Nieuw onderzoek LUMC bevestigt slechte administratie zaaddonorbank
Bij de zaaddonorbank van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) zijn grote fouten gemaakt in de administratie van spermadonoren, bevestigt nieuw onderzoek. Begin dit jaar bleek uit intern onderzoek al dat de administratie gebrekkig was.
Het ziekenhuis kreeg in 2019 een melding dat er sprake was van zaad waarvan te vaak gebruik was gemaakt. Over 2021 was er een melding dat donorpaspoorten ontbraken. Daarop besloot het ziekenhuis een intern onderzoek uit te voeren.
Dit onderzoek leidde in januari van dit jaar tot een oproep aan vrouwen, nakomelingen en medewerkers van de in 2004 opgeheven zaaddonorbank om zich te melden in verband met een uitgebreider onderzoek naar de gang van zaken.
Een kwart van alle betrokkenen heeft zich daarop bij het Leidse ziekenhuis gemeld. Velen van hen voelen zich bedrogen, zegt het LUMC. Het ziekenhuis erkent dat de cijfers uit het nieuwe onderzoek nog niet compleet zijn.
Te vaak gebruikt zaad
Uit het interne onderzoek was naar voren gekomen dat van 80 nakomelingen niet bekend is wie de spermadonor is. Uit het nieuwe onderzoek blijkt dat dit bij 102 nakomelingen het geval is.
In een richtlijn die in 1992 was opgesteld, stond dat donoren maximaal 25 kinderen mogen verwekken, verdeeld over twaalf vrouwen, om zo de kans op incest en inteelt te voorkomen. Die richtlijn is niet goed opgevolgd in het AZL, zoals het ziekenhuis toen heette. 440 van de 1173 nakomelingen hebben meer dan 25 halfbroers- of zussen. Negen donoren hebben meer dan 25 nakomelingen en een van de donoren heeft bijna 90 kinderen verwekt.
Vrouwen die in die tijd naar de zaaddonorbank kwamen voor sperma kwamen bijna allemaal uit het westen van Nederland. Dat is risicovol, omdat de nakomelingen niet voldoende over het land gespreid zijn en en de kans bestaat dat ze elkaar tegenkomen en een relatie krijgen.
Landelijk onderzoek
Een woordvoerder van het LUMC zegt dat het ziekenhuis bijeenkomsten heeft georganiseerd met betrokkenen en nakomelingen. Het ziekenhuis voerde zo'n 350 gesprekken, die gepaard gingen met emoties en verontwaardiging. "De misstanden van toen hadden nooit mogen gebeuren", zegt hij. Degenen die nog hulp willen kunnen die krijgen, zegt het LUMC.
Het onderzoek is volgens het LUMC nog niet klaar. Het ziekenhuis stelt dat er bij meer zaadbanken problemen zijn en pleit daarom nogmaals voor een landelijk onderzoek. Eerder wilde toenmalig minister Helder van Volksgezondheid niet aan zo'n onderzoek beginnen, omdat dossiers vaak vernietigd of incompleet zijn.
