Iran bestookt Amerikaanse bases in Irak, Iraakse premier vraagt om hulp
Iran heeft vannacht raketten afgevuurd op de Iraakse Ain al-Asad-luchtmachtbasis, waar ook veel Amerikanen zitten. Ook een basis in Erbil, in Noord-Irak, is aangevallen, heeft het Amerikaanse ministerie van Defensie bevestigd.
De Iraanse staatstelevisie meldt dat er 80 Amerikaanse doden zijn gevallen en dat er veel materiële schade is. Dat is iets heel anders dan wat de Amerikanen zeggen, meldt VS-correspondent Arjen van der Horst: "Volgens het Pentagon zijn er aan Amerikaanse zijde geen slachtoffers gevallen. Zij zeggen dat het erop lijkt dat de Amerikaanse militairen genoeg tijd hadden om te vluchten naar zwaar gepantserde bunkers."
Oud-legerofficier Peter Wijninga, defensiespecialist bij het Haags Centrum voor Strategische Studies, hecht weinig geloof aan de Iraanse bewering over het dodenaantal. "Ik ben benieuwd hoe Iran die doden heeft geteld van zo'n afstand", zegt hij in het NOS Radio 1 Journaal. "Ik denk dat je meer naar de Amerikaanse lezing moet luisteren. De Amerikanen moeten daar ook over rapporteren en het is controleerbaar."
'Help Irak crisis te beheersen'
Volgens de Iraakse premier Adil Abdul-Mahdi zijn er bij de Iraanse aanval vannacht in Irak geen Iraakse slachtoffers gevallen. Op Twitter zegt hij dat hij ook geen officiële berichten heeft ontvangen over eventuele Amerikaanse slachtoffers.
Iran liet premier Abdul-Mahdi kort na middernacht weten dat "het Iraanse antwoord" op de liquidatie van generaal Soleimani eraan kwam of al bezig was, aldus de premier in zijn verklaring. Ook kondigde Iran aan dat het doelen zou aanvallen waar Amerikaanse troepen aanwezig waren. Welke doelen dat precies zouden zijn, kreeg de Iraakse premier naar eigen zeggen niet te horen.
De premier voegt toe dat Irak zich blijft inspannen om verdere escalatie te voorkomen. Ook roept hij iedereen op om zich aan internationale verbonden te houden en om Irak te helpen bij het beheersen van "deze ernstige crisis, die Irak, de regio en de wereld bedreigt".
"So far, so good"
Volgens Amerikaanse autoriteiten werden er 15 raketten afgevuurd waarvan vier hun doel misten. Het Iraakse leger spreekt van 22 raketten. De Ain al-Asad-basis ligt op zo'n 160 kilometer ten westen van de Iraakse hoofdstad Bagdad. Er zitten ook veel Iraakse troepen. President Trump bracht in december 2018 een bezoek aan de basis en afgelopen november was vicepresident Pence er nog.
President Trump liet na enige uren via Twitter weten dat "alles goed" gaat. Ook zei hij dat er nog geen compleet beeld is. Hij voerde na de aanvallen overleg met leden van de nationale veiligheidsraad, onder wie Defensieminister Esper en minister Pompeo van Buitenlandse Zaken. Trump komt later vandaag met een verklaring.
De Iraanse ayatollah Khamenei heeft al een toespraak gehouden. Hij zei dat Amerikaanse troepen de regio moeten verlaten. De VS, Israël en het "arrogante systeem", waarmee hij naar het westen verwijst, zijn de vijanden van Iran. De Iraanse leider ziet niets in het hervatten van nucleaire gesprekken met de VS. Volgens hem zou dat "de weg vrijmaken" voor Amerikaanse dominantie. Hij noemt de Iraanse raketaanvallen van vannacht een "klap in het gezicht" van de VS.
Bekijk beelden van de aanvallen van vannacht:
Nederlanders ongedeerd
De ongeveer 40 Nederlanders die in Erbil zitten, zijn ongedeerd, meldt het Nederlandse ministerie van Defensie. Zij zitten in het noordelijke, Koerdische deel van Irak om daar Iraaks-Koerdische peshmerga op te leiden. De trainingsmissie was naar aanleiding van de dood van de Iraanse generaal Soleimani en de dreiging vanuit Iran al stilgelegd. Ook zouden er geen Iraakse slachtoffers zijn gevallen.
Een Koerdische Nederlander die op zo'n 8 kilometer afstand van de militaire basis in Erbil woont, werd vannacht wakker van een "keiharde knal". "Er ontstond meteen paniek", vertelt Raheil Aziz in het NOS Radio 1 Journaal. "We wisten natuurlijk dat Iran met een vergeldingsactie zou komen. Enkele minuten na de knal zagen we op Facebook, dat hier massaal wordt gebruikt, dat het om Iraanse raketten ging."
Volgens Aziz gaat het normale leven in Erbil nu door, maar zijn mensen wel in shock. "We weten niet of er nog meer raketten gaan volgen. En nu was het op de militaire basis, maar het zou ook zomaar kunnen dat zoiets in de stad Erbil gebeurt."
"Proportionele reactie"
De Iraanse televisie bevestigde al snel na de aanvallen dat de Revolutionaire Garde erachter zit. Het is een vergelding voor de liquidatie door de VS van de Iraanse generaal Qassem Soleimani, vorige week. De Iraanse elite-eenheid waarschuwt Washington tegen een nieuwe vergelding. Ook bondgenoten van de VS krijgen een waarschuwing. Ze kunnen in de regio worden aangevallen op plekken waar ze de Amerikanen ondersteunen.
De Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Javad Zarif zei via Twitter dat het gaat om een proportionele reactie. Hij zei dat Iran niet uit is op escalatie, maar dat Teheran zich zal verdedigen tegen agressie.
