Politie las mee in criminele chat-app, miljoenen berichten onderschept
Opnieuw heeft de politie een berichtendienst opgerold waarmee criminelen heimelijk met elkaar konden communiceren. De goed beveiligde app werd voor het eerst gevonden na de moord op Peter R. de Vries.
De afgelopen drie maanden kon de politie live meelezen met berichten die de 8000 gebruikers van het systeem naar elkaar stuurden. Daarin ging het volgens de politie over cocaïnehandel, wapenhandel en het witwassen van crimineel geld. De politie heeft 2,3 miljoen berichten onderschept.
Het platform gebruikte meerdere namen, maar was vooral bekend als Matrix. De politie vond de software in 2021 op een Google Pixel-telefoon, die in de vluchtauto lag van de man die Peter R. de Vries heeft doodgeschoten.
De vondst was aanleiding voor groot internationaal onderzoek naar de berichtendienst. Nederland werkte daarvoor nauw samen met Frankrijk, waar een groot deel van de servers van het systeem stond. Het technische werk is vooral verricht door de Nederlandse politie.
33 talen
Vanochtend is in het Spaanse Marbella de vermoedelijke eigenaar en beheerder van het platform aangehouden. Volgens de politie is dat een 52-jarige man uit Litouwen, die samenwerkte met een 30-jarige Nederlander. Ook hij is opgepakt. De Nederlander wordt ook verdacht van internationale cocaïnehandel.
Bekijk hier de beelden van de inval in Marbella:
Matrix is al de negende criminele berichtendienst die door de politie is opgerold. Het systeem was vermoedelijk zo'n vijf jaar in de lucht en opvallend internationaal georiënteerd. Zo werd er gecommuniceerd in 33 verschillende talen. Het aantal Nederlandse gebruikers was volgens de politie beperkt.
Ecosysteem aan apps
De software onderscheidde zich van eerder opgedoekte platforms, vertelt Stan Duijf van de Eenheid Landelijke Opsporing en Interventies. "Dit systeem was technisch hoogstaand en had veel verschillende functies."
Zo had Matrix een eigen besturingssysteem en "een heel ecosysteem aan applicaties" om versleutelde berichten te sturen, beveiligd te bellen, filmpjes en voiceberichten te delen en anoniem op internet te gaan. Er was zelfs een app om te gokken.
Opvallend was dat er ook een kasboek was ingebouwd, waarmee gebruikers betalingen konden bijhouden. Ook had Matrix een eigen munteenheid, waarmee het abonnementsgeld betaald kon worden. Dat kostte zo'n 3000 euro per jaar.
"Je kon dit systeem ook niet kopen in de spyshop op de hoek", zegt Duijf. "De verkoop ging op uitnodiging van relaties."
Communicatie verandert
Uit dit onderzoek van politie en Openbaar Ministerie blijkt dat de manier verandert waarop criminelen communiceren. "Ook zij worden slimmer en zien hoe de politie werkt. Ze communiceren minder direct op dit soort platforms en gebruiken meerdere diensten. Ook zien we dat ze hun encryptie versterken."
Matrix had tientallen servers en waande zich volkomen veilig. Toch is het volgens de politie gelukt om het systeem te ontsleutelen. Matrix is overigens ook de naam van een bedrijf en communicatieprotocol die niets te maken hebben met deze cryptocommunicatiedienst.
