Een vrouw neemt haar spullen mee uit verwoeste Bezuidenhout · Haags Gemeentearchief

RAF-bombardement verwoest Haagse woonwijk, honderden doden

Den Haag is in diepe rouw. De Britse Royal Air Force (RAF) heeft vanochtend vroeg een bommentapijt gelegd op de dichtbewoonde wijk Bezuidenhout, met meer dan 500 doden tot gevolg. "Het is de rampspoedigste dag voor Den Haag sinds mensenheugenis", aldus De Residentiebode.

De eerste golf bommenwerpers kwam op 09.00 uur, waarna er binnen korte tijd nog drie volgden. Het loeien van het luchtalarm had de familie Neefjes al vóór de eerste golf bommen onder de trap gedreven. "Niemand sprak een woord", vertelt Tiny Neefjes. "We zaten daar maar in afwachting."

"Opeens viel er een bom zo zwaar dat wij allen dachten dat het huis minstens de zolder had verloren." Een onophoudelijke reeks van bominslagen volgde. "Het huis waggelde. Nog steeds maakten wij geen geluid, maar buiten hoorden we een angstig gegil en vele scherven vallen."

Bombardement Bezuidenhout Den Haag

De familie kwam heelhuids uit het bombardement, net zoals de familie van Jan Kiewiet. Dat terwijl een voltreffer de achterkant van het huis had geraakt, waardoor Kiewiet op straat terecht was gekomen.

Na het bombardement hoorde hij een oneindig, door het stof gedempt gekerm. "Een man stond, als een kleurloze vogelverschrikker, totaal grijs van het puinstof, te roepen dat hij blind was. Ik keek op en zag de de helft van zijn gezicht weg was."

De familie Kiewiet besloot te vluchten uit de wijk, die was veranderd in een inferno. "Wij liepen in het midden van de straat over doden en gewonde mensen", vertelt Kiewiet. Kijk niet naar beneden, drukte zijn vader het gezin op het hart. "Huizen aan beide kanten waren veranderd in puinhopen of stonden in brand."

De branden die na het bombardement ontstonden, grepen door de hevige wind snel om zich heen. Door het gebrek aan goede middelen - de Duitsers hebben bijna al het blusmateriaal meegenomen - is het onmogelijk het vuur te bestrijden.

Sam van Vleuten zag te midden van de vuurzee angstige bewoners hun huisraad naar het midden van de weg slepen. "Maar ook daar stond het niet veilig. De hevige wind joeg een vonkenregen door de straten en opgeslagen meubels, dekens, matrassen vatten vlam."

Ik kon wel gillen van woede.

Sam van Vleuten

Toch probeerde hij een handje te helpen. Zo hielp hij een jong meisje een zware kist naar het midden van de straat dragen.

"Toen ik later weer langs haar liep, zag ik haar in wanhoop naar de plaats staren waar haar boeltje had gestaan", vertelt hij. Het was gestolen. "Ik kon wel gillen van woede. Hoe is het toch in godsnaam mogelijk, dat zoiets, onder deze omstandigheden, kan gebeuren?"

Het incident staat niet op zichzelf. Plunderaars zijn buitengewoon actief in het getroffen gebied. "Overal lagen losse armen en benen en ik zag kerels die hier de ringen vanaf haalden", vertelt mevrouw Van Veen. Er zijn al tientallen plunderaars opgepakt door de Duitsers. Hun wacht de doodstraf.

Vluchtelingen

Inmiddels loopt Voorburg, de wijk naast Bezuidenhout, vol met vluchtelingen. "De nameloze ellende spreekt uit de angstige of roodbehuilde ogen van deze ongelukkigen, die in één ogenblik alles zijn kwijtgeraakt wat zij hadden", vertelt Van Vleuten.

Naar schatting zijn zo'n 30.000 mensen dakloos geraakt. Veel belangrijke gebouwen, zoals het Paleis van Justitie, de Koninklijke Schouwburg en de Academie voor Beeldende Kunsten, zijn ernstig beschadigd of zelfs helemaal verloren gegaan. "Men zou kunnen zeggen: geen straat zonder voltreffers", aldus Van Vleuten.

Waarschijnlijk was het de bedoeling van de geallieerden om het Haagse Bos te raken, dat naast Bezuidenhout ligt. Vanaf hier vuren de Duitsers regelmatig hun nieuwste 'vernietigingswapens' - de V2 - af naar onder andere Groot-Brittannië.

Een verklaring vanuit geallieerde zijde blijft vooralsnog uit.