Na veertien jaar frustratie kan Oranje onder 17 nu geschiedenis schrijven

• Oscar van der Horst

  redacteur NOS Sport

Nederland hoopt zich vanavond ten koste van Mexico te plaatsen voor de finale van het WK onder 17. Tegen dezelfde tegenstander ging het veertien jaar geleden in Peru compleet mis, in een wedstrijd die door uiteenlopende omstandigheden nooit een eerlijke strijd werd.

"Toch staan wij voor altijd in de boeken als het eerste Nederlandse jeugdteam met een WK-medaille. Ik heb daarna even op een roze wolk geleefd", blikt de toenmalige bondscoach Ruud Kaiser terug, zij het toch ook met gemengde gevoelens. "Want die halve finale blijft frustrerend."

Het toernooi werd destijds uitgezonden door Eurosport, maar pas nadat het team zich had geplaatst voor de halve finales begon het ook te leven in Nederland. "Ik herinner me nog dat alle ouders toen mochten meekijken in de studio", zegt Kaiser. "Maar juist op het moment dat alle ogen eindelijk op ons gericht waren, gingen we keihard onderuit."

"We hadden een dag minder rust gehad, waren vermoeid. Jordy Buijs was geschorst, Mike van der Kooij scheurde na een paar minuten een kruisband. Ik had het wel willen zien als dat anders was gelopen. We hadden al bewezen dat we ons daar konden meten met de toplanden. Nu gingen we er met 4-0 af tegen de latere winnaar."

Dat Mexico de opponent is in de halve finale, is niet de enige overeenkomst tussen het huidige Oranje onder 17 en de lichting die in 2005 in het veld kwam. Net als nu overleefde Nederland destijds ternauwernood de groepsfase. "Tegen Gambia moesten we het laatste duel minimaal met twee doelpunten verschil winnen. Het bleef tot de laatste minuut spannend", herinnert de 58-jarige Kaiser zich.

Met meer dan gemiddelde belangstelling kijkt Kaiser naar het elftal dat nu in Brazilië op de wereldtitel jaagt. "Van een speler als Sontje Hansen kan ik echt genieten. Hoe hij vol overtuiging wedstrijden beslist. Dat maakt het voetballen toch een stuk makkelijker. Wij hadden in die tijd vooral een goed team, eigenlijk zonder exceptionele talenten."

Octopus

Nou vooruit, één speler sprong er volgens Kaiser destijds toch wel uit. "Keeper Tim Krul had wel echt iets speciaals, met zijn lange armen. Ik noemde hem altijd een octopus. Hij is uiteindelijk de enige van de selectie die later op een groot toernooi heeft mogen spelen."

Krul viel op het WK van 2014 tijdens de kwartfinale tegen Costa Rica in voor Jasper Cillessen, in de laatste minuut van de verlenging bij een 0-0 stand. In de penaltyserie werd hij de held van Nederland. "Hij heeft daarna een moeizame periode gekend, maar staat nu echt weer geweldig te keepen. Met hem heb ik nog steeds contact."

De grootste verrassing achteraf vindt Kaiser aanvaller Marvin Emnes. "Die heeft gewoon een prachtige carrière gehad, zelfs Premier League gespeeld. Dat had ik hem in die tijd, denk ik, niet gegeven. Hij was een uitstekende teamspeler, zoals we er meer in de ploeg hadden."

Wel had hij wat meer verwacht van Jeffrey Sarpong en Vurnon Anita, de jongste van het stel. Beiden zijn nu clubloos.

Het kan raar lopen, weet Kaiser uit eigen ervaring. Zelf doorliep hij ook alle vertegenwoordigende jeugdelftallen. Hij debuteerde op 17-jarige leeftijd in Ajax 1 en werd door Het Parool bestempeld als het grootste talent van Nederland. Dat was aan het eind van de jaren zeventig, toen het Nederlandse voetbal snakte naar een nieuwe Johan Cruijff.

