'We leiden eenheidsworsten op, alles wordt voorgekauwd'

Het Nederlandse voetbal bevindt zich misschien wel in de donkerste periode van de laatste vijftig jaar. In de week van de waarheid komen vijf prominente voetbalkenners aan het woord over de staat van het voetbal. Vandaag in de 'Staat van Oranje': Aad de Mos.

Aad de Mos is waarschijnlijk de meest gevraagde analist van het land. En in België. Niets ontgaat de 70-jarige oud-coach. Als het gaat over de ellende in het Nederlandse voetbal heeft hij een duidelijke mening.

"Het ontbreekt in deze lichting aan spelers van de buitencategorie", zegt hij.

Jaren tachtig

De Mos maakt de vergelijking met begin jaren 80. "Toen hadden we een lichting met Kist, Wijnstekers en Metgod. Ook geen buitencategorie. Van Basten, Rijkaard en Kieft waren toen nog broekies van een jaar of 18."

Vanaf 1988 tot een jaar of vijf geleden kon Oranje vrijwel altijd terugvallen op spelers van wereldklasse, vindt De Mos. "Nu is het voor Dick Advocaat al moeilijk om een goed middenveld neer te zetten."

Het clubvoetbal is ook om te huilen. De finaleplaats van Ajax in de Europa League was fraai, maar ook een uitzondering. De eredivisie stelt internationaal niets voor. Het is dit seizoen voor het eerst in 56 jaar dat Nederland maar twee clubs in de twee hoofdtoernooien heeft (Champions League en Europa League).

Dat talentvolle voetballers vroeg vertrekken naar het buitenland is ook de voormalig coach van onder meer Ajax en Anderlecht een doorn in het oog. Maar het is niet het het enige probleem. De Mos somt op: "We leiden eenheidsworsten op, alles wordt voorgekauwd, spelers worden te veel gepamperd en scouts houden hun ogen niet meer open."

Buitenwijken

De Mos legt uit: "We kijken niet meer in de buitenwijken waar de grote talenten vroeger allemaal vandaan kwamen." Hij maakt de vergelijking met de supergeneratie in België.

"Veel van die spelers komen uit de achterstandswijken in Brussel. Voetbal is nog steeds een vlucht vanuit de armoede. Daar begint het."

De befaamde Hollandse school noemt De Mos "bullshit". Oranje en ook veel eredivisieclubs spelen volgens hem geen modern voetbal. "Dat is met buitenspelers die naar binnen spelen, en middenvelders die zo snel mogelijk in het zestienmetergebied willen komen. Kijk naar Barcelona, maar ook naar Napoli en Lyon. Die spelen een soort zaalvoetbal in de lengterichting van het veld."

Een hoop verbeterpunten dus. De Mos kijkt ook kritisch naar de trainerscursussen van de KNVB. "Die moeten door vakmensen worden gegeven, en niet door trainers die gesjeesd zijn, die nooit wat hebben gedaan in het voetbal of even geen werk hebben."

Hij pleit voor een KNVB-universiteit waar beginnende trainers les krijgen van coaches met een staat van dienst die het voetbal nu nog op de voet volgen. Louis van Gaal en Bert van Marwijk bijvoorbeeld, of De Mos zelf.

"Als ik een cardioloog nodig heb, wil ik de beste dokter hebben. Niet eentje die tien keer gezakt is."

Het WK in Rusland kunnen we volgens De Mos op onze buik schrijven. "Onmogelijk. De Zweden zijn nu gewaarschuwd door die 0-0 van Frankrijk tegen Luxemburg."

Of het misschien wel goed is als Oranje voor de tweede keer op rij ontbreekt op een groot toernooi? "Soms moet je heel diep zakken om weer op nul te beginnen."