Eerste verklaring Telegram-kanaal van Assad sinds vlucht: 'Rusland dwong mij'

De afgezette Syrische dictator Bashar al-Assad lijkt voor het eerst commentaar te hebben gegeven op zijn vertrek naar Moskou. Hij vluchtte niet vrijwillig, wordt beweerd in de verklaring die geplaatst werd op het Telegram-kanaal van de voormalige president. Hij zou onder druk zijn gezet door het Kremlin.

De verklaring is geschreven in de ik-vorm, al is niet te verifiëren of de afgezette dictator nog steeds toegang heeft tot het Telegram-kanaal en of hij de verklaring daadwerkelijk zelf heeft geschreven.

In de verklaring wordt beweerd dat Assad nadat Damascus in handen was gevallen van de rebellen naar een Russische militaire basis in de provincie Latakia ging "om toezicht te houden op de gevechtshandelingen". Daar hoorde hij dat de Syrische troepen hun posities hadden verlaten, staat in de verklaring.

Omdat de rebellen de Russische luchtmachtbasis met drones bestookten, zou het Kremlin besloten hebben hem naar Moskou te evacueren. Dat zou pas op de dag na de val van Damascus besloten zijn.

Stiekem ontvlucht

Terwijl rebellenbeweging HTS oprukte en in een periode van twaalf dagen een groot deel van Syrië in handen kreeg, werd niets vernomen van Assad. Het leidde tot het gerucht dat hij het land toen al stiekem was ontvlucht.

Op zondag 8 december meldden Russische staatsmedia dat Assad in Moskou is. Hij zou daar eerder die dag zijn aangekomen.

Afgelopen vrijdag schreef persbureau Reuters in een reconstructie dat Assad zijn naaste medewerkers niet op de hoogte had gebracht van zijn vluchtplannen. Hij zou enkele uren voor zijn vlucht nog tegen militaire commandanten en chefs van veiligheidsdiensten hebben gezegd dat militaire steun uit Rusland onderweg was.

Poetin zou weken eerder al duidelijk hebben gemaakt dat hij niet van plan was om het regime te hulp te schieten. Pas nadat hij naar Rusland was ontkomen, hoorde zijn directe omgeving dat Assad was gevlucht.

'Geen enkel moment overwogen'

Volgens bronnen van persbureau Reuters was Assad eerst van plan om naar de Verenigde Arabische Emiraten te vluchten. Het land zou dat hebben afgewezen uit angst voor reputatieschade.

In de verklaring op het Telegram-kanaal wordt bestreden dat Assad zijn vertrek vooraf had georganiseerd. "Tijdens deze gebeurtenissen heb ik op geen enkel moment overwogen ontslag te nemen of asiel aan te vragen", wordt beweerd. Hij zou van plan zijn geweest om te blijven tot het einde.

Persbureau Bloomberg schreef vorige week dat Moskou op de vlucht had aangedrongen. Moskou zou een bloedbad zoals in 2011 bij de val van de Libische dictator Kadhafi hebben willen voorkomen. Kadhafi werd in 2011 gevangen genomen en vermoord, waarna rebellen zijn lichaam dagenlang tentoonstelden. De vlucht van Assad zou door Russische geheime diensten zijn georganiseerd.

Miljoenen naar Moskou

Ondertussen wordt ook meer duidelijk over de manier waarop Rusland Assad de afgelopen jaren heeft gesteund. Uit een document dat The Financial Times heeft ingezien, blijkt dat Assad in een periode van twee jaar tijd meer dan 200 miljoen euro in contanten naar Moskou stuurde.

Dat zou gebeurd zijn in 2018 en 2019. In deze periode had Syrië een groot tekort aan buitenlandse valuta en leefde het overgrote deel van de Syrische bevolking in armoede.

De biljetten werden vervolgens gestort bij Russische banken. Met de monetaire luchtbrug konden sancties die aan Assad waren opgelegd omzeild worden. Er zijn geen documenten gepubliceerd waaruit blijkt dat Assad in andere jaren ook bankbiljetten naar Rusland stuurde.

Vastgoed

Oppositieleden en westerse critici beschuldigden Assad al jaren van het plunderen van de Syrische staatskas om zijn eigen portemonnee te spekken. Volgens critici verschaft het document nieuwe inzichten in de manier waarop Rusland een toevluchtsoord werd voor het geld van het Assad-regime.

In 2019 meldde The Financial Times al dat de Familie Assad voor tientallen miljoenen aan vastgoed had gekocht in Rusland, waaronder minstens twintig luxe appartementen in Moskou.