Kaiser verloor kostbare jaren door verkeerde keuzes. "Ik tekende bij Coventry City, toen actief op het hoogste niveau in Engeland. Ik speelde, scoorde. Maar de bondscoach kwam niet. En de wedstrijden waren nergens te zien. De enige club van de competitie met shirtreclame werd namelijk geboycot door de nationale tv."

'Met de wedstrijd beter'

Het bleef daardoor bij één selectie voor het Nederlands elftal. "Ik was doorgeschoven vanuit Jong Oranje, zat op de tribune tijdens een vriendschappelijk duel met Italië. De uitslag weet ik niet eens meer (3-0, red.), maar wat me wel voor altijd bijstaat, is hoe tal van jonge meisjes de hekken in vlogen toen Paolo Rossi het veld betrad."

Kaiser geniet van het talent dat hij nu ziet lopen, een ploeg die de historische prestatie van zijn jongens kan overtreffen. "Laten we het hopen. Ze worden met de wedstrijd beter."

Opvallend is dat Kaiser het daarbij heeft over kinderen. "Ik zeg kinderen en dat zijn het natuurlijk ook. Maar ze zijn wel echt volwassen aan het worden. Veel jongens spelen al bij grote clubs in het buitenland."

"Ik stelde in 2005 mijn selectie nog samen in samenwerking met trainers van regionale selecties. Ook toen zaten de tribunes tijdens de toernooien al vol met zaakwaarnemers. Na het WK verdiende Krul als jeugdspeler van ADO een transfer naar Newcastle United."

Zelf heeft het succes hem een baan bij Chelsea opgeleverd, als coach van de onder 19. Later werkte hij nog bij onder meer Dynamo Dresden, Lierse SK en FC Den Bosch. "Nu doe ik helemaal niks meer, ik zit gewoon thuis. Ik zou nog best wel iets willen doen, maar dat is blijkbaar moeilijk op mijn leeftijd."

In het voetbal moeten de dingen soms gewoon op z'n plaats vallen, stelt Kaiser. In 2005 zag hij het als coach van Oranje onder 17 zelf gebeuren: een beetje geluk, een hechte groep spelers en ineens begon het team te groeien.

Betere spelers

"De lichtingen voor ons hadden eigenlijk veel betere spelers. Met Rafael van der Vaart, Robin van Persie en Wesley Sneijder, die op die leeftijd al heel ver waren in hun ontwikkeling. Gek genoeg hebben die nooit op zo'n WK mogen spelen. De kwalificatie-eisen verschilden destijds per toernooi. Het zat ze daarin niet mee."

"Ik deed in die tijd ook de onder 16. Ik had daarom het voordeel tijdens het toernooi in Peru dat ik twee jaar met dezelfde groep heb kunnen werken. Ik leerde met de verschillende karakters omgaan. Daar heb ik met dat elftal veel voor teruggekregen."

Door twee treffers van John Goossens pakte Nederland uiteindelijk ten koste van Europees kampioen Turkije het brons (2-1). "John kon geweldige dingen met zijn linkerbeen. Maar als zijn eerste pass niet goed was, kon je hem ook een hele wedstrijd niet zien. Mentaal heb ik hem in die tijd een enorme ontwikkeling zien doormaken."

"Uiteindelijk kwam hij een assist tekort om in Peru de Gouden Bal te winnen. Een corner van hem waaruit door ons gescoord werd, telde niet mee als voorzet. Dus ging de eer naar Giovani dos Santos, die later nog bij Barcelona zou spelen."

Goossens, inmiddels 31 jaar, probeert zijn carrière nu bij ADO Den Haag nieuw leven in te blazen. Iets wat flink wat spelers van deze bronzen generatie inmiddels allang hebben opgegeven.

Op het YouTube-kanaal van NOS Sport is een nieuwe aflevering van Samba da Holanda verschenen. De groep doet wat sightseeing in Brasília en Kenneth Taylor laat zien waarom hij de beste FIFA-speler van de selectie is.