement moet laten weten dat het alsnog langer gaat duren, heeft de EU een handigheidje verzonnen.
Lange baan
De onderdelen waar ze de komende maanden overeenstemming over bereiken kunnen per 1 januari 2021 ingaan. Op die manier worden de politieke debatten ook op de lange baan geschoven. Het is vergelijkbaar met het handelsverdrag dat de EU met Canada (Ceta) heeft afgesloten. Ook dat is nog lang niet door alle parlementen binnen de EU geratificeerd, ook in Nederland niet. Maar daar wordt volop aan gewerkt. Eerder was dat ook het geval met de Oekraïne-overeenkomst, waar Nederland na een referendum problemen mee had.
Een van de eerste zaken die worden aangepakt is de visserij. De bedoeling is om voor de zomer afspraken over de vis te maken. Ook zal er snel begonnen worden met de onderhandelingen over de externe veiligheid; oftewel hoe werken de EU en het Verenigd Koninkrijk samen bij grote aanslagen, militaire operaties en oplopende spanning zoals recentelijk rondom Iran en Irak.
Minder spektakel
De komende tijd zal, zo is de verwachting van diplomaten, minder spectaculair worden dan de jaren die achter ons liggen. Er komen minder spannende debatten in het Britse Lagerhuis voorbij nu Johnson een meerderheid van ruim 80 zetels heeft. Hij hoeft niet bang te zijn dat een klein groepje partijgenoten hem in de wielen rijdt, zoals bij zijn voorganger Theresa May voortdurend het geval was.
Er komen ook meer onderhandelingstafels. Deskundigen zullen in werkgroepen met elkaar praten, waarna uiteindelijk de hoofdonderhandelaars aan Britse en EU-kant er een klap op moeten geven.
Saai zal het ook niet worden, want de Britten, zo is de verwachting, zullen hun huid duur verkopen. Ze zijn beter voorbereid dan drie jaar geleden toen redelijk onverwacht de brexitgesprekken begonnen. Of zoals een Brusselse diplomaat het omschrijft: "Het wordt nog lastig en we zullen nog veel rondjes voor de trap moeten dansen voordat we omhoog kunnen."
Woensdag namen de Britse Europarlementariërs al afscheid:
