Regeringscommissaris Hamer blijft bezorgd over werkcultuur bij omroepen

De regeringscommissaris voor seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld blijft bezorgd over de werkcultuur bij de publieke omroepen. Ondanks de plannen die de NPO en de omroepen hebben gemaakt voor meer sociale veiligheid, is er tien maanden na de publicatie van het rapport-Van Rijn onvoldoende vooruitgang geboekt, vindt ze.

Regeringscommissaris Mariëtte Hamer heeft het in haar derde reflectiebrief over de sociale veiligheid bij de publieke omroep over een wisselend beeld. "We zien goede initiatieven die hun vruchten beginnen af te werpen. Tegelijkertijd zijn de plannen niet overal even sterk en gelooft niet iedereen dat het echt veilig gaat worden op de werkvloer." Ze vindt dat Hilversum meer moet doen om een structurele cultuurverandering te bewerkstelligen.

In februari kwam de onderzoekscommissie-Van Rijn met een rapport over grensoverschrijdend gedrag bij de publieke omroep. Dat onderzoek werd ingesteld naar aanleiding van berichtgeving in de Volkskrant over misstanden bij het televisieprogramma van BNNVARA De Wereld Draait door en een onveilige werkcultuur bij NOS Sport. In het rapport stonden aanbevelingen, waarna de publieke omroepen en de NPO met plannen kwamen om de cultuur op de werkvloer te verbeteren.

In samenleving gesprek voeren

Volgens Hamer is er op veel plekken op de werkvloer weinig of zelfs geen vertrouwen, omdat omroepen beloften niet zijn nagekomen en veranderingen niet te merken zijn.

Dat komt ook door berichten in de media over situaties bij WNL, Ongehoord Nederland en de NTR, zegt de regeringscommissaris. Ze wijst erop dat het feit dat mensen zich uitspreken voortkomt uit de cultuurverandering, maar dat dit wel kan leiden tot minder vertrouwen in bestuurders en toezichthouders.

Toch vindt ze het niet alleen negatief dat dit soort berichten in de media verschijnen. "Dit leidt ertoe dat we in de hele samenleving het gesprek voeren over hoe we met elkaar omgaan."

Geen afvinklijstje

Hamer stelt dat het belangrijk is dat de NPO en de omroepen het thema net zo belangrijk vinden als toen het rapport van de commissie-Van Rijn naar buiten kwam. Het is geen "afvinklijstje" maar een continu proces waarin moet worden geëvalueerd en bijgestuurd, stelt Hamer.

"De NPO staat aan de vooravond van een gigantische bezuiniging", zegt ze. Het kan er daarom volgens haar toe leiden dat de aandacht voor het thema verslapt. "Dat mag niet gebeuren."

Grotere omroepen hebben hun plannen vaak beter uitgewerkt met duidelijke en meetbare doelen. De regeringscommissaris denkt dat omroepen van elkaar kunnen leren. De sociale veiligheid verbetert volgens Hamer als medewerkers zien dat de leiding het thema serieus neemt.

Toezicht noodzakelijk

Sociale veiligheid moet volgens Hamer een "topprioriteit" zijn bij de hervorming van de publieke omroepen. Hoe het omroepbestel nu is georganiseerd, staat cultuurverandering in de weg, vindt ze. Dat komt doordat medewerkers, die vaak zzp'er zijn of een tijdelijk contract hebben, het moeilijk vinden om een klacht in te dienen of zich uit te spreken tegenover een leidinggevende.

Hamer raadt aan te kijken naar hoe het toezicht op sociale veiligheid bij de omroepen geregeld is. Ze ziet daarbij een grotere rol voor de raden van toezicht en externe toezichthouders. "Een actieve betrokkenheid van hen is noodzakelijk", zegt ze.

Minister Eppo Bruins van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap maakte vandaag bekend eenmalig 3,6 miljoen euro extra te besteden aan de NPO om de sociale veiligheid te verbeteren. Dit jaar wordt daar 2,8 miljoen euro voor uitgetrokken en volgend jaar nog eens 800.000 euro.