Bevrijding Den Haag · Nationaal Archief

Bevrijdingsroes in Den Haag, Rotterdam en Amsterdam

Eindelijk hebben de Canadezen en de Britten Den Haag, Rotterdam en Amsterdam bereikt. Na vier onzekere dagen barstte het bevrijdingsfeest vandaag los. "Ik heb vandaag twee tommy-handen gedrukt! Motorrijders en vrachtauto's van de geallieerden moesten telkens stoppen voor de juichende menigte op straat", vertelt de 18-jarige scholier M. de Kat uit Den Haag.

De bevrijders werden vol enthousiasme ontvangen in de stad. "Er werd ook, per vergissing, een auto vol met moffen toegejuicht. Toen we ons dit realiseerden, hadden we de grootste pret."

Bevrijdingsfeest bleef uit

Op de avond van 4 mei kwam het bericht dat de Duitse troepen in Noordwest-Europa zich hadden overgegeven. Voorzichtig kwamen de eerste Hagenaren de straat op om dit fantastische nieuws te vieren. Bij Paleis Noordeinde was het al snel druk en werd het Wilhelmus uit volle borst gezongen.

Toch werden de feestvierders naar huis gestuurd door de politie. Het bericht van de bevrijding was niet officieel bevestigd. Bovendien liepen de bezetters nog rond en waren de bevrijders nergens in zicht. Toen het nieuws op 5 mei bevestigd werd, durfden de Hagenaars de bevrijding nog niet te vieren. Overal waren nog Duitsers.

Dit veranderde vandaag, toen de eerste geallieerde troepen de stad binnen kwamen rijden: nu was Den Haag oprecht bevrijd! De aftocht van de Duitse troepen begon onmiddellijk. "Ik kon het eerst niet geloven", vertelt de Haagse Lelie Nunes. "De hele week leefden we al in spanning, omdat het elk ogenblik afgelopen kon zijn."

Stad in puin

Den Haag heeft flink geleden onder de gruwelen van de oorlog. Niet alleen was het hoofdkwartier van de bezetter hier gevestigd, ook was het onderdeel van de Duitse kustverdediging. Dwars door de Haagse woonwijken werd de Atlantikwall gegraven; een reeks betonnen bunkers en een brede tankgracht. Duizenden inwoners werden geëvacueerd.

Ook werd de stad twee maanden geleden, op 3 maart, per abuis gebombardeerd door de Britse Royal Air Force (RAF). Deze ramp eiste 500 doden in de wijk Bezuidenhout. Toen de bevrijders vandaag Den Haag binnenreden zagen zij dat zeker een derde van de stad verwoest of beschadigd was.

Aanvankelijk verwarring in Rotterdam

In Rotterdam heerste de afgelopen dagen naast euforie eveneens onzekerheid. De bezetters in de stad hadden zich nog niet officieel overgegeven en er vonden nog gevechten plaats tussen Duitse troepen en de Binnenlandse Strijdkrachten (BS).

Net als in de andere steden werden de bevrijders in Rotterdam vandaag met uitzinnige vreugde ontvangen. De jeugd beklom de tanks en de stoet reed onder luid gejuich door de Rotterdamse straten.

Bekijk hier de beelden van de bevrijding van Rotterdam:

Rotterdam bevrijd

Ger Sterk uit Rotterdam-Zuid vertelt: "Telkens moest de colonne stoppen, omdat jong en oud midden op de rijweg liepen. De mensen klommen op de voertuigen, terwijl soldaten sigaretten en chocolade uitdeelden. Ik was gefascineerd door het materieel! Aan de Wijnhaven reed een amfibievaartuig, alsmaar de haven in. Samen met mijn vrienden klom ik in zo'n ding en voer een rondje mee."

Na schietincident nu toch feestvreugde

Ook in Amsterdam arriveerden nu eindelijk de geallieerden, na twee keer een valse start. Duizenden Amsterdammers waren op 5 mei al tevergeefs naar de Amstellaan en de Berlagebrug getrokken om de bevrijders op te wachten. Gisteren vielen er nog veel doden toen Duitse militairen het vuur openden op de feestvierende menigte op de Dam.

Vandaag legden de bezetters daadwerkelijk hun wapens neer, toen de intocht van de geallieerden een feit was.

Amsterdammer Ruud Jansen zal deze dag nooit vergeten: "Ik zocht vanochtend een plaatsje tussen de toeschouwers, die in dikke rijen langs de route staan. Toen kwamen de eerste jeeps langs, volgepakt met lachende soldaten. Het leek wel of er geen eind aan de stoet kwam en ons gejuich ging maar door. De hele dag trok er een rij van auto's, motoren en andere legergroene voertuigen aan me voorbij. Een herinnering met een gouden randje."

Bevrijdingsbaby

Het was dubbel feest voor de familie Cappèl uit Amsterdam; vandaag werd een zoon geboren. "We hebben hem Tom Victor genoemd", vertelt de trotse vader. "Toen er een groepje soldaten door onze straat liep, zei ik tegen ze: 'Mijn vrouw kreeg vanmorgen een baby, dus ze kon jullie niet verwelkomen. Maar ze zou zo graag een bevrijder ontmoeten'."

"Een van hen kwam binnen en feliciteerde mijn vrouw en bewonderde onze pasgeboren zoon Tom, een van de eerste Rivierenbuurt-baby's geboren na de bevrijding."