Dankzij nieuwe ijsmachine mag Calgary weer hopen op wereldrecords

• Joost Smedema

  Redacteur NOS Sport

Een schaatstoernooi in Calgary wekt altijd verwachtingen. De vraag óf en hoevéél wereldrecords er zullen sneuvelen komt steevast naar voren, ook bij de WK allround die dit weekend verreden worden in in de Canadese stad.

Door de lage luchtweerstand op ruim 1.000 meter hoogte zijn de schaatsers in staat razendsnelle tijden neer te zetten. Maar de cijfers van de Calgary Olympic Oval zijn niet meer zo indrukwekkend als vroeger.

De hal werd gebouwd voor de Olympische Spelen van 1988 en sindsdien gold Calgary als de snelste baan ter wereld. In 2001 kregen de Canadezen concurrentie van de ijsbaan in Salt Lake City, die zo'n vierhonderd meter hoger ligt.

Eén wereldrecord

Inmiddels heeft Calgary op de traditionele afstanden nog maar één wereldrecord in handen: de mondiale toptijd op de drie kilometer voor vrouwen. Die staat sinds maart 2006 met 3.53,34 op naam van Cindy Klassen.

"Bij de WK allround van een paar jaar geleden hoorde ik dat het ijs te zacht was", zegt Sicco Janmaat, oud-schaatser en tegenwoordig trainer bij de commerciële Jumbo-Visma-ploeg.

'Wereldrecordijs' ligt er al een paar jaar niet meer, zegt Rintje Ritsma. "Calgary stond erom bekend dat ze voor heel hard ijs zorgden door flink te koelen van onderen. Tegelijkertijd gooiden ze de luchttemperatuur omhoog. Dat zorgde voor snelle tijden, maar het kostte heel veel energie."

Verouderde faciliteiten

"Als er minder wordt gestookt, is het ijs minder snel", stelt Ritsma, een redenering die Bart Schouten kan volgen. Schouten is sinds 2010 bondscoach van de Canadese schaatsers en kent de situatie in Calgary goed. "De faciliteiten zijn gewoon verouderd", zegt hij.

"Vorig jaar maart moest de ijsbaan een paar weken dicht omdat de ijsmachine kapot was gegaan. Er is voor een miljoen geïnvesteerd in de machines om het ijs weer goed te kunnen koelen, zodat het beter wordt dan de afgelopen jaren."

Yves Hamelin, de directeur van de ijsbaan, weet zeker dat er harder zal worden gereden komende weekeinde. "Met een hal van 32 jaar oud weet je dat er soms iets vervangen moet worden. In 2011 vernieuwden we het dak, nu de ijsmachines."

Hamelin is ervan overtuigd dat de omstandigheden weer optimaal zijn. "In januari reed Laurent Dubreuil 34,11 op de 500 meter. Dat was al een waanzinnige tijd."

Toch zijn de zorgen van de Calgary Olympic Oval nog niet voorbij, zegt Schouten. "De vraag is of er niet meer vervangen moet worden. Maar dat zal dit weekeinde blijken."

Als er daadwerkelijk meer vernieuwd moet worden in de ijshal, is daar geld voor nodig. Voor de ijsbaan is dat geen probleem, laat Hamelin weten, maar dat geldt niet voor sommige andere, eveneens ruim dertig jaar oude olympische faciliteiten in Calgary.

De skischans kon dankzij crowdfunding openblijven, weet Schouten, maar de bobsleebaan zal na dit weekend zijn deuren sluiten. Het is maar de vraag of de baan, die ook voor skeleton en rodelen wordt gebruikt, weer opengaat.

"Bij ons is ook het koelsysteem aan vervanging toe", vertelt Dale Oviatt, woordvoeder van WinSport, een non-profit-organisatie die na de Spelen van 1988 de faciliteiten op het olympisch park van Calgary in beheer kreeg.

Acht miljoen tekort

"De landelijke overheid en de provincie hebben al een bijdrage toegezegd, maar we komen nog altijd acht miljoen tekort. De tijd tikt. De verbouwing duurt zeker acht maanden, dus alleen als we snel kunnen beginnen is het mogelijk dat de baan begin 2020 weer open kan voor het laatste deel van het seizoen."

Het geld daarvoor zou zonder al te veel problemen beschikbaar zijn geweest als Calgary nog eens de Olympische Spelen had kunnen organiseren. Ritsma: "De Spelen van 1988 heeft ze zo veel gebracht. Nieuwe Spelen zouden voor de stad een geweldige impuls zijn."

Maar die komen er voorlopig niet. In november stemde ruim 56 procent van de inwoners in een referendum tegen de organisatie van de Spelen in 2026. "Ongelofelijk jammer", zegt Ritsma. Maar begrijpelijk, stelt Oviatt.

"Calgary is groot geworden door de olie- en gasindustrie. Daar is de stad ook voor een groot deel afhankelijk van. De lage olieprijs van de afgelopen jaren zorgt voor een zwakkere economie."

Volgens Schouten hadden de inwoners een andere afweging gemaakt als de olieprijs beter was geweest. "Het is een puur economische reden voor veel mensen die zeggen: we staan er niet zo goed voor, we kunnen ons de investeringen nu niet veroorloven. Er is wat hogere werkeloosheid en de bedrijven verdienen minder."

Zorgelijke situatie

Oviatt wil niet spreken van een crisis bij WinSport, maar zorgelijk is de situatie met een geldtekort wel. "De olympische faciliteiten zijn de afgelopen dertig jaar zo belangrijk voor Calgary geweest. Het zorgt voor ongelofelijk veel banen. Maar als WinSport draaien we elk jaar verlies. Daarom kunnen we niet zomaar beginnen aan de verbouwing. Dat zou een te groot risico zijn."

Schaatscoach Janmaat moet er niet aan denken dat de ijshal zijn deuren zou moeten sluiten. "Dan gaan er mensen huilen", zegt hij. Maar Hamelin bezweert dat daar geen sprake van is. "Een hal is nu eenmaal makkelijker te onderhouden dan een hele bobbaan. Het gaat bij ons daarom om veel minder grote bedragen."

De hal in Calgary zal volgens Schouten en Hamelin nog tot zeker 2030 openblijven. Hamelin: "Over een jaar of twaalf moeten de betonnen vloer en alle pijpleidingen wel vervangen worden, maar tot die tijd is er niets aan de hand. En dankzij de nieuwe machines kunnen we weer het snelste ijs van de wereld worden."