Wie haalt de groenten van het land als er geen migranten meer naar de VS mogen komen?
Het is één van de belangrijkste verkiezingsbeloften van Donald Trump: de grootste deportatie van immigranten ooit, zoals hij het zelf noemt, te beginnen op dag 1 van zijn presidentschap. Zowel legale als illegale immigratie moet aan banden worden gelegd. Een belofte die moeilijk te rijmen valt met een andere verkiezingsbelofte: lagere prijzen.
Nog voor zonsopgang brengt een oude gele schoolbus ze naar de akkers in Mount Dora, hartje Florida. Mexicaanse komkommerplukkers zijn het, die boer en ondernemer Hank Scott heeft ingehuurd om zijn oogst van het land te halen. "Zonder hen kan er niet geplukt worden", zegt Scott. "De hele dag voorovergebogen staan op het land bij temperaturen van 38 graden: Amerikanen gaan het niet doen, ikzelf ook niet."
Speciaal visum
Warm is het vandaag niet, er waait een frisse wind. "Het is een moeilijk jaar", verzucht Scott. "Er zijn twee orkanen overgetrokken, veel regen en wind. Veel van de bloesems waarachter de kleine komkommers groeien zijn weggevaagd."
Hij haalt zijn werklieden middels een speciaal visum, waarmee arbeiders van buiten de VS tijdelijk kunnen worden ingehuurd om te werken op het land. "De enige manier waarop we kunnen overleven", zegt Scott. "Het ministerie van Arbeid, de Belastingdienst: er wordt op ons gelet. Het kost veel geld om mensen hiernaartoe te krijgen via dit programma, maar wij nemen geen enkel risico."
Grofweg een kwart van het werk in de bouw, schoonmaak en agricultuur wordt gedaan door mensen zonder juiste papieren, becijferde de American Immigration Council. Bij landarbeiders is dat zelfs ruim 40 procent. Als zij wegvallen, heeft dat gevolgen: economen van de Universiteit van New Hampshire schatten dat de economie een flinke tik krijgt en de groei tot 6,2 procent lager kan uitvallen.
"Wat Trump-stemmers zich niet realiseren, is dat prijzen in de supermarkt stijgen als de jacht op immigranten wordt geopend en zij worden gedeporteerd", zegt ook Felipe Sousa-Lazaballet van het Hope Community Center, dat immigranten ondersteunt. "En er ligt geen plan dat ertoe leidt dat het werk gedaan kan blijven worden. Dat is slecht beleid voor de economie en slecht voor de mensen."
Zelf werd Sousa-Lazaballet geboren in Brazilië, sinds een paar jaar is hij Amerikaans staatsburger. "Maar ik heb een gemengde familie: sommigen hebben de juiste documenten, anderen niet. Deze kerst kan de laatste zijn die we samen kunnen vieren, iedereen is bang." Alleen al in Florida hebben 700.000 mensen iemand in de familie zonder de juiste papieren.
11,3 miljoen ongedocumenteerden
Landelijk zijn volgens de laatste cijfers zeker 11,3 miljoen mensen ongedocumenteerd. Om hen te ondersteunen is de organisatie van Sousa-Lazaballet vanuit Orlando bezig met het opzetten van een netwerk aan buurtwachten. "Zodat immigranten hun rechten kennen als ze te maken krijgen met invallen van de politie", zegt hij.
"Wij gaan het wel redden", denkt boer Scott, die een 'Farmers for Trump'-bord op zijn land heeft staan. "President Trump wil de criminele illegale immigranten aanpakken. En ik denk dat we daar allemaal blij mee moeten zijn, want die criminelen willen we hier niet. Wij willen mensen die hard willen werken, geld willen verdienen om dat terug naar huis te kunnen sturen."
Anderen zijn er minder zeker van dat Trump het daarbij laat, al is nog veel onduidelijk. "Iedereen is bang", zegt Fidel Sanchez, die met zijn medewerkers aardbeienstekjes aan het planten is in Plant City, de aardbeienhoofdstad van Amerika. In de jaren 90 kwam hij uit Mexico. Hij runt zijn eigen boerderij, al heeft hij na dertig jaar nog altijd geen Amerikaans staatsburgerschap.
"De president wil iedereen uitzetten zonder papieren", zegt Sanchez. "Maar hij erkent niet dat er niemand anders is die op het land wil werken." Hij vreest dat oogsten zullen wegrotten. "Er zullen tekorten komen", denkt Sanchez, die het toch al nauwelijks kan bolwerken door de hoge lasten. "De arbeid, maar ook het beschermende plastic en de planten: alles is duur. Terwijl de prijs van aardbeien onveranderd blijft."
Of het een kille winter gaat worden? "De aardbeien houden wel van een beetje kou", zegt Sanchez. "Daar worden ze zoet, hard en groot van." Maar wat gebeurt er met zijn medewerkers, die de vruchten in januari moeten plukken? "We weten gewoon niet wat er in januari gaat gebeuren onder de nieuwe president, maar het zal veranderen."
