Boos, verdrietig of teleurgesteld. Dat zijn pakweg de drie overheersende emoties bij het klimaatakkoord. Na twee weken onderhandelen werd diep in de nacht toch nog een akkoord gesloten in de Azerbeidzjaanse hoofdstad Bakoe. Uiteindelijk is niet de door velen nodig geachte 1.000 miljard dollar of de gehoopte 500 miljard dollar aan klimaatsteun voor arme landen afgesproken, maar eindigden de onderhandelingen op 300 miljard dollar per jaar.
"Ik had gehoopt op een ambitieuzer resultaat", zei VN-secretaris-generaal António Guterres op de door de VN georganiseerde klimaattop. "Ontwikkelingslanden worden overspoeld door schulden, geteisterd door rampen en zijn achtergebleven op het gebied van de hernieuwbare energiebronnen. Zij hebben wanhopig geld nodig."
Rijke landen hebben hun zin gekregen, stelt Milieudefensie. "Maar het is een klap in het gezicht van alle mensen die al geteisterd worden door klimaatverandering. De landen waren bijeengekomen om te praten over geld, maar toen het daarover ging, bleven de rijksten stil. Ik snap dat de vertegenwoordigers van de armere landen woest waren. Ze dragen het minst bij aan de klimaatcrisis, maar ervaren de meeste gevolgen van klimaatverandering."
Een van die boze landen is India. Vertegenwoordiger Chandni Raina was "zeer ongelukkig" en "teleurgesteld over het proces" en haalde hard uit. "De huidige ambitie van 300 miljard is feitelijk steun zoeken bij de ontwikkelingslanden, dat is onaanvaardbaar." Het bedrag noemde ze "schamel".
De vertegenwoordiger van Nigeria, Nkiruka Maduekwe, noemde de uitkomst "een belediging" en de 300 miljard dollar "een grap". "Moet ik herinneren aan wat de conventie zegt, dat de ontwikkelde landen het grootste aandeel hebben in de historische en huidige mondiale uitstoot?"
Milieuorganisatie Greenpeace is niet alleen teleurgesteld over het akkoord, maar ook over de opstelling van Nederland: "Rijke landen als Nederland laten met dit doel mensen in de kou staan, die het meest kwetsbaar zijn in de klimaatcrisis." Ook haalt Greenpeace uit naar de fossiele industrie, die volgens de milieuorganisatie vooruitgang probeert te blokkeren. "We zijn bezorgd hoe grote vervuilers meer klimaatambitie tegenwerken."
Ook Burgerbeweging FossielvrijNL voelt zich in de steek gelaten. "Zolang het taboe is om over de afbouw van fossiele brandstoffen te praten, is een klimaattop waardeloos. Het laat wederom zien hoe machtig de fossiele industrie is, en hoe de politiek faalt om hier paal en perk aan te stellen."
Actiegroep Extinction Rebellion noemt het een kwestie van tijd voordat ook rijkere landen massaal getroffen worden door weerrampen. "Wereldleiders moeten dit eigenbelang gaan inzien. Nu willen de rijke landen weer eens voor een dubbeltje op de eerste rij zitten."
Niet iedereen is teleurgesteld. Minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei is "erg blij" dat men tot goede afspraken is gekomen. "300 miljard dollar is een ambitieus én een haalbaar bedrag." Het proces in Bakoe was volgens de minister zwaar omdat de belangen erg uit elkaar lagen. Juist dat maakt het volgens haar betekenisvol dat er wel een akkoord is gesloten.
Klimaateurocommissaris Wopke Hoekstra is het daarmee eens: "We hebben hard gewerkt om ervoor te zorgen dat er veel meer geld op tafel komt." Hij denkt dat de top later herinnerend zal worden als "een nieuw begin voor klimaatfinanciering". Hij verwacht dat er door het 'VN-stempel' meer geld door het bedrijfsleven zal worden verstrekt.
Hieronder is te zien dat het merendeel van klimaatgeld publiek geld is:
Maar er is ook ruimte voor verbetering, erkent Hoekstra. Zo is er te weinig gedaan aan mitigatie, oftewel het naar beneden brengen van de uitstoot. Hij pleit voor meer ambitie bij de volgende top in Brazilië.
Ook VN-Secretaris generaal Guterres was niet alleen maar negatief. "Dit waren complexe onderhandelingen in een onzeker en verdeeld geopolitiek landschap. Ik prijs iedereen die hard heeft gewerkt om consensus te bereiken."
