Advies stikstofcrisis: maximumsnelheid moet omlaag voor natuurherstel
De maximumsnelheid op rijks- en provinciale wegen moet zo snel mogelijk omlaag om de uitstoot van stikstof terug te dringen en de natuur in Nederland te herstellen, adviseert de commissie-Remkes aan het kabinet.
Zo mogelijk kan het kabinet de snelheid alleen verlagen in gebieden langs kwetsbare natuurgebieden. Ook adviseert Remkes om gericht boerenbedrijven uit te kopen of te saneren. Daarnaast moet de natuur zo snel mogelijk hersteld worden.
Nederland moet op korte termijn "drastische maatregelen" nemen, stelt Remkes in het rapport Niet alles kan. Het adviescollege onder leiding van de oud-minister kreeg in juli van het kabinet opdracht om te adviseren over de stikstofproblematiek in Nederland. In mei bepaalde de Raad van State - de hoogste bestuursrechter - dat de manier waarop ons land nu omgaat met gevolgen van de stikstofuitstoot voor kwetsbare natuurgebieden in strijd is met de wet.
"De afgelopen jaren is de kwaliteit van de natuur achteruit gegaan", zei Remkes bij de presentatie. "Daarom zijn nu harde keuzes nodig. Maken we die keuzes niet, dan lopen we vast en komen we niet uit deze impasse." Volgens hem moet de politiek "zonder taboes" over zijn eigen schaduw heen springen.
In mei volgend jaar komt Remkes met een tweede advies met maatregelen voor de lange termijn. "Het verzinnen van een juridische list is in de ogen van het adviescollege onacceptabel", stelt Remkes. "Geloofwaardig en aantoonbaar herstel van 118 stikstofgevoelige Natura-2000 gebieden en een reductie van emissies is noodzakelijk."
Om de stikstofuitstoot in de veehouderij aan te pakken moeten gerichte maatregelen worden genomen in de buurt van natuurgebieden. Algemene maatregelen zoals een 'stopperspremie' werken niet, schrijft de commissie.
In deze video legt NOS op 3 uit waarom Nederland zo met die stikstof in z'n maag zit:
Verouderde boerenbedrijven
Dit komt doordat er grote verschillen in uitstoot bestaan tussen boerenbedrijven. De provincies moeten vooral verouderde en vervuilende boerenbedrijven gaan opkopen en saneren. Ook adviseert Remkes om sneller in te zetten op innovaties om de uitstoot te verminderen. Hiervoor zou de regering geld moeten uittrekken: "Het is essentieel om bestaande technieken eerder af te schrijven en te investeren in innovatieve techniek."
Door zo snel mogelijk de maximumsnelheid op de weg te verlagen, kan de stikstofuitstoot worden teruggedrongen. "Lagere snelheden kunnen leiden tot langere reistijden, maar ook tot betere doorstroming", valt te lezen in het advies. Dat is belangrijk, omdat files 81 procent extra uitstoot veroorzaken ten opzichte van 130 kilometer per uur rijden. In het tweede advies in mei volgend jaar volgen ook adviezen voor openbaar vervoer, vrachtvervoer, de scheepvaart en de luchtvaart.
De provincies zouden ook moeten verkennen wat de industrie kan doen om de stikstofuitstoot terug te dringen. "In de bouw is winst te behalen door energieneutraal, circulair en natuurinclusief te bouwen", vervolgt het advies. Bedrijven die op die manier bouwen, moeten worden gestimuleerd.
Het moet prioriteit worden om stikstofgevoelige natuurgebieden te herstellen. Deze herstelmaatregelen verlopen nu te traag, vindt de commissie. Daarom moet deze aanpak worden geïntensiveerd en versneld. Hiervoor zouden het Rijk en de provincies extra geld moeten inzetten: "Alle partijen dienen prioriteit te geven aan de herstelprogramma's."
De commissie stelt de natuur voorop. Gerealiseerde reductie van uitstoot mag daarom niet meteen worden opgevuld met nieuwe plannen, adviseert Remkes. Maar die keuze is aan de politiek, zegt Remkes.
In een eerste reactie zegt minister Schouten van Landbouw dat er geen makkelijke keuzes zijn. "Er zijn geen taboes en het kabinet beseft dat er urgentie en spoed nodig is." Het kabinet komt begin oktober met een reactie op het advies, zegt Schouten.
