Dit artikel pushen we niet, honderden andere dit jaar wel

• Jade van Doornik

  redacteur Online

Dafne Schippers opnieuw wereldkampioen op de 200 meter

Oranje weggespeeld door Frankrijk

Feyenoord na 18 jaar weer kampioen; hattrick Dirk Kuijt

De categorie Sport is het onderwerp waarover het afgelopen jaar veruit het vaakst is gepusht: 74 keer. Maar nog 255 andere keren verstuurde de NOS dit jaar een alert. Over nieuws in allerlei categorieën.

Aanslagen, verkiezingen, fipronil-eieren en Sint-Maarten. Hoe zag 2017 er uit op basis van nieuws dat zo urgent was, dat het als NOS-pushbericht op de schermen van ongeveer anderhalf miljoen smartphones en tablets verscheen? Een jaaroverzicht in breaking news-berichten.

Alle pushes op een rij geven niet bepaald een vrolijk beeld van het nieuws. Terreur voert de boventoon. Zowel het lijstje met het grootste aantal verstuurde berichten, als het lijstje met berichten die het meest werden geopend, vallen in de categorie Aanslagen. Op zich misschien niet verwonderlijk: een pushbericht wordt bij uitstek verstuurd bij breaking news. Maar dat gaat verder dan aanslagen of grote, onverwachte gebeurtenissen.

"Over het algemeen zijn het berichten die veel mensen interesseren", zegt Gerard de Kloet, chef Online bij de NOS. "Het kan zowel nieuws zijn dat plotseling opkomt, als iets belangrijks dat al lang in de lucht hangt en waar nu meer duidelijkheid over is. Het tijdstip van pushen is heel belangrijk: op dát moment is er een nieuw feit bekend."

Veruit de meeste pushberichten gaan dus over slecht nieuws. Op het moment dat je met iets heel anders bezig bent, dringt zich plotseling iets naars aan je op. Iets naars zonder context, in één korte zin op het scherm van je telefoon. Je hebt er niet om gevraagd. Nou ja, een beetje misschien: je hebt zelf tenslotte de pushnotificaties aangezet.

"Die impact is groot", zegt NOS-adjunct-hoofdredacteur Bart Leferink. "Daarom moeten wij op de redactie minstens het gevoel hebben dat mensen het écht willen weten. Dat doen we aan de hand van journalistieke afwegingen."

Bij een aanslag 'druppelt' het nieuws de redactie binnen. "We wachten tot het moment dat we denken een juist beeld te hebben van wat er gebeurt, en of dat groot genoeg is om te pushen", zegt De Kloet.

Over deze punten wordt door een kleine groep mensen gediscussieerd. "Dat kan niet te lang duren. De ene collega is wat terughoudender dan de ander. Uiteindelijk blijft het een menselijke beslissing en is zoiets, ondanks de richtlijnen, nooit helemaal in formules te vatten."

Net als je de dag rustig wilt afsluiten, is daar plots een mogelijke terreurdreiging op je schermpje. Draagt het bovenstaande pushbericht bij aan angstgevoelens bij de ontvanger?

"Wellicht", zegt Leferink. "Maar omdat we om journalistieke redenen vinden dat mensen dit nú moeten weten, gaat dat voor. De melding op je scherm bestaat uit slechts één zin, maar in het artikel dat daaraan vast zit proberen we vervolgens meer journalistieke context te geven."

De ene push is makkelijker besloten dan de andere. De Kloet: "Omdat gebeurtenissen en omvang bij aanslagen niet direct duidelijk zijn, is dat wat lastiger. Maar als bijvoorbeeld code rood wordt afgekondigd, hoeven we er niet lang over na te denken."

Een servicepush, noemt adjunct-hoofdredacteur Leferink dat. "Een van de weinige keren dat ik vind dat we een pushbericht gemist hebben was bij een oproep van Rijkswaterstaat om niet de weg op te gaan, begin deze maand. Er was al code rood van kracht, daarom vonden we dat een pushbericht niet nodig was. Achteraf vind ik dat we dat verkeerd hebben ingeschat. Het was een belangrijk bericht."

Is bovenstaand bericht echt belangrijk genoeg om te pushen? Leferink: "Terugblikkend, met de afstand van tijd, is het misschien een grensgeval. Maar op dat moment was het een vrij heet hangijzer. Het was een akkoord tussen de VVD en PvdA waar al tijden veel gedoe over was. Op dát moment deed het ertoe, het is een momentopname."

Ook zijn er pushberichten binnen categorieën die niet per se iedereen interessant vindt. Bijvoorbeeld: Regisseur Paul Verhoeven wint twee Golden Globes (9 januari, 06.59 uur). Het gebeurt niet vaak dat nieuws met de categorie Cultuur en Media gepusht wordt, maar ook die categorie heeft dan weer zijn eigen 'belangrijke' berichten.

Berichten sturen tussen 23.00 uur en 07.00 uur wordt zoveel mogelijk vermeden. Maar een maximaal aantal pushberichten hanteert de redactie niet. Wanneer is het te veel?

"Toen we begonnen met pushberichten waren we ontzettend streng", zegt Leferink. "Tegenwoordig ontvangen mensen zo veel berichtjes op de smartphone. Dat heeft er onder meer toe geleid dat die grens nu lager ligt. We hanteren vooral de journalistieke maatvoering en kijken niet naar het totaal aantal verzonden pushberichten onder de streep."

Overprikkeld

"329 pushes in het afgelopen jaar, best veel zo in totaal", vindt Gerard de Kloet. "Maar toch vind ik dat we nog redelijk terughoudend zijn. Dat moet ook wel, juist omdat er geen slijtage op mag komen en het functioneel moet blijven. Een push is voor ons bovendien geen middel om bezoekers te trekken. Het is alleen voor belangrijk nieuws."

Uit eerder onderzoek blijkt dat driekwart van de ontvangers pushberichten nuttig vindt. Maar om overprikkeling tegen te gaan, of het fotomoment met je kat niet te verpesten, kiezen vooral veel jongeren ervoor om het geluid van het pushbericht uit te zetten. En wie er echt genoeg van heeft: open de app, ga naar Instellingen en informatie en schakel de notificaties uit